Τα αποτυπώματα του εξισλαμισμού στο Αργυρόκαστρο

- του Λευτέρη Κοντού -


Κατά την εποχή του εξισλαμισμού κατέφυγαν προς το Αργυρόκαστρο πολλοί εξισλαμισθέντες χριστιανοί απ’ τις επαρχίες Λιούντζης, Ριζών, Δελβίνου, ,Δρόπολης, Πωγωνίου, Ζαγοριάς και συγκεκριμένα απ’ τα χωριά Επισκοπή, Τεριαχάτες, Γορίτσα, Γράψη, Βουλιαράτες, Σελλιό κ.α. και μάλιστα διατήρησαν στα επώνυμα τους το όνομα του χωριού που ήταν η καταγωγή τους και που είχαν κτήματα.

Ακόμη σήμερα πολλές Αργυροκαστρίτικες μουσουλμάνικες οικογένειες διατηρούν τα επώνυμα Selio,Grapshi. Terihati, Peshkëpia, Nikolla κ.λ.π.

Όμως οι εξισλαμισθέντες Αργυροκαστρίτες και Λιάπηδες, ως μουσουλμάνοι δεν ήταν και πολύ φανατικοί. Μάλιστα διατηρούν έως σήμερα πολλές χριστιανικές συνήθειες και επί τουρκοκρατίας ένιωθαν πάντα την περιφρόνηση των Τούρκων ομόθρησκων.

Μάλλον ποτέ δεν λησμόνησαν την χριστιανική θρησκεία οι Αργυροκάστριτες και Λιάπηδες, μάλιστα εξακολουθούσαν κάπως επιφυλακτικά βέβαια, να διατηρούν τα χριστιανικά ιερά και να προσεύχονται κρυφά. Έκαναν τον σταυρό τους, φιλούσαν την εικόνα και προσέφεραν σε διάφορους χριστιανικούς ναούς τάματα.

Οι Λιάπηδες και γενικά οι εξωμότες της Βορείου Ηπείρου σέβονταν ιδιαίτερα τον Άγιο Νικόλαο Τσέπου, προσεύχονταν οικογενειακώς κάθε χρονιά στο πανηγύρι του συγκεκριμένου ναού προσκομίζοντας διάφορα αφιερώματα και μάλιστα ορκίζονταν μπροστά στην Αγία Τράπεζα (Αλτάρ) ότι με κανέναν τρόπο δεν θα καταδιώκουν χριστιανούς και θα προστατεύσουν την περιουσία του Ιερού Ναού από διάφορους κακοποιούς.

Κατά τον αγιασμό στο μοναστήρι του Μασκουλορίου με το όνομα Μονή Υψηλής Πέτρας, έπιναν το Αγιασμένο νερό οι μουσουλμάνοι Λιάπηδες, γέμιζαν τα δοχεία και τα μετέφεραν αυτά στις στάνες όπου ράντιζαν τα ζώα τους. Μάλιστα κυκλοφορούσε τότε μια σκέψη όπου έλεγε ότι
« η Μονή Τσέπου, είναι περισσότερο μοναστήρι των Τούρκων, παρά των χριστιανών».
Εκτός όμως των Λιάπηδων και οι μουσουλμάνοι του Αργυροκάστρου και οι γυναίκες τους διατηρούσαν ορισμένες χριστιανικές παραδόσεις.

Εξισλαμισμός και αφελληνισμός της Ηπείρου επί τουρκοκρατίας

Μια ιστορική πηγή για την Ήπειρο ήταν μια συλλογή χειρογράφων γνωστή ως «κουβαράς». Περιλάμβανε χρονικά από τον 3ο έως τον 19ο αιώνα. Ανήκε στην Μονή Φιλανθρωπινών στη νησίδα των Ιωαννίνων αλλά καταστράφηκε κατά την πυρπόληση των Ιωαννίνων το 1820, στη σχολή Καπλάνη όπου φυλασσόταν. Ευτυχώς πολλά μέρη των χειρογράφων σώθηκαν σε αντίγραφα ονομαζόμενα «μικρός κουβαράς» που χρησιμεύει ως αναφορά στο άρθρο.

Στον «Μικρό Κουβαρά» αναφέρεται το εξής: Στην πρώτη εποχή της τουρκοκρατίας η τιμαριούχοι ήταν χριστιανοί. Είχαν την υποχρέωση κατά διαταγή του Σουλτάνου να συμμετέχουν στις εκστρατείες του αφού πρώτα συγκεντρώνονταν στα Ιωάννινα.
«Όταν ερχόταν βασιλική διαταγή να ετοιμαστούν για πόλεμο, ο Αλήμπεης των Ιωαννίνων ειδοποιούσε τις γύρω επαρχίες, δηλ. το Δέλβινο, το Αργυρόκαστρο, Παραμυθιά, Κόνιτσα κλπ και μαζευόταν το τάγμα των τιμαριωτών στα Ιωάννινα και από εκεί εκινούσαν όλοι με τις χριστιανικές σημαίες του Αγ. Γεωργίου και φτάνοντες στο Όρος του Πίνδου προς το Μέτσοβο εμάζευαν τις χριστιανικές σημαίες και άνοιγαν τις τουρκικές».

Ο Αγιος Γεώργιος ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στους έλληνες πολεμιστές, γιατί απεικόνιζε τον αρχαίο αριστοκράτη ιππέα αλλά και τον ελευθερωτή των αιχμαλώτων. Ήταν όμως αγαπητός και στους Τούρκους. Ο Σκενδέρμπεης, στο φρούριο της Κρόιας όπου είχε στήσει το στρατόπεδό του, έκτισε ναό του Αγ. Γεωργίου που σώζεται και σήμερα. Επικαλείτο δε πάντοτε τον Άγιο στις μάχες του κατά του Σουλτάνου από όπου εξήρχετο πάντοτε νικητής.
Εκτός από τους τούρκους και άλλοι λαοί της μέσης ανατολής σέβονται ιδιαιτέρως τον Αγ. Γεώργιο τον οποίον θεωρούν δικόν τους «τεντέ» (άγιο), οι δε καβαλάρηδες τον ονομάζουν «χιντίρ-ελές» (όσιος - άγιος). Στις 23 Απριλίου πολλές μουσουλμανικές οικογένειες φιάχνουν γλυκά που τα μοιράζουν και ανταλλάσσουν ευχές, ενώ προσφέρουν λάδι σε εκκλησίες για το καντήλι του Αγίου. Στην Ήπειρο και αλλού την 23 Απριλίου οι Τούρκοι έβγαιναν στην εξοχή μαζί με τους χριστιανούς για διασκέδαση.

Οι χριστιανοί σπαχήδες διετήρησαν ως αποκλειστικό προνόμιο το σπαηλίκι μέχρι το 1635. Τότε, επί σουλτάνου Μουράτ, υποχρεώθηκαν να αλλάξουν πίστη και να γίνουν Τούρκοι. Έγιναν μάλιστα φανατικοί Τούρκοι που εξεστράτευαν εναντίον των χριστιανών. Η αφορμή για την αλλαγή αυτή φέρεται ότι ήταν η εξής:

Σε μια εκστρατεία του σουλτάνου κατά της Περσίας (1620-1650) υποχρεώθηκαν κατά διαταγή του Σινάν πασά να συμμετάσχουν και χριστιανοί σπαχήδες από τις περιοχές της Ηπείρου, ανερχόμενοι περίπου σε 12.000 - 15.000. Στον πόλεμο αρχικά νικούσαν οι Πέρσες. Σε μια κρίσιμη μάχη όπου ο τουρκικός στρατός απειλείτο με πανωλεθρία, ο σημαιοφόρος των χριστιανών σπαχήδων είχε την έμπνευση να κατεβάση την τουρκική σημαία και να υψώσει αυτή του Αγ. Γεωργίου, η οποία ήταν και έμβλημα του βυζαντινού στρατού μετά τον 12ο-13ο αιώνα. Στη θέα του Αγίου, οι χριστιανοί σπαχήδες όχι μόνο δεν διασκορπίστηκαν όπως έκανε ο υπόλοιπος τουρκικός στρατός αλλά ενθαρρυμένοι αντεπιτέθηκαν στον περσικό στρατό και τον έτρεψαν σε φυγή.

Αργότερα, επιστρέφοντας στο στρατόπεδό τους, από λάθος ή από ενθουσιασμό δεν μάζεψαν τις χριστιανικές σημαίες αλλά με αυτές παρουσιάστηκαν μπροστά στη σκηνή του βεζύρη. Ο βεζύρης τους καλοδέχτηκε και τους αντάμοιψε, αλλά μετά το τέλος του πολέμου διηγήθηκε το περιστατικό στον σουλτάνο. Οι τούρκοι αξιωματικοί αλλά και ο αρχιστράτηγος (σερασκέρης) θεώρησαν επικίνδυνο και αντίθετο με το κοράνι ότι υπηρετούσαν στον στρατό τους τόσες χιλιάδες χριστιανοί. Κατόπιν αυτού ο σουλτάνος έδωσε διαταγή να μην υπηρετούν στον τουρκικό στρατό χριστιανοί σπαχήδες. Ταυτόχρονα έδωσε το δικαίωμα της είσπραξης φόρων μόνο στους μουσουλμάνους σπαχήδες. Έτσι, όσοι ήθελαν να εξακολουθήσουν να απολαμβάνουν τα προνόμια του σπαχηλικιού άλλαξαν θρησκεία, αλλιώς περιέπεφταν στην τάξη του δουλοπάροικου. Άλλοι προτίμησαν να ασχοληθούν με το εμπόριο χωρίς να αλλάξουν πίστη. Έτσι η κυριότητα της γης στην Ήπειρο περιήλθε στους Τούρκους. Για το θέσπισμα της εξώσεως των χριστιανών σπαχήδων αναφέρεται και ένας αδελφός του πάπα Νικολάου Γλυκύ, που πέθανε στη Βενετία το 1790 σε ηλικία 114 ετών.

Αυτός ο εξισλαμισμός διαδόθηκε και σε άλλες τάξεις χριστιανών που δεν ήθελαν να χάσουν τη γή τους και άλλα προνόμια που είχαν. Το φαινόμενο είχε ιδιαίτερη ένταση στη Βόρειο Ήπειρο και στις περιφέρειες της Αυλώνας, Μπερατίου και μέρος της Χειμάρρας. Το χριστιανικό παρελθόν παρέμεινε σαν μύθος ή ανάμνηση γι αυτό συχνά ακούει κανείς σαν λαϊκή ιστορία ότι όλοι οι Τόσκηδες ήταν χριστιανοί πριν 2-3 αιώνες.

Μερικοί ασπάσθηκαν τον μωαμεθανισμό μόνο εξωτερικά και στο όνομα. Άλλοι συμφώνησαν με τις οικογένειές τους ώστε ένα μέρος της οικογένειας να γίνουν μωαμεθανοί και αυτοί να βοηθούν οικονομικά την υπόλοιπη οικογένεια. Συνήθως ο άνδρας γινόταν μωαμεθανός και η γυναίκα παρέμενε χριστιανή.

Ο γάλλος βαρώνος Τοτώ, απεσταλμένος της γαλλικής κυβέρνησης να οργανώσει το τουρκικό πυροβολικό, αναφέρει ότι κάποτε ενώ ευρίσκετο σε ένα τουρκικό στρατόπεδο σε ένα πόλεμο εναντίον της Ρωσίας το 1769, άκουσε δύο σπαχήδες να συνομιλούν στα ελληνικά. Όταν τους ρώτησε του είπαν ότι ήταν Ηπειρώτες και στην πραγματικότητα χριστιανοί αλλά παρίσταναν τους Τούρκους για να διατηρήσουν τα σπαχηλίκια τους.

Η κακοδιοίκηση και διαφθορά του κρατικού μηχανισμού επέτρεπε στους μουσουλμάνους ή και κρυπτοχριστιανούς σπαχήδες να κακομεταχειρίζονται τον χριστιανικό πληθυσμό για να εισπράτουν φόρους, πράγμα που δεν μπορούσαν να κάνουν κατά του μουσουλμανικού πληθυσμού που απαλλασόταν των φόρων. Αναφέρεται ότι σπαχήδες τριγύριζαν τα χωριά της Ηπείρου με τα άλογά τους φορτωμένα αλυσίδες. Όσους χριστιανούς δεν είχαν να πληρώσουν το φόρο τους έφερναν αλυσοδεμένους στις ιδιωτικές φυλακές που διατηρούσαν.

Φαίνεται ότι αυτή η τρομοκρατία έφερε αναστάτωση στην πληθυσμό και έτσι το 1691 επί μεγάλου βεζύρη Χουσείν Κιουπρουλού (πρώην χριστιανός ο ίδιος) εξεδόθη το πρώτο «Νιζάμι-Τζεδίδ» ήτοι νέο σύστημα με ηπιότερες διατάξεις για τους ραγιάδες. Η κατάσταση καλυτέρευσε το 1774 με την υπογραφή της συνθήκης του Κιουτσούκ-Καιναρτζή μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, δυνάμει της οποίας η Ρωσία είχε το δικαίωμα να επεμβαίνει υπέρ των χριστιανών. Τότε εδόθη στους χριστιανούς κάποια ελευθερία με την οποία μπόρεσαν να ασχοληθούν με το εμπόριο και έτσι ανεπτύχθη η ναυτιλία κατά τους επόμενους αιώνες.

Ήδη όμως ο εξισλαμισμός είχε αποδεκατίσει τον πληθυσμό με ελληνική συνείδηση που κάποτε ήταν υπέρτερος των Τούρκων και των Αλβανών με αναλογία 10 προς 1. Ο Eton εκτιμά ότι οι έλληνες ήταν τα 4/5 του πληθυσμού, οι δε Pouqueville και Leak ότι ήταν τα 9/10. Προς το τελευταίο ποσοστό συμφωνεί και ο Αραβαντινός βασισμένος σε πληροφορίες που αντλεί από τον Κουβαρά. Αναφέρει μάλιστα ότι οι Τούρκοι της Ηπείρου ονομάζονταν «ρωμιογυρίσματα».

Τον 19ο αιώνα αρκετοί κρυπτοχριστιανοί επανήλθαν στην αρχική πίστη τους. Στην επαρχία της Σπαθίας, μεταξύ Ελμπασάν, Βερατίου, Γκόρας και Μόκρας οι κάτοικοι που φημίζονταν για την ανδρεία τους παρέμειναν κρυπτοχριστιανοί και τις νύχτες με πολλές προφυλάξεις τελούσαν χριστιανικές τελετές σε υπόγειες κρύπτες ενώ την ημέρα κυκλοφορούσαν ως μουσουλμάνοι. Έτσι παρέμειναν έως το 1904 όταν η Ρωσία ανέλαβε την προστασία τους, οπότε ομολόγησαν δημοσίως τον χριστιανισμόν τους χωρίς καμμία αντίδραση από την τουρκική κυβέρνηση.

Στο Αργυρόκαστρο, χριστιανοί και μουσουλμάνοι είχαν κάποτε κοινό τόπο προσευχής, την Μονή Αγ. Νικολάου, οι δε μουσουλμάνες όταν περνούσαν μπροστά από εκκλησία έκαναν το σημείο του σταυρού. Ο Pouqueville, που διετέλεσε πρόξενος της Γαλλίας στα Ιωάννινα, αναφέρει ότι σε ολόκληρη την Ήπειρο γνώρισε μόνον ένα πραγματικό τούρκο και τέσσερεις γυναίκες.

Στο χωριό Δουδάκη της Αυλώνας γίνονταν γάμοι μεταξύ χριστιανών και μουσουλμάνων. Επίσης στο Κουρβελέσι της Χειμάρρας γίνονται γάμοι μεταξύ τουρκαλβανών λιάπηδων και χριστιανών. Ο Leak αναφέρει ότι από τους γάμους αυτούς τα μεν αγόρια ανατρέφονταν ως μουσουλμάνοι τα δε κορίτσια ως χριστιανές. Στο Λιόπεσι της Χειμάρρας οι μισές οικογένειες ήταν χριστιανές και οι μισές μουσουλμανικές, συνεόρταζαν δε τις εορτές και τους γάμους.

Οι κυριώτεροι ιστορικοί της Ηπείρου, ξένοι πρόξενοι στα Ιωάννινα επί μακρόν, όπως ο Eton (1780-1798), ο Pouqueville (1806-1819) και ο Leak (1805-1822) συμφωνούν ότι οι μωαμεθανοί και τουρκαλβανοί της Ηπείρου ήταν αρχικώς Έλληνες που εξωμότησαν.
Ο εξισλαμισμός αφορούσε και τους καθολικούς χριστιανούς της περιοχής και αναφέρεται στις εκθέσεις των καθολικών πρέσβεων και ιεραποστόλων καθώς και περιηγητών όπως οι Chevalier, Montealvano, Πόκκοπ και Λαμοτρέ.

Ανάπαυλα στις διώξεις των χριστιανών ήταν η εποχή του Αλή Πασά ο οποίος για να ισχυροποιήσει την επικράτειά του έδειξε ανεξιθρησκεία. Αυτός επέτρεπε στους χριστιανούς του παλατιού του να τελούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Ο ίδιος έλεγε ότι είναι «μπεκτασής», δηλ. μια ελευθεριάζουσα αίρεση που πίστευε στην μετεμψύχωση. Κατά τον Λήκ ο Αλή πασάς επέτρεπε στη σύζυγό του Βασιλική να διατηρεί παρεκκλήσιο και σε χριστιανή Αλβανίδα του χαρεμιού του να διατηρεί παρεκκλήσιο μέσα στον γυναικωνίτη.

Το άρθρο αναφέρει και μια σειρά από προσωπικότητες που είχαν χριστιανική καταγωγή. Οι πληροφορίες προέρχονται βασικά από κατάλογο αρνησιθρήσκων Αλβανών και Ελλήνων που διέπρεψαν στο οθωμανικό κράτος. Τον κατάλογο αυτό συνέγραψε ο Γερμανός τουρκολόγος ιστορικός Χάμερ και αναπαράγει ο Αραβαντινός. Ο Χάμερ μάλιστα αναφέρει ότι οι πλέον επιτυχημένοι σουλτάνοι ήταν αυτοί που είχαν χριστιανούς υπουργούς. Από τους 40 μεγάλους βεζύρηδες που έλαβαν αυτό το αξίωμα μετά την άλωση της Κων/πόλεως , μόνον 12 ήταν τουρκικής καταγωγής.


Λιάζ Πασάς

Πρώην χριστιανός από το χωριό Πλιάσα της Χειμάρρας, ήταν διοικητής Αυλώνος το 1518. Για να βάλει τάξη στην επαρχία του αναγνώρισε την οθωμανική κυριαρχία και έδωσε αρκετά προνόμια στους κατοίκους που επικύρωσε ο τότε σουλτάνος Σελίμ Α΄ και ανανέωσε ο Σουλεϊμάν. Τότε τα 33 χωριά της Χειμάρρας απετέλεσαν την αυτόνομη «Συμπολιτεία των Κεραυνείων».

Μαχμούτ Πασάς Μιχάλογλου

Κατά τον Χαλκοκονδύλη ηταν Σέρβος με πατέρα Έλληνα εκ της οικογενείας των Φιλανθρωπινών. Ο Παπαρηγόπουλος γράφει ότι ήταν φιλάνθρωπος και φίλος των γραμμάτων και των επιστημών, ίδρυσε πολλούς ναούς, σχολεία, νοσοκομεία κτλ.

Αβεδίν πασάς Ντίνος

Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας και Γεν. Διοικητής του νομού Αδάνων και των νήσων Αιγαίου. Καταγόταν από την Παραμυθιά. Έγραψε ποιήματα στα ελληνικά, μερικά μάλιστα σε στίχους ομηρικούς.

Ασλάν Πασάς

Αρχηγός της ενδοξότερης οθωμανικής οικογένειας των Ιωαννίνων και του Αργυροκάστρου. Κατήγετο από το Μονοδένδρι του Ζαγορίου. Κατά τον Αραβαντινό αρπάχτηκε κατά το παιδομάζωμα (μαζγίδι) του 1550 και έφτασε μέχρι το αξίωμα του Διοικητού. Πασάς των Ιωαννίνων κατά τα έτη 1600-1612. Η οικογένειά του διοίκησε τα Ιωάννινα επί δύο αιώνες (16ος-18ος) μέχρι την εποχή του Αλή Πασά που την κατέλυσε.
Για την απαγωγή του Ασλάν, σώζεται ακόμη στην Ήπειρο αυτό το δημοτικό τραγούδι.

Ανάθεμά σε βασιλιά και τρις ανάθεμά σε,
Με το κακόν οπ' έκαμες και το κακόν που κάμεις
Στέλνεις δένεις τους γέροντες, τους πρώτους, τους παπάδες
Να μάσεις παιδομάζωμα και κάμης γενιτσάρους
Κλαίν οι γονέοι τα παιδιά και οι αδελφαίς τ' αδέλφια
Κλαίγω κι εγώ και καίγομαι και όσο ζω θα κλαίγω
Πέρσι πήραν το γιώκα μου, φέτο τον αδερφό μου

Εσάτ Πασάς

Κατά προφορική ανακοίνωση του Βεχήτ Πασά, αδελφού του Εσάτ πασά, υπερασπιστού των Ιωαννίνων κατά τον βαλκανικό πόλεμο του 1912, προς τον δήμαρχο Ιωαννίνων Β. Πυρσινέλα, σύμφωνα με την παράδοση που διατηρήθηκε στην οικογένειά τους κατάγονταν από χριστιανούς προγόνους και μάλιστα από γυναίκες που απήχθησαν από το φρούριο. Ειδικότερα κατάγονταν από κάποια Βασιλική, γυναίκα της οικογένειας των Γλυκήδων, ονομαστών τυπογράφων της Βενετίας.
Όταν ο Κεμάλ ανάγκασε τους τούρκους να λάβουν από ένα οικογενειακό επίθετο, ο Εσάτ Πασάς, θέλων να τιμήσει την γενέτειρα των προγόνων του πήρε το όνομα «Μπουλζιάτ Γιάνγιαλη».

Ζεϊνέλ Γκιολέκας

Από εξωμότες χριστιανούς καταγόταν και ο αρχηγός της επανάστασης του 1847 προς απελευθέρωση των Ελλήνων και Αλβανών από τον τουρκικό ζυγό, Ζεϊνέλ Γκιολέκας ή Γκιώνης Λέκας, από το Κούτσι της Χειμάρρας. Ήταν γιός του Μουσλήμ Γκιολέκα που εφονεύθη το 1803 κατά την επίθεση του Αλή Πασά κατά του Σουλίου, από τον Τούσα (Θανάση Μπότσαρη), και εγγονός του Χριστιανού Λογγίνου Αλεξίου. Από την κράση αυτών των ονομάτων, κατά τον Αραβαντινό, προήλθε το όνομα «Γκιώνης Λέκας» που διετήρησε μετά τον εξισλαμισμό του.
Σκοτώθηκε το 1852 σε μια μάχη κατά των Μαυροβουνίων.

Ιμπραήμ Πασάς

Υπήρξε Μέγας Βεζύρης και Μπεϊλέρ-μπέης (Γενικός Αρχηγός). Καταγόταν από την Πάργα, γιός χριστιανού ψαρά ονόματι Γιάννη Μικέγκα. Ο Μικέγκας, εφ' όσον ο υιός του ήταν πασάς, προσηγορεύτετο «εξωχότατος Γιαννούς αγάς» και είχε τιμάριο στην Πάργα από όπου εισέπρατε ετησίως 2.000 δουκάτα. Ο Ιμπραήμ είχε απαχθεί από Αλγερινούς πειρατές και είχε πουληθεί ως δούλος σε μια χήρα στη Μαγνησία της Μ. Ασίας. Εκεί φαίνεται ότι έλαβε κάποια παιδεία ώστε αργότερα, όταν στρατολογήθηκε σε γενιτσαρικό τάγμα, ανήλθε σε ανώτερο αξίωμα του κράτους. Επί Σουλτάνου Σουλεϊμάν Κανουνού (Νομοθέτου) έφτασε στο αξίωμα του Μεγάλου Βεζύρη το 1534 με τον τίτλο του «καπουτάν πασά» (αρχιναυάρχου). Κατά τον Δελβινακιώτη Χρήστο Δάλλα, ο Ιμπραήμ συνέστησε στον σουλτάνο να προάγει σε καπουτάν πασά τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα ο οποίος πήρε και τον τίτλο του «Χακά-ουλ-Μπάχρη» (κυρίαρχος της θαλάσσης). Ο Ιμπραήμ ήταν διεθνούς φήμης και ο αυτοκράτωρ της Αυστρίας Φερδινάνδος (1500-1564) τον απεκάλη «αδελφό του» ο δε αυτοκράτωρ της Γερμανίας Κάρολος Ε' (1500-1588) «εξάδελφό του». Ο ίδιος ο σουλτάνος, του οποίου ο Ιμπραήμ ήταν γαμπρός επ' αδελφή, του έδοσε και τον τίτλο του «Σουλτάν Σαντραζέμ» (πρωθυπουργός-σουλτάνος). Ο Ιμπραήμ κρυφά έκανε ό,τι μπορούσε υπέρ των χριστιανών. Δολοφονήθηκε από συνωμότες ενώ εκοιμάτο το 1536. Κατά τον Μελέτιον ο Ιμπραήμ απεκαλείτο και «Αμβρακιώτης» γιατί καταγόταν από την Αμβρακία.

Καραμουρατάτοι

Χριστιανός από το Λεσκοβίκι ήταν ο Ισαήμ, ή Ισάμ, Σαμ ή Τσάμ πρόγονος της φατρίας των Καραμουρατατών. Από το όνομα αυτό εκλήθησαν Ισάμιδες ή Τσάμηδες οι απόγονοί του και το όνομα Τσάμηδες έγινε συνώνυμο του αλλαξοπιστήσαντα. Έκτοτε οι χριστιανοί λέγονταν «γκιαούρηδες» (άπιστοι) και οι εξισλαμισμένοι «τσάμηδες».
Ο Ισαήμ είχε δύο γιούς, τον Γιακούπ και τον Σινάν. Απόγονος του Σινάν εγκαταστάθηκε στο Βεράτι, απέκτησε δέκα γιούς εκ των οποίων απαισιώτερος στην μορφή και την ψυχή ήταν ο Μουράτ, προσονομασθείς ως εκ τούτου Καρα-Mουράτ (Μαύρος Μουράτ) που εγκαταστάθηκε πέραν του Αώου, μεταξύ της περιοχής Περάτη-Γλήνας και Λεσκοβικίου.

Τα χωριά των Καραμουρατάδων, 36 τον αριθμό, στην κοιλάδα του Αώου προς την Πρεμετή, ήταν χριστιανικά υπαγόμενα στην επισκοπή Πωγωνιανής. Καίτοι οι κάτοικοί των υπέφεραν τα πάνδεινα από τους μωαμεθανούς, αντείχον μέχρι το 1760. Στις αρχές εκείνου του έτους απαφάσισαν να εξευμενήσουν τον Θεό με νηστείες και δοκιμασίες του σώματος. Αποφάσισαν ότι αν ο Θεός δεν τους βοηθήσει θα ασπαστούν τον μωαμεθανισμό. Μάταια ο αρχιερεύς τους εξήγησε ότι αυτό είναι ασέβεια. Οι Καραμουρατάδες ενήστευσαν αυστηρά κατά την μεγάλη σαρακοστή και όταν ήλθε το Πάσχα και δεν είδαν καμμία καλυτέρευση στα προβλήματά τους αλλαξοπίστησαν ομαδικά.

Ερώτηση Γ. Καρατζαφέρη για την προτεινόμενη από το Δικαστήριο της Χάγης ανεξαρτησία του Κοσσόβου

Ερώτηση προς τον Πρωθυπουργό και υπουργό Εξωτερικών, κ. Γ. Παπανδρέου κατέθεσε στις 27 Ιουλίου ο Πρόεδρος του ΛΑ.Ο.Σ., κ. Γ. Καρατζαφέρης αναφορικά με την επίσημη θέση της Ελλάδος στην προτεινόμενη από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αναγνώριση της ανεξαρτησίας του Κοσσόβου.


Το κείμενο της ερώτησης έχει ως εξής:

ΘΕΜΑ: «Η επίσημη ελληνική θέση για το Κόσσοβο»

κ. Πρωθυπουργέ,

Σε συνέχεια της αυστηρής προειδοποίησης της Κυπριακής Δημοκρατίας προς την Τουρκία να μην ωθήσει την τουρκοκυπριακή κοινότητα σε κινήσεις τύπου Κοσσόβου, μέσω του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, και κατόπιν της επανεπιβεβαίωσης της κυπριακής θέσης υπέρ του σεβασμού της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας της Σερβίας, αλλά και της δραματικής δήλωσης του κυπριακού ΥΠΕΞ ότι «θα προστατέψουμε με κάθε τρόπο το ενιαίο της Κύπρου, ακόμα και εάν χρειαστεί να ξαναχύσουμε το αίμα μας»,

Ερωτάσθε:

Είστε αποφασισμένος να δηλώσετε απερίφραστα ότι η Ελλάδα δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την προτεινόμενη από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ανεξαρτησία του Κοσσόβου, ασχέτως των αποφάσεων των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών;

Ο Πρόεδρος του ΛΑ.Ο.Σ.
Γ. Καρατζαφέρης

Εθνική Ελληνική Μειονότητα για το Μέλλον: Η MEGA-λη πρόκληση για τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό

- του Θοδωρή Ασβεστόπουλου -


Στις 20 Μαρτίου υπογράφτηκε από 27 Βορειοηπειρώτες στο χωριό Καραχάτζι της Επαρχίας Φοινίκης (νομός Δελβίνου) η ιδρυτική πράξη της «Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας για το Μέλλον».
Πρόκειται για το νέο κόμμα που αποσκοπεί στην εκπροσώπηση του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού. Όπως φανερώνει και το όνομα του το νεοϊδρυθέν αυτό σχήμα θα αποτελείται αποκλειστικά από Έλληνες της Βορείου Ηπείρου και θα απευθύνεται μόνο σε αυτόν τον πληθυσμό.
Μετά από 18 χρόνια δηλαδή, από τότε που απαγορεύτηκε στην Δημοκρατική Ένωση Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας «Ομόνοια» η αυτόνομη κάθοδος στις εκλογές και η συμμετοχή στην αλβανική βουλή, δημιουργείται ένα κόμμα με εθνικό ελληνικό χαρακτήρα.

Πως φτάσαμε όμως σε αυτήν την κίνηση;

Ήδη από τα τέλη του 2007 στελέχη της «Ομόνοιας» με επικεφαλής τον Έπαρχο Φοινίκης Ζήσο Λούτση, άρχιζαν να καταθέτουν προτάσεις για την καλύτερη λειτουργία της οργάνωσης με τις οποίες θα γινόταν πιο ανοικτή στη βάση. Στις βουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο του 2009 φάνηκε περίτρανα η μεγάλη διάσπαση της «Ομόνοιας» με τα χαμηλά ποσοστά που απέσπασε το κόμμα στο οποίο συμμετείχε, η Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, αφού πολλά από τα μέλη της προσεχώρησαν στο Δημοκρατικό Κόμμα του Σαλί Μπερίσα, ως αντίδραση για τη συνεργασία του ΚΕΑΔ με το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Από τότε άρχισαν να ακούγονται όλο και πιο έντονα οι φωνές για δημιουργία ενός ανεξάρτητου αμιγώς ελληνικού κόμματος.

Στις 7 Νοεμβρίου 2009 πραγματοποιήθηκε στους Αγίους Σαράντα μία ανοικτή συζήτηση με θέμα την αναδιοργάνωση της Ομόνοιας, όπου συγκεντρώθηκαν προτάσεις για την αναθεώρηση του καταστατικού, τις οποίες ο κ. Ζήσος Λούτσης κατέθεσε στο Γενικό Συμβούλιο. Η κίνηση όμως αυτή αγνοήθηκε παντελώς από το προεδρείο της οργάνωσης, αποδεικνύοντας πλεόν ότι οι τύχες της οργάνωσης που εκπροσωπούσε τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό παρέμενε κατ’ αποκλειστικότητα στα χέρια μίας μικρής ομάδας ατόμων.

Ύστερα από αυτή την εξέλιξη οι άνθρωποι της Ελληνικής Μειονότητας που δεν ανέχονταν αυτή την κατάσταση, προχώρησαν στις 18 Δεκεμβρίου 2009 στη σύνταξη σχεδίου καταστατικού που προέβλεπε τη δημιουργία ενός νέου κόμματος που θα απευθυνόταν αποκλειστικά στους Έλληνες της Αλβανίας και το οποίο φάνηκε να παίρνει σάρκα και οστά στα τέλη Μαρτίου με την πρώτη δημόσια ανακοίνωση και την ιδρυτική διακήρυξη του, με το όνομα του στην αλβανική να ακούει στο αρκτικόλεξο «MEGA»!
Παράλληλα σχηματίστηκε και η προσωρινή διοικούσα επιτροπή με πρόεδρο τον Χριστάκη Κίτσιο, ηλεκτρονικό – μηχανικό από τη Λύβενα Δελβίνου.

Όλο αυτό το διάστημα πολλά γράφτηκαν και πολλά ειπώθηκαν για την «Εθνική Ελληνική Μειονότητα για το Μέλλον». Τα 27 άτομα που υπέγραψαν τη ίδρυση της δεν αποτέλεσαν ονόματα που έπαιξαν ρόλο στην πολιτική σκηνή, με εξαίρεση τον έναν εκ των αντιπροέδρων Γιώργο Μάνο, ο οποίος διετέλεσε στα τέλη της δεκαετίας ’90 αντιπρόεδρος της «Ομόνοιας».

Φήμες όμως θέλουν να παίζουν ρόλο στο παρασκήνιο μέλη της «Ομόνοιας» τα οποία κατά τις παραμονές των βουλευτικών εκλογών τον Ιούνιο του 2009 τάχθηκαν ανοικτά υπέρ των υποψηφίων του Δημοκρατικού Κόμματος Σπύρου Ξέρρα και Κώστα Μπάρκα. Ορισμένοι μάλιστα από αυτούς εξέφρασαν άμεσα ή έμμεσα την υποστήριξη τους στο νέο κόμμα. Αυτό βέβαια αποτέλεσε επιχείρημα για την αντίπαλη πλευρά, αυτή του ΚΕΑΔ, να χαρακτηρίσει το «MEGA» ως όργανο του Μπερίσα με στόχο την οριστική διάσπαση του Ελληνισμού.

Από την άλλη παρατηρούμε στο νέο κόμμα τη συμμετοχή ανθρώπων διαφορετικών ιδεολογικών πεποιθήσεων, δημιουργώντας μάλλον ένα ετερόκλητο σύνολο, με βασικό κοινό στοιχείο την αντίθεση τους στην ηγεσία «Ομόνοιας» – ΚΕΑΔ.

Σίγουρα το «MEGA» είναι ένα σχήμα που κάνει τα πρώτα του βήματα και ψάχνει να βρει την ταυτότητα του, με τους πρωτεργάτες για την ίδρυση του να δηλώνουν ότι «οι πόρτες είναι ανοικτές σε όλους τους Έλληνες Βορειοηπειρώτες ανεξάρτητα πολιτικής τοποθέτησης, με τις εκλογές για την ανάδειξη του προέδρου να γίνονται από τη βάση και αυτός που θα κερδίσει, όποιος και να είναι, θα του σφίξουμε το χέρι».

Δεν αποκλείεται όντως να επικρατήσουν στο εσωτερικό του MEGA, εγκάθετοι του Αλβανού Πρωθυπουργού. Αυτό όμως θα γίνει μόνο στην περίπτωση που αδιαφορήσουν όσοι Βορειοηπειρώτες αγωνιούν για το μέλλον του τόπου τους και θέλουν μία πολιτική ανεξάρτητη από τα αλβανικά πολιτικά κόμματα και τις κρατικές θέσεις.

Όσοι λοιπόν ανέλαβαν να φέρουν εις πέρας αυτό το εγχείρημα και όσοι το υποστηρίζουν, έχουν να αντιμετωπίσουν μία μεγάλη ιστορική πρόκληση:
 Ή να καταντήσουν άλλη μία ουρά του αλβανικού κατεστημένου, προκαλώντας άλλη μία καταστροφική διάσπαση ή να προσφέρουν πράγματι κάτι διαφορετικό από το ΚΕΑΔ στον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου, ακολουθώντας εθνική ριζοσπαστική πολιτική.

Παύλος Κώστα Κέντρος - ο μάρτυρας που έμεινε χωρίς τάφο

Η Γορίτσα, ο «ουρανοξύστης» της Δρόπολης, μολονότι είναι το μικρότερο χωριό σε πληθυσμό έχει πολλούς πολιτικούς κρατούμενους από το Ενβεριστικό ολοκληρωτικό καθεστώς εκ των οποίων ξεχωρίζει ο Παύλος Κέντρος με τραγικό θάνατο στην άνοιξη της ζωής του.

Μια μέρα αποφασίσαμε να ταξιδέψουμε προς Κορυτσά αφού οι έρευνές μας στην πόλη του Αργυροκάστρου και στην περιοχή της Δρόπολης δεν απέδωσαν. Στο γραφείο Εσωτερικών Υποθέσεων της Κορυτσάς μας περίμενε ένας ασπρομάλλης μεσήλικας αστυνομικός,που προσπαθούσε να ήταν όσο πιο ευγενικός γινόταν μαζί μας. Η ανατροπή έχει συμβεί και έπνεε ένας άνεμος αλλαγής, σαν η χαραυγή ενός πρωινού που ο ήλιος ανυπόμονα περιμένει να ανατείλει μετά από μία ατελείωτη παγωμένη νύχτα.

Ηταν Απρίλιος του 1992. Η μητέρα μου ανήσυχη έσφιγγε τα χέρια που έτρεμαν πότε πότε και με ρωτούσε:
-Τι λες θα καταφέρουμε να τον βρούμε... δεν μπορεί να μην υπάρχει κάποιο γράμμα που δείχνει που βρίσκεται ο τάφος... τουλάχιστον να υπάρχει κάποιος τάφος που να αναπαύονται τα οστά του...να υπάρχει ένας τάφος όπου μπορούμε να τον κλάψουμε... δεν μας αφήσαν ούτε να τον κλάψουμε όταν τον σκότωσαν ως «εχθρό»... το έχω αμανάτι από τη μητέρα και τον αδερφό μου.
Τα λεγόμενα της και οι παρακλήσεις της με συγκίνησαν όσο και αν προσπαθούσα να σταθώ ψύχραιμος μπροστά της. Αλλά η περιπέτειά μας δεν έλεγε να τελειώσει εδώ. Στους καταλόγους του πρώην γραφείου Εσωτερικών Υποθέσεων της Κορυτσάς όπου περιλαμβανόταν και η Ερσέκα,δεν υπήρχε κανένα στοιχείο που να δείχνει την τοποθεσία του τάφου, μάλλον τα είχαν εξαφανίσει όλα χωρίς να αφήσουν κανένα ίχνος. Φαίνεται πως όχι μόνο ζωντανός αλλά και νεκρός αποτελούσε κίνδυνο γι’ αυτούς.

Πηγαίνετε μια και από το Υπουργείο Εσωτερικών - μας είπε ο αστυνομικός - μήπως βρείτε κάτι. Το μυστήριο αυτό ούτε πρόκειται να λυνόταν.Σε αυτούς τους ποντικοφαγωμένους φακέλους και τα ξεθωριασμένα έγγραφα έχουν θαφτεί τα πάντα για να μην βγει η αλήθεια στο φως ποτέ.


Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ

Στις 14 Απριλίου 1949 οι σφαίρες θα έκοβαν για πάντα το νήμα της ζωής του 23-χρονου παιδιού από το χωριό Γορίτσα της Δρόπολης, Παύλου Κέντρου. Μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα όταν ερωτήθηκε για την τελευταία του επιθυμία, με παγωμένη έκφραση από τον τρόμο και τρεμάμενη φωνή είπε: «Αμανάτι στη μητέρα μου που την αγαπούσα και με αγαπούσε πολύ.» Μόλις τελείωσε τη φράση μια ομοβροντία σφαιρών διαπέρασε το θώρακα. Η ειρωνία της τύχης του, στο εκτελεστικό απόσπαμα ήταν οι φίλοι του τάγματός του που υπηρετούσαν μαζί τη στρατιωτική θητεία στην Ερσέκα της Κορυτσάς. Ομως δεν του πήραν μόνο τη ζωή. Αυτός δεν έπρεπε να είχε ούτε τάφο..λες να ήταν επικίνδυνος ακόμα και νεκρός .

Όλες αυτές τις λεπτομέρειες τις μάθαμε από το Δημήτρη Μπάρκα από το Ζερβάτι, που την ίδια περίοδο υπηρετούσε μαζί με τον Παύλο Κέντρο. Ηταν στενοί φίλοι ως Δροπολίτες μακριά από τις οικογένειές τους. Τώρα που γράφω αυτές τις αράδες, έχω μπροστά μου κιτρινισμένη από το πέρασμα του χρόνου μια απόφαση του Στρατιωτικού Δικαστηρίου της Κορυτσάς, που φέρει την υπογραφή του τότε Υπουργού Αμύνης, Μεχμέτ Σιέχου που αν και την έχω διαβάσει αρκετές φορές με κάνει ακόμα να ανατριχιάζω:

Παύλος Κέντρος, γεννηθείς στη Γορίτσα το έτος 1926, τέκνο του Κώστα και της Βασιλικής «καταδικάζεται για την οργάνωση μιας τρομοκρατικής ομάδας εναντίον του Λαϊκού Κόμματος εις θάνατον... εκτέλεση δια τουφεκισμόν... αφαίρεση του βαθμού του Λοχία... μόνιμη αφαίρεση των δικαιωμάτων του ως πολίτης». Οταν ξεφύλλιζα τους καταλόγους του Υπουργείου Εσωτερικών ενώ στην ουσία με ενδιέφερε η απόφαση της εκτέλεσης, αυτό που με συγκίνησε ήταν η φράση «Μόνιμη αφαίρεση των δικαιωμάτων του ως πολίτης.»... αυτός δεν έπρεπε να είχε τάφο,η ύπαρξή του έπρεπε να χαθεί από τη μνήμη των ανθρώπων.
Τι τρομερό είχε κάνει ο Παύλος που έπρεπε να εκτελεστεί πάνω στο άνθος της ηλικίας του;
Λες να ήταν τόσο επικίνδυνος για το κομμουνιστικό καθεστώς;

Ο Δημήτρης Μπάρκας, αυτόπτης μάρτυρας αυτής της τραγωδίας θυμάται :
... «Τον Παύλο θα τον θυμάμαι πάντα σαν ένα παιδί τσαχπίνικο, γελαστό και αγαπητό. Διανύαμε το δεύτερο έτος της θητείας μας και αυτός είχε γίνει ήδη υποδιοικητής μιας και ήταν έξυπνος, ετοιμόλογος. Τότε μας σήκωναν συχνά τις νύχτες για να σβήσουμε τα συνθήματα που γραφόταν εναντίον του καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα γιατί δεν έπρεπε να έβλεπαν το φως του ήλιου. Ηταν το έτος ΄49 και η τρομοκρατία του κομμουνισμού δεν είχε προηγούμενο. Ο Παύλος μας είπε μια μέρα πως δεν είναι δουλειά μας να σβήσουμε τα συνθήματα γιατί στο τέλος τέλος εμείς είμαστε Ελληνες.
Μερικές μέρες αργότερα μαζί με έναν φίλο του από τη Σκόδρα ο Παύλος αποφάσισαν να δραπετεύσουν στην Ελλάδα.Τα σύνορα ήταν κοντά αλλά αυτοί δεν τα κατάφεραν. Δυο φίλοι του, ο ένας απο τη Γορίτσα που αργότερα έγινε Πρόεδρος του Συμβουλίου και ο άλλος από τη Γράψη που αργότερα εργάστηκε ως οδηγός, τον «κατέδωσαν». Αν και γνωρίζω τα ονόματά τους δεν επιθυμώ να τα δημοσιοποιήσω γιατί εμείς τους έχουμε συγχωρήσει γι αυτό που έχουνε κάνει, εκείνος όμως που δεν τους έχει συγχωρήσει είναι η ψυχή του Παύλου που ακόμα δεν έχει αναπαυθεί. Και δεν έχει αναπαυθεί γιατί δεν υπάρχει τίποτα που να αποδυκνύει την ύπαρξή του, ακόμη και τις φωτογραφίες του τις σχίσαμε. Αυτή η φωτογραφία, η μόνη που έχει μείνει, γλίτωσε γιατί ο Παύλος ήταν ακόμη παιδί και δεν αναγνωριζόταν».

Η είδηση του θανάτου του Παύλου μας ήρθε αφού είχε πραγματοποιηθεί η εκτέλεση -θυμάται η αδερφή του, Κλεάνθη Γκίνη (Κέντρου).

«Στο σπίτι μας ήρθε η Χρυσάνθη Πάσκου, μια 10-χρονη κοπελίτσα και απευθύνθηκε στη μητέρα μου λέγοντας "τον Παύλο σου τον σκότωσαν γιατί ήταν εχθρός".
Οι γονείς της Χρυσάνθης την έστειλαν για να ανακοινώσει το θλιβερό νέο ενώ αυτοί κοιτούσαν από το φράχτη πως θα αντιδρούσε η Βασίλω. Η Βασίλω μη πιστεύοντας σε αυτά που άκουγε, της έλεγε πως έχει ακούσει λάθος γιατί η καρδιά της μάνας δεν μπορούσε να αντέξει ένα τόσο μεγάλο κακό. Ήρθαν στη φράχτη και της είπαν πως όλα ήταν αλήθεια και συνέχισαν:
«Μην τολμήσετε να τον κλάψετε γιατί αυτός ήταν εχθρός του λαού...εάν τον κλάψετε θα σας στείλουμε οικογενειακώς εξορία.» Η Βασιλική λιποθύμησε και όταν συνήλθε πήγε στην αποθήκη να τον κλάψει σιωπηλά για να μην την ακούσει κανείς.

Πήγαμε ακόμη μια φορά στην Κορυτσά γιατί μας είπαν πως τον Παύλο τον έχουν εκτελέσει κοντά στο στάδιο της πόλης, αλλά εκεί είχε χτιστεί μια ολόκληρη γειτονιά και δεν μπορούσαμε να σκάψουμε στα θεμέλια των πολυκατοικιών.

 
ο ανηψιός του Ηλ. Γκίνης

Ο πρόεδρος της Νεολαίας Βορειοηπειρωτών Αχαϊας Σταύρος Γκίνος στην εκπομπή «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR»

με τους Σπύρο Ιωάννου και Αθηνά Κρεμμύδα, την Παρασκευή 9 – 7 – 2010
(ΡΑΔΙΟ ΑΣΤΥ 90,6 FM)


Ο πρόεδρος της Νεολαίας Βορειοηπειρωτών Αχαϊας Σταύρος Γκίνος παραβρέθηκε στο studio του ΡΑΔΙΟ ΑΣΤΥ προσκεκλημένος της εκπομπής, όπου αναφέρθηκε σε διάφορα θέματα της επικαιρότητας καθώς και στη δράση του σωματείου.

Για την καθυστέρηση της απόδοσης ελληνικής υπηκοότητας στους Βορειοηπειρώτες:

Πιστεύω ότι σε σχέση με τη βορειοηπειρωτική κοινότητα, από τη στιγμή που το ΠΑΣΟΚ ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, δεν βλέπω να γίνεται κάτι σχετικά με την απόδοση της υπηκοότητας. Η διαδικασία έχει διακοπεί και απ’ ότι ρώτησα στο Υπουργείο Εσωτερικών για ποιο λόγο γίνεται αυτό, μία υπάλληλος μου απάντησε ότι αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης περίπου 30.000 φάκελοι, για τους οποίους έρχεται απάντηση μόνο για το ποινικό μητρώο και δεν αποστέλλεται το Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενούς.

Βλέπουμε ότι η κυβέρνηση από τη μία λέει να γραφτούν όλοι οι ματανάστες στα δημοτολόγια για να ψηφίσουν και από την άλλη για εμάς να κωλυσιεργεί τη διαδικασία της απόδοσης ιθαγένειας.
Στο τελευταίο Διοικητικό Συμβούλιο της Νεολαίας που συνήλθε στην Πάτρα, μας προβλημάτισε πολύ το γεγονός αυτό αλλά και το ότι από δω και πέρα οι Βορειοηπειρώτες θα πρέπει να αγοράζουμε την υπηκοότητα με ένα παράβολο των 100 ευρώ.

Επίσης δεν μας τιμά ο τρόπος με τον οποίο μας αποδίδεται η ελληνική υπηκοότητα. Προσωπικά νιώθω αδικημένος από τη στιγμή που με εντάσουν στην ίδια κατηγορία με κάθε εθνικότητας αλλοδαπό, όταν μου αφαιρούν το δικαίωμα να είμαι ισότιμος Έλληνας και δεν μου αποδίδεται η υπηκόοτητα όπως σε όλους τους άλλους Έλληνες.

Δεν θέλω να κάνω διαχωρισμό από τους Βλάχους της Κορυτσάς ή τους Πόντιους που ήλθαν από την πρώην ΕΣΣΔ, γιατί όλοι είμαστε Έλληνες, αλλά πιστεύω ότι θα πρέπει η ελληνική υπηκοότητα να αποδίδεται στους Βορειοηπειρώτες, στους Κωνσταντινουπολίτες και στους Κύπριους με ειδικό νομοσχέδιο όπως και στους άλλους Έλληνες του εξωτερικού και όχι με πολιτογράφηση.
Αυτές είναι και οι θέσεις σύσσωμου του Δ.Σ. της Νεολαίας Βορειοηπειρωτών Αχαϊας.

Καλούμε λοιπόν όλους τους βορειοηπειρωτικούς αλλά και ελλαδικούς φορείς που συμπαρίστανται στα προβλήματα μας, να προχωρήσουμε σε μία κοινή διαμαρτυρία για αυτό το θέμα.


Για τις δραστηριότητες της ΝΕ.Β. Αχαϊας:

Η Νεολαία Βορειοηπειρωτών Αχαϊας έχει διοργανώσει πολλές εκδηλώσεις στα δύο χρόνια λειτουργίας της. Θα αναφερθώ μόνο σε αυτές που έλαβαν χώρα τους τελευταίους έξι μήνες.

Στις 21 Φεβρουαρίου διοργανώσαμε στην πλατεία Όλγας στην Πάτρα εκδήλωση για την 96η επέτειο της Αυτονομίας της Βορείου Ηπείρου, με κατάθεση στεφάνων στο Άγαλμα της Ελευθερίας μεταξύ άλλων και από την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία της Αχαϊας.
Στις 15 Μαϊου σε συνεργασία με τη Νεολαία Ορθόδοξου Συναγερμού, τιμήσαμε στην Κρανιά Δελβίνου την επέτειο της υπογραφής του Πρωτοκόλλου της Κερκύρας, με επιμνημόσυνη δέηση στη μνήμη των Αγωνιστών της Αυτονομίας του 1914 και κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Εξαίρετου Οπλαρχηγού της Ηπείρου Θύμιου Λιώλη. Ήταν κάτι που έγινε για πρώτη φορά στο χώρο της Βορείου Ηπείρου, το οποίο εύχομαι στη συνέχεια να καθιερωθεί και να γίνεται με μεγαλύτερη συμμετοχή.
Την επομένη, 16 Μαϊου, παραβρεθήκαμε στην Κόνιτσα και το Δελβινάκι για να τιμήσουμε και εκεί μαζί με τη ΣΦΕΒΑ και τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κ. Ανδρέα, την επέτειο του Πρωτοκόλλου της Κερκύρας, στις καθιερωμένες εκδηλώσεις.

Τελευταία δραστηριότητα μας ήταν στις 26 Ιουνίου η συνδιοργάνωση με την Ένωση Βορειοηπειρωτών Αχαϊας του Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού και Παραδοσιακών Χορών της Βορείου Ηπείρου στο Θεατράκι στην Πάτρα, όπου συμμετείχαν το χορευτικό συγκρότημα της Νεολαίας μας, το παραδοσιακό πολυφωνικό συγκρότημα του Χλωμού Πωγωνίου καθώς και το χορευτικό συγκρότημα της Ομοσπονδίας Αδελφοτήτων Ανω Δρόπολης «Οι Σελλοί».

Η εκδήλωση στέφθηκε από επιτυχία αφού υπήρχε μεγάλη προσέλευση κόσμου όχι μόνο από Βορειοηπειρώτες αλλά και από Αχαιούς, παρουσία του Δημάρχου Πατρέων Ανδρέα Φούρα ο οποίος και απηύθηνε χαιρετισμό. Να ευχαριστήσω όλα τα παιδιά του χορευτικού και ιδιαιτέρως τον χοροδιδάσκαλο της Νεολαίας Γιάννη Τοπάλη, που πρωταγωνιστεί στην προσπάθεια για την ανάδειξη της παράδοσης και του πολιτισμού της Βορείου Ηπείρου .

Για τις εξελίξεις στη Βόρειο Ήπειρο:

Μας ανησυχούν οι διεκδικήσεις που εγείρουν οι Τσάμηδες και παρακολουθούμε με προσοχή τις τελευταίες εξελίξεις.
Όσον αφορά την ιδιαίτερη πατρίδα μας τη Βόρειο Ήπειρο, αυτή την στιγμή κρούει τον κώδωνα του μαρασμού. Η Ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να αναλάβει κάποια προγράμματα στήριξης των νέων Βορειοηπειρωτών με σκοπό την επιστροφή στον τόπο τους, που έχει αδειάσει.

Η παρουσία της Νεολαίας Βορειοηπειρωτών Αχαϊας θα είναι αισθητή σε όλα τα επίπεδα και θα διεκδικούμε δυναμικά κάθε μας δικαίωμα.

Συνέντευξη του προέδρου της ΣΦΕΒΑ Θεσσαλονίκης Φιλόθεου Κεμεντζετζίδη

στην εκπομπή του ΡΑΔΙΟ ΑΣΤΥ «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR»
με τους Σπύρο Ιωάννου και Αθηνά Κρεμμύδα, την Παρασκευή 9 – 7 – 2010


ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Κύριε Κεμεντζετζίδη καλησπέρα σας. Την Κυριακή 11 Ιουλίου, θα γίνει στη Θεσσαλονίκη το μνημόσυνο του Γρηγόρη Ντριγκόγια, του πρώην προέδρου της τοπικής επαρχιακής επιτροπής της ΣΦΕΒΑ. Θα θέλαμε να μας μιλήσετε για το έργο και την προσφορά του τόσο στην οργάνωση, όσο και στον Βορειοηπειρωτικό Αγώνα.

Φ. Κεμεντζετζίδης: Καλησπέρα σας. Ο Γρηγόρης κατ’ αρχήν ήταν ένα από τα 17 ιδρυτικά μέλη της ΣΦΕΒΑ και αυτό που τον χαρακτήριζε σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ήταν ότι παρέμενε πιστός στις αρχές του Μητροπολίτη Σεβαστιανού, σε αυτά που μας δίδαξε ο μακαριστός ιδρυτής μας και ήταν, μπορούμε να πούμε, το μοναδικό από τα μέλη της ΣΦΕΒΑ, που από την αρχή της συμμετοχής του στην οργάνωση μέχρι την ημέρα που ο Θεός τον πήρε από κοντά μας, ήταν πάντοτε στην πρώτη γραμμή του Αγώνα.
Είχε μεγάλη προσφορά, όσον αφορά τον αγώνα για την ενημέρωση του ελληνικού λαού για τα τεκταινόμενα στη Βόρειο Ήπειρο μέχρι το 1990, αλλά πολύ περισσότερο μετά το άνοιγμα των συνόρων με εκατοντάδες αποστολές ανθρωπιστικής βοήθειας εκεί. Ο Γρηγόρης ήταν η ψυχή της ΣΦΕΒΑ ειδικά στη Θεσσαλονίκη και αυτός που ενστερνίστηκε στο μέγιστο βαθμό τις αξίες και τα ιδανικά του ιδρυτού μας. Αυτό πιστεύω ότι του το αναγνώρισαν και οι ίδιοι οι Βορειοηπειρώτες με τον πλεόν ιδανικό τρόπο. Στην κηδεία του υπήρξε μεγάλη παρουσία απ’ όλη την ηγεσία της Ομόνοιας και του ΚΕΑΔ, ήταν πολλοί Βορειοηπειρώτες από την Κορυτσά, το Αργυρόκαστρο, τη Χιμάρα, τους Άγιους Σαράντα. Ο Γρηγόρης είχε το χάρισμα, χωρίς να κάνει εκπτώσεις απ’ τις αρχές και τις αξίες του, να είναι ιδιαίτερα αγαπητός προς όλους. Προσπαθούσε πάντα να πετύχει αυτό που θεωρούσε καλύτερο για τα ζητήματα του Βορειοηπειρωτικού Ελληνισμού, χωρίς να έρχεται σε αντιπαλότητες και να καταφέρνει να συνθέτει παρά να χωρίζει. Αυτό πιστεύω ότι του αναγνωρίστηκε και από τους βορειοηπειρωτικούς φορείς και από κάθε Βορειοηπειρώτη ξεχωριστά.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Πόσο δύσκολος ήταν ο αγώνας της ΣΦΕΒΑ πριν το 1990 στο να προωθήσει το Βορειοηπειρωτικό ως εθνικό ζήτημα;

Φ. Κεμεντζετζίδης: Ο αγώνας ήταν δύσκολος με την έννοια ότι είχαμε να παλέψουμε με μία κατεστημένη αντίληψη ότι «το Βορειοηπειρωτικό είναι θέμα που αφορά εθνικιστικές παρατάξεις και οργανώσεις και ότι στην ουσία δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, πέρα από κάποιες θρησκευτικές διώξεις». Αυτή ήταν η κυριαρχούσα αντίληψη εκείνη την εποχή. Αυτό που κατάφερε ο Σεβαστιανός, ξεκινώντας στην αρχή ένα αγώνα μόνος του και με τη συνδρομή της ΣΦΕΒΑ στη συνέχεια, ήταν να ανατρέψει αυτή την αντίληψη και να δείξει ότι όπως σε όλες τις χώρες που είχαν απολυταρχικά καθεστώτα στην ανατολική Ευρώπη τα ίδια συνέβαιναν και στη Βόρειο Ήπειρο, αλλά πολύ περισσότερο εκεί πέρα, αφού υπήρχε ο θρησκευτικός διωγμός σε πλήρη έκταση, κάτι που δεν συνέβαινε σε καμμία άλλη χώρα. Την πλήρη εξάλλειψη δηλαδή κάθε θρησκευτικής τελετουργίας ή ιεροπραξίας, πράγμα που γινόταν μόνο στην Αλβανία. Και βεβαίως είχαμε τον διωγμό εις βάρος τωνΕλλήνων Βορειοηπειρωτών. Όλη η Αλβανία υπέφερε όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αλλά οι Έλληνες της Βορείου Ηπείρου υπέφεραν τριπλά. Και ως άνθρωποι και ως Χριστιανοί και ως Έλληνες. Αυτός ο αγώνας ήταν πράγματι δύσκολος αλλά θεωρούμε ότι η αγάπη με την οποία μας ενέπνευσε ο Μητροπολίτης Σεβαστιανός για τα αδέρφια μας, ήταν αρκετή για να υπερνικήσει κάθε είδους εμπόδιο, όπως συκοφαντίες, διώξεις, φυλακίσεις. Ο Γρηγόρης μάλιστα είχε φυλακιστεί το 1987, μετά την άρση του εμπολέμου, για δύο μέρες, για λόγους συμμετοχής σε τέτοιες εκδηλώσεις.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Ήταν τότε, πριν το 1990, όπου γίνονταν εκδηλώσεις με μεγάλη συμμετοχή, για το Βορειοηπειρωτικό, οι οποίες μάλιστα ήταν και επεισοδιακές...

Φ. Κεμεντζετζίδης: Από το 1985 και μετά ο Αγώνας του Σεβαστιανού είχε συγκινήσει μεγάλο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού που καταλάβαινε το δίκαιο και την αλήθεια. Όπως ξέρετε εσείς καλύτερα, υπήρχαν τότε τα ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα, τα πολυβολεία, τα οποία δεν άφηναν ούτε στον πλέον κακόπιστο παρατηρητή αμφιβολία για το ποια ήταν η αλήθεια. Ο Σεβαστιανός είχε δίκιο. Απλώς κάποιοι αμετανόητοι νοσταλγοί άλλων καθεστώτων εξακολουθούσαν μέχρι το 1990-’91 να συκοφαντούν τον Αγώνα του. Ωστόσο και αυτοί στη μεγάλη τους πλειοψηφία με το άνοιγμα των συνόρων κατάλαβαν την αλήθεια.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Δυστυχώς δεν την έχουν καταλάβει όλοι ακόμα την αλήθεια. Ένα μέρος συνεχίζει να υπερασπίζεται εκείνες τις αντιλήψεις...

Φ. Κεμεντζετζίδης: Δεν μπορούν να αλλάξουν όλοι. Όμως ο ελληνικός λαός στη μεγάλη πλειοψηφία του, αγκάλιασε τους Βορειοηπειρώτες όταν άνοιξαν τα σύνορα. Υπήρχαν βέβαια και εξαιρέσεις, είναι ανθρώπινο να συμβαίνουν. Η αγάπη όμως με την οποία αγκαλιάστηκαν οι Βορειοηπειρώτες τα πρώτα χρόνια ήταν αποτέλεσμα κυρίως από τον αγώνα του Μητροπολίτη Σεβαστιανού, που έμαθε στους Έλληνες τι σημαίνει Βορειοηπειρωτικό, που το είχαμε ξεχάσει από το 1950 και στην ουσία δεν υπήρχε αναφορά ως πολιτικό θέμα.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Την Κυριακή 11 Ιουλίου θα γίνει μνημόσυνο για τον Γρηγόρη Ντριγκόγια...

Φ. Κεμεντζετζίδης: Αυτό το μήνα συμπληρώνονται πέντε χρόνια από την εις Κύριον εκδημία του αγαπητού μας Γρηγόρη. Την Κυριακή 11 Ιουλίου λοιπόν, στις 11 το πρωί, θα γίνει ένα τρισάγιο στο μνήμα του, στο Κοιμητήριο της Θέρμης Θεσσαλονίκης, όπου έχουμε καλέσει όλους τους φίλους από τη Βόρειο Έλλαδα, αλλά φυσικά και απ’ όπου αλλού ο καθένας μπορεί, ώστε να ανάψει ένα κερί στη μνήμη του.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Σε αυτό το σημείο να διαβάσουμε ένα μήνυμα που μας ήρθε από έναν ακροατή: «Αδερφικούς και πατριωτικούς χαιρετισμούς στον πρόεδρο της ΣΦΕΒΑ Θεσσαλονίκης. Ο Γρηγόρης Ντριγκόγιας θα μείνει αξέχαστος για πάντα σε όλους εμάς τους Βορειοηπειρώτες. Λευτέρης».
Απλά ήθελα να το διαβάσω τώρα για να ακουστεί και να μεταφερθεί το μήνυμα και στη Θεσσαλονίκη.

Φ. Κεμεντζετζίδης: Ευχαριστούμε πολύ. Έχουμε την αίσθηση ότι ο Γρηγόρης έχει μείνει γνωστός με το δικό του όνομα στη Βόρειο Ήπειρο, γιατί η αγάπη του για τον τόπο έχει αναγνωριστεί. Και αυτή η ευγνωμοσύνη στη μνήμη του μας δίνει και εμάς κουράγιο και δύναμη για να συνεχίσουμε από τη δική μας τη φτωχή πλευρά με τις μικρές μας δυνάμεις να κάνουμε ότι το καλύτερο για το καλό των αδερφών μας και κυρίως για το καλό της ιδιαίτερης πατρίδας τους, που για μας έχει γίνει πιο αγαπητή και από τις δικές μας ιδιαίτερες πατρίδες.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Να θυμίσουμε και ότι η κεντρική πλατεία της Δερβιτσάνης έχει πάρει το όνομα του Γρηγόρη...

Φ. Κεμεντζετζίδης: Ακριβώς. Πριν τρία χρόνια πραγματοποιήθηκε μία εκδήλωση στην οποία έγιναν τα επίσημα εγκαίνεια της ανακαινισμένης πλατείας του χωριού. Έγινε σε συνεργασία με το φορέα της Ελληνικής Μειονότητας, την Ομόνοια. Κάναμε τη σκέψη να γίνει η ανάπλαση της πλατείας της Δερβιτσάνης και να δωθεί το όνομα του Γρηγόρη εκεί.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Να έρθουμε όμως και στο σήμερα. Ποιος είναι τώρα ο ρόλος της ΣΦΕΒΑ; Πριν το 1990 το ζητούμενο ήταν να γίνει γνωστό το Βορειοηπειρωτικό. Μετά το 1990, όταν άνοιξαν τα σύνορα ήταν να παραμείνουν οι Βορειοηπειρώτες στον τόπο τους. Στα σημερινά δεδομένα ποια είναι η προσφορά της ΣΦΕΒΑ και ποιες είναι οι σχέσεις της με τα υπόλοιπα βορειοηπειρωτικά σωματεία;

Φ. Κεμεντζετζίδης: Πολύ σωστά κάνατε το διαχωρισμό 1990 και μετά. Θα προσέθετα μέχρι και το 1994, ως χρονολογία ορόσημο, όπου η παρουσία του Μητροπολίτη Σεβαστιανού ήταν στην ουσία πρωτοπόρος στο Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα και λίγο πολύ τα πάντα περιστρέφονταν όσον αφορά τα βορειοηπειρωτικά σωματεία γύρω από την προσωπικότητα του. Από κει και έπειτα είμαστε υπό την αρχηγία του διαδόχου του Σεβαστιανού, του Μητροπολίτη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανής και Κονίτσης κ. Ανδρέα, που συνεχίζει με το δικό του τρόπο και τις δικές του δυνάμεις τον αγώνα του προκατόχου του. Ωστόσο ο αγώνας μας πια έρχεται σε μια δεύτερη γραμμή με την έννοια ότι ο πρώτος λόγος πρέπει να ανήκει στους Βορειοηπειρώτες όσον αφορά για το τι θα γίνει με το πολιτικό ζήτημα. Οι θέσεις της ΣΦΕΒΑ σχετικά με την προοπτική του Βορειοηπειρωτικού είναι δεδομένες. Εμείς κάνουμε μια προσπάθεια στη βάση των διεθνών συνθηκών που έχουν υπογραφεί για το Βορειοηπειρωτικό και συγκεκριμένα αναφέρουμε το Πρωτόκολλο της Κέρκυρας, το οποίο έχει υπογράψει και η Αλβανία και το θεωρούμε ως σωστή και ρεαλιστική βάση επίλυσης του Ζητήματος. Σαφώς ο πρώτος λόγος ανήκει στους ίδιους τους Βορειοηπειρώτες. Εμείς ως Ελλαδίτες αυτό που έχουμε να κάνουμε είναι να καταθέτουμε τη φτωχή μας συνδρομή και την αγάπη μας που δίνουμε με όλη μας την καρδιά και στηρίζουμε τις προσπάθειες εκείνες των Βορειοηπειρωτών τόσο στο να κρατηθεί ο Ελληνισμός στις εστίες του εκεί όσο και να μη χαθεί ο ελληνικός χαρακτήρας της περιοχής. Κάτι για το οποίο γίνεται μεγάλη προσπάθεια από την εκάστοτε αλβανική κυβέρνηση ώστε να εξαλειφθεί. Είτε αφορά τα πολιτιστικά και εκκλησιαστικά μνημεία, είτε αφορά καταπάτηση περιουσιών ή διώξεις στον εκπαιδευτικό τομέα. Όλα αυτά συντελούν σιγά σιγά, όχι μόνο στην εκδίωξη, που μέχρι ένα βαθμό έχει επιτευχθεί, αλλά και στον αφελληνισμό της περιοχής. Στον αγώνα αυτό η σημερινή συνδρομή της ΣΦΕΒΑ εστιάζεται στον τομέα των φροντιστηρίων, που έχει ιδρύσει κυρίως στις μη αναγνωρισμένες περιοχές, όπως στην Κορυτσά, στην Αυλώνα, στο Πόγραδετς, στην Πρεμετή κι αλλού, όπου από το 1991 συνδράμουμε στις προσπάθειες των Βορειοηπειρωτών ώστε να μπορέσουν τα παιδιά τους να μάθουν ελληνικά...

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Υπάρχει ανταπόκριση σε αυτά τα φροντιστήρια;

Φ. Κεμεντζετζίδης: Εμείς είμαστε πολύ ικανοποιημένοι. Βεβαίως δεν ισχύει για όλες τις περιοχές το ίδιο. Στα Τίρανα π.χ. μέχρι το 2000 είχαμε δέκα φροντιστήρια, αυτά όμως σταδιακά είτε γιατί έφευγαν οι δάσκαλοι , είτε γιατί δεν υπήρχαν μαθητές, ατόνησαν. Αλλά στην Κορυτσά ειδικά, θεωρούμε ότι οι προσπάθειες των εκεί Βορειοηπειρωτών με τη συνδρομή τη δική μας και άλλων συλλόγων, από τη Βόρειο Ελλάδα κυρίως, είχαμε εκπληκτικά αποτελέσματα. Αυτή τη στιγμή έχουμε 1.200 μαθητές στα φροντιστήρια τόσο της πόλης όσο και στα χωριά του νομού αλλά και στο Ελληνικό Σχολείο «ΟΜΗΡΟΣ» που υπάρχει εκεί. Μιλάμε για μία πολύ θετική εξέλιξη, από τη στιγμή που, διορθώστε με αν κάνω λάθος, 1.200 μαθητές δεν έχουμε στην αναγνωρισμένη περιοχή σήμερα. Επειδή στην Κορυτσά έχουμε γυρίσει όλα σχεδόν τα χωριά, είναι συγκινητικό να βλέπεις σε μια περιοχή που το 1991, στις πρώτες επισκέψεις μας, ήταν μόνο πέντε – δέκα άτομα που μιλούσαν ελληνικά και αυτά κατάγονταν από το Αργυρόκαστρο ή το Βούρκο, και τώρα να βλέπεις σπάνια κάποιον που δεν ξέρει ελληνικά.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Τα φροντιστήρια αυτά πως συντηρούνται οικονομικά;

Φ. Κεμεντζετζίδης: Συντηρούνται με τις συνδρομές των μελών και φίλων της ΣΦΕΒΑ, όσον αφορά τα φροντιστήρια που συντηρούμε εμείς, γιατί υπάρχουν και φροντιστήρια που είναι υπό την στήριξη και άλλων φορέων, με εξίσου καλή δουλειά. Απλώς η οργάνωση μας ήταν η πρώτη που τα ξεκίνησε και η μόνη που συνεχίζει μέχρι τώρα για είκοσι χρόνια. Δεν είχαμε ποτέ εισφορές από κρατικούς φορείς. Όπως θα γνωρίζετε η ΣΦΕΒΑ κατά καιρούς εξέφρασε και πολιτικές θέσεις, όχι κομματικές, αλλά αυτό δεν ήταν πάντοτε αρεστό. Ούτε επιλέξαμε ποτέ να γίνουμε ουρά κάποιου κομματικού σχηματισμού. Στηρίξαμε όλες τις προσπάθειες όλων των πολιτικών δυνάμεων που συνέτειναν στο καλό της Βορείου Ηπείρου, αλλά δεν ταυτιστήκαμε ποτέ με κόμματα. Αυτό μας άφησε έξω από κάποιες πηγές χρηματοδότησης, αλλά ωστόσο δεν χειραφετηθήκαμε από κανέναν. Είναι καλύτερα να είναι κανείς ανεξάρτητος.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Είναι πολύ σημαντικό πάντως ότι συνεχίζουν να υπάρχουν τα φροντιστήρια με τη δική σας οικονομική συνδρομή. Να σας ευχαριστήσουμε για τη συμμετοχή σας στην εκπομπή και από την πλευρά μας να καλέσουμε όσους μπορούν να παρευρεθούν την Κυριακή στις 11 το πρωί, στο Κοιμητήριο της Θέρμης στη Θεσσαλονίκη, για το μνημόσυνο του Γρηγόρη Ντριγκόγια.

Φ. Κεμεντζετζίδης: Να σας ευχαριστήσουμε κι εμείς για την ευκαιρία που μας δώσατε να μιλήσουμε για το Γρηγόρη. Να είστε καλά, καλή επιτυχία στην εκπομπή σας.

Ο Μεϊντής αποφασισμένος να κάνει κάθε προσπάθεια για το Πωγώνι

Ο Έπαρχος του Πωγωνίου κ. Δημήτρης Μεϊντής, πραγματοποίησε μια σημαντική συζήτηση στο γραφείο του στην Πολύτσανη, για τα πιο φλέγον προβλήματα της περιοχή.

Προσκάλεσε σ’ αυτή:

• τον προϊστάμενο του ΟΑΣΕ ( Οργανισμός Ασφάλειας, Συνεργασίας Ευρώπης) κ. MILLAN BITO μαζί με την βοηθό του Αντουέλια Λιούλιο,

• τον πρώην Πρόεδρο της Πανηπειρωτικής Ομοσπονδίας Αμερικής και Γεν. Γραμματέα του Ταμείου Βοήθειας για τον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό κ. Μενέλαο Τζιέλιο και άλλους.

Όλα τα θέματα της συζήτησης πλαισίωναν την κατάσταση στο Πωγώνι και ειδικά :

• Την ανάπτυξη του χώρου αυτού, ο οποίος πρέπει πάση θυσία να βγει από την εγκατάλειψη με συγκεκριμένα προγράμματα και μελέτες.

• Το ζωτικό πρόβλημα του Δακτυλίου του Πωγωνίου, το οποίο είχε υπογραφτεί , έχει κόστος 16.540.000 ευρώ και βρίσκεται στη φάση του διαγωνισμού για εκτέλεση.

• Το άλλο πρόβλημα του Δρόμου Δρυμάδες - Σωπική, το οποίο έπρεπε να είχε τελειώσει, με πολλές ατέλειες και τελικά πρέπει να παραδοθεί μέσα σε 100 μέρες.

Η συζήτηση αυτή κράτησε αρκετά. Από τη μεριά τους, ο προϊστάμενος του ΟΑΣΕ, όπως και ο κ. Τζέλιος εξέφρασαν τις απόψεις τους και υποσχέθηκαν πως θα βοηθήσουν, ανάλογα των υποθέσεων και τη δυνατότητά τους. Ο κ. Μεϊντής, αφού ευχαρίστησε τους συμμετέχοντες, τους προσκάλεσε ξανά για άλλη συζήτηση, σε σχέση με την πρόοδο των προτάσεων αυτών.

* * *

Για την αναμόρφωση της Πλατείας της Πολύτσανης, ο Πρόεδρος του Ταμείου Βοήθειας για τη Βόρειο Ήπειρο κ. Νίκος Γκατζογιάννης, που τυγχάνει να είναι και Επίτιμος Δημότης του Πωγωνίου, παρέδωσε στον Έπαρχο κ. Μεϊντή 5.000 $ δολλάρια.

Από τη μεριά του ο Έπαρχος, αφού τους ευχαρίστησε, διαβεβαίωσε τον Πρόεδρο πως τα χρήματα αυτά θα χειριστούν με τον καλύτερο τρόπο.

Η φιλοξενία των χωριών του Βούρκου

- του δάσκαλου Γιώργου Χαρίση -


Καθώς περνούσα στον κεντρικό δρόμο, σ’ ένα χωριό του Βούρκου, βλέπω στην εξώπορτα ένα ζευγάρι, χωρίς άλλο περασμένης ηλικίας. Μου φωνάζουν και οι δυο μ’ ένα στόμα: «καλώς το δάσκαλο», προτού ακόμα τους πω την καλημέρα, «έλα μέσα, κόπιασε να μας δεις και να σε δούμε». Χάρηκα πολύ, αλλά και συγκινήθηκα, γιατί είδα αυτούς τους ανθρώπους να το λένε με ψυχή και με καρδιά. Πήγα μέσα, καθίσαμε και τα είπαμε.

Αυτό το γεγονός με ώθησε να γράψω αυτό το χρονικό, γι’ αυτούς τους ανθρώπους που μέσα τους βασιλεύει η αγάπη για τον άνθρωπο.

Θυμήθηκα τη μακαρίτισσα τη μάνα μου, που μου έλεγε: «παιδί μου, όταν περνάει κάποιος στο δρόμο, γνωστός ή άγνωστος, θα του κάνει καλό να του πεις, κόπιασε από το σπίτι να πιεις ένα ποτήρι νερό και να ξεκουραστείς». Θυμήθηκα μια γειτόνισσά μου, την παπαδιά, γυναίκα του παπα - Ανδρέα. Παίζαμε στην αυλή του σπιτιού της και μας έδινε ψωμί και τυρί όλων των παιδιών χωρίς εξαίρεση.

Θυμήθηκα τον Ελληνο-Ιταλικό Πόλεμο, που οι χωριάτες του Βούρκου έβγαιναν στους δρόμους, που περνούσαν οι Έλληνες στρατιώτες, τους καλωσόριζαν με πολύ αγάπη, τους έδιναν ότι και αν είχαν και τους προσκαλούσαν στα σπίτια τους. Μάλιστα ήταν τιμή μεγάλη να έρθει στο σπίτι ο Έλληνας αδελφός τους, Έλληνας Στρατιώτης.

Τότε, ο γερο - Ζήσος, ή Ζήσος Ράφτης, Σταύρος Παπάς κ.ά, βάσταξαν τους Έλληνες στρατιώτες μαζί με τα μουλάρια τους στο πέρασμά τους.

Είναι μια γενική διαπίστωση πως ο λαός του Βούρκου είναι εξαιρετικά, είναι πολύ, μπορούμε να πούμε, φιλόξενος. Κι’ αυτό ισχύει σ’ όλες τις περιόδους. Τόσο φιλόξενος ήταν και όταν αντί για σπίτια είχε καλύβες, τόσο και όταν έχει ανεβεί το βιοτικό του επίπεδο. Την φιλοξενία αυτός ο λαός την έχει κληρονομήσει από γενιά σε γενιά.

Και τότε που είχε αχυροκαλύβες, κάθε νοικοκυρά κρατούσε κάτι ξεχωριστό για το φίλο. Κρατούσε μια ψάθα, ένα στρώμα και ένα προσκέφαλο. Μόλις έβλεπε που έρχονταν ο φίλος, έστρωνε την ψάθα στην κορυφή, πάνω της έριχνε το στρώμα, το προσκέφαλο και έβγαινε πρόσχαρη στην πόρτα έξω να καλωσορίσει τον όποιο φίλο λέγοντας: «κοπιάστε, ελάτε μέσα στο σπίτι μας ή στο φτωχικό μας». Αυτό συνέβαινε σε κάθε χωριό του Βούρκου.

Ένας διαβάτης ήρθε μια μέρα στο Αλύκο και πήγε στο σπίτι του Μήτση Κίτο Παπά. Αφού χαιρετήθηκαν, κάθισαν και είπαν τα χάλια τους. Αυτός ήθελε καλαμπόκι. Δεν είχε αλεύρι για την οικογένειά του.

Ο Μήτσιος του είπε: «τούτο έχω , να το μοιράσομε, μισό εσύ και μισό εγώ. Όμως έχομε ένα πρόβλημα. Το κράτος δεν επιτρέπει την κυκλοφορία καλαμπουκιού. Γι’ αυτό θα έρθεις στο μύλο της Ναβαρίτσας, να το κάνω αλεύρι εγώ και να το μοιραστούμε». Έτσι και έγινε. Είναι ένα από τα παραδείγματα που τα λέει όλα περί της ξακουστής φιλοξενίας του Βούρκου.

Πολλοί ξένοι έχουν καθίσει στα χωριά του Βούρκου, ειδικά δάσκαλοι. Όταν σφάζανε γουρούνια στην περίοδο των Χριστουγέννων, σε όλους τα πήγαινε το μοιράδι τους.

Και στο χωριό Χάλιο η φιλοξενία ήταν εξαιρετική. Οι Παπάδες, έτσι λέγονταν μια οικογένεια σ’ αυτό το χωριό, είχαν πάντα φίλους και έλεγαν: «ποτέ, χωρίς φίλους, χωρίς φίλους , χωρίς τύχη, χωρίς κοινωνία». Και γι’ αυτή την οικογένεια έχει στηθεί και τραγούδι: «Χίλιοι φίλοι να είναι καλά, καημένε Μήτρο Παπά και τα πρόβατα πάλι σωστά».

Ο μακαρίτης ο Λιώλης Νάσιος Κώτσης από το Αλύκο έβαζε μποστάνι στο χωράφι του, το οποίο ήταν στο δρόμο που κυκλοφορούσε πολύς κόσμος. Και του λέγαν: «Καλά ωρέ , θα στο φάει ο κόσμος…» Κι’ αυτός τους απαντούσε : «Έχω βάλει πολύ, να φάει ο κόσμος, να εύχεται, να φάμε κι’ εμείς και να πουλήσω». Κι’ αλήθεια του πήγαινε μπρούσα.

Η διαστρέβλωση των σχολικών κειμένων ΜΕΓΑΛΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ - Απαιτείται αφύπνιση και εθνικός συγκλονισμός

- του Πέτρου Κούρτη -


Διάβασα και ξαναδιάβασα το βαρυσήμαντο και συνταρακτικό άρθρο σας, στην εφημερίδα " ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΙΩΝΑ " που φέρνει τον τίτλο:" Μέχρι πότε τα σχολικά κείμενα θα δηλητηριάζουν τα παιδιά μας"; Μελετώντας το με προσοχή και σε βάθος σκέψης και χρόνου ο κάθε Έλληνας Βορειοηπειρώτης που έχει κάποια ελάχιστη εθνική ευαισθησία, νομίζω πως δεν πρόκειται να ηρεμήσει.

Ασφαλώς που αυτού του είδους προκλήσεις εκ μέρους των Τιράνων, δεν μας εκπλήσσουν. Θα έλεγα όμως στους συμπατριώτες μας, όσον και στους ταγούς του εθνικού μας κορμού, πως αυτή η αναιδέστατη πρόκληση της αλβανικής "επιστημονικής" κοινότητας, ξεπερνάει τα όρια και της δικής τους φαντασίας.

Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι Έλληνες, μας άφησαν ένα ρητό που λέει: " Όταν ένα ψέμα το αποστηθίσουν χίλιοι, αυτό θα κυκλοφορήσει ως αλήθεια". Φαίνεται πως οι ψευτοεπιστήμονες των Τιράνων, το ιδιοποιήθηκαν αυτό και το μετέτρεψαν σε πιστεύω τους. Σκοντάφτουν όμως, διότι ξεχνούν πως η αλήθεια έχει παγιωθεί εδώ και 3500 χρόνια από δισεκατομμύρια ανθρώπους στην οικουμένη και όχι πριν από 50 χρόνια που ξύπνησαν τόσο αυτοί όσο και οι Σκοπιανοί παραχαράκτες.

Ευρισκόμενοι έμπροσθεν αυτής της ιστορικής διαστρέβλωσης με βαθιά και ανεπανόρθωτα αποτελέσματα, απαιτείται αφύπνιση και αντίδραση άμεση, ριζική και καθολική. Ο τόπος μας χρειάζεται έναν συγκλονισμό, μια καθολική και δυναμική πολιτική, μια κοινωνική κινητοποίηση, από τις άφθαρτες δυνάμεις της κοινωνίας μας, από πολίτες φωτισμένους, αποφασισμένους που οικιοθελώς θέλουν να υπηρετήσουν το λαό, την ιστορία μας, τα εθνικά μας συμφέροντα.

«Αν λαχταράς τη λευτεριά / Σε ξένους μην ελπίζεις / Μόνος σου πάρτην αν μπορείς / Αλλιώς, δεν την αξίζεις» γράφει ο διάσημος και αείμνηστος Κωστής Παλαμάς, στο ποίημα του "Η ΦΛΟΓΈΡΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ" .

Πρέπει να το καταλάβουμε καλά, αν στις φλέβες μας ρέει λιγάκι ελληνικό αίμα, πως το αύριο της ιδιαίτερης Πατρίδος μας, της Β. Ηπείρου, θα προσδιοριστεί κυρίως από τις δικές μας επιλογές του σήμερα.

Τόσο η διαστρέβλωση των σχολικών κειμένων στο μάθημα της ιστορίας και της γεωγραφίας, όσον και η έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας, έργο της Ακαδημίας των Τιράνων, όχι μονάχα πρέπει να μας ανησυχήσουν, αλλά να μας προβληματίσουν και επιστρατεύσουν για την περαιτέρω πορεία του τόπου μας. Χρόνια στη σειρά, δικοί μας συμπατριώτες, σύλλογοι και ομοσπονδίες επωμίστηκαν τον αγώνα για την απόχτηση της Ελληνικής υπηκοότητας. Δεκάδες χιλιάδες Βορειοηπειρώτες διαδήλωσαν δικαίως για τα αιτήματά τους. Τώρα, μπροστά σε αυτά συγκλονιστικά γεγονότα, που διαδραματίζονται εις βάρος του έθνους μας γενικά, από τους Αλβανούς ψευτοεπιστήμονες, μήπως ξεχνούν ποιο είναι το καθήκον τους;

Αν μερικοί αρκούνται να φωτογραφίζονται αυτή τη στιγμή με τον Πρωθυπουργό ή με τον Πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αυτό δεν λύνει προβλήματα, αλλά εμπνέει την άρρωστη προσωπική μας δόξα. Χρειαζόμαστε αυτήν τη στιγμή έναν εθνικό συγκλονισμό, μια καθολική αντίδραση, ενάντια σε όσους καπιλεύονται τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

"Να φοβάσαι περισσότερο την κατηγόρια, παρά τον κίνδυνο" έλεγε ο φιλόσοφος Ισοκράτης. Και πρόκειται πράγματι για επικίνδυνες κατηγόριες. Μας κατηγορούν για την ιστορία μας, για τον πολιτισμό μας, για τους αγώνες μας, για το αίμα των προγόνων μας, για την ακαιρεότητά μας. Ποιοι όμως; Αυτοί που πασχίζουν να οικειοποιηθούνε τον δικό μας πολιτισμό που κληρονομήσαμε εδώ και 3500 χρόνια πριν.

Τέλος πάντων, ας βγάλουμε μαθήματα και συμπεράσματα από τη δική μας ιστορία, πριν μας τη μάθουν εκείνοι που τους υποτιμούμε.

«ἰσχὺς ἐν τῇ ἑνώσει»

Γεγονὸς ἰδιαίτερα λυπηρό, παραμένει, ἀτυχῶς, ἡ διάσπαση τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ Ἑλληνισμοῦ.

  Αὐτὴ ἡ διάσπαση ἔφερε στὴν ἐπιφάνεια ἀντιθέσεις καὶ πάθη καὶ πείσματα τῶν παραγόντων ἐκείνων, ποὺ θἄ' πρεπε νὰ βρίσκωνται στὴν πρωτοπορία τῆς συμφιλιώσεως καὶ τῆς ἐθνικῆς καταλλαγῆς.

  Εἴχαμε γνωρίσει ὅλους ἤ σχεδὸν ὅλους, ὅσοι φιλοδοξοῦσαν νὰ ἡγοῦνται τῆς Ἑλληνικῆς Ἐθνικῆς Κοινότητος. Καὶ εἴχαμε πιστέψει ἀπόλυτα στὴν φιλοπατρία τους καὶ στὸν δυναμισμό τους. Αὐτὸ τὸ πιστεύουμε καὶ τώρα. Γιατὶ οἱ Ἕλληνες διεκρίνοντο πάντοτε γιὰ τὴν ἀγάπη τους πρὸς τὴν πατρίδα καί, μάλιστα, σὲ στιγμὲς ποὺ ὀλέθριες καὶ βάρβαρες δυνάμεις ἀπειλοῦσαν τὸ Ἔθνος μὲ ἀφανισμό.

  Ἡ περίλαμπρη νίκη στὴν ναυμαχία τῆς Σαλαμῖνος κατέστη δυνατὴ χάρη στὸ ταπεινὸ φρόνημα τοῦ Θεμιστοκλῆ, ποὺ ἐνῷ ἔφαγε τὸ χαστοῦκι ἐκεῖνο ἀπὸ τὸν Εὐρυβιάδη, εἶπε τὸν περίφημο λόγο: «πάταξον μέν, ἄκουσον δέ». Ἔτσι τὰ «ξύλινα τείχη», δηλαδὴ ὁ ἀθηναϊκὸς στόλος ὅπως ὑποστήριζε ὁ Θεμιστοκλῆς, ἔσωσαν τὴν Ἀθήνα καὶ τὸν Ἑλληνισμό.

  Ἀλλὰ καὶ στὰ νεώτερα χρόνια, στὰ χρόνια τῆς Παλιγγενεσίας τοῦ 1821, τὸ ταπεινὸ φρόνημα τοῦ Κολοκοτρώνη, τοῦ Μάρκου Μπότσαρη, τοῦ Κανάρη καὶ ἄλλων γενναίων καὶ σεμνῶν πολέμαρχων ἔσωσε τὴν Ἐπανάσταση, ποὺ ἐκινδύνευε νὰ σβήσῃ ἀπὸ τὶς φιλοδοξίες ἀρχηγίσκων καὶ ὁμάδων, οἰ ὁποῖοι ἤθελαν ὅλοι νὰ γίνουν Πρωθυπουργοὶ καὶ Στρατηγοὶ καὶ τρωγόντουσαν μεταξύ τους τὴν ὥρα ποὺ ὁἸμπραὴμ κατέστρεφε τὴν Πελοπόννησο!

  Καὶ τὶ νὰ πῇ, τέλος, κανεὶς γιὰ τὸ θρυλικὸ Ἔπος τοῦ 1940; Εἶναι γεγονός, ὅτι ἀρκετοὶ Ἕλληνες δὲν συμφωνοῦσαν μὲ τὸ ἐπιβληθὲν καθεστὼς τοῦ Ἰωάν. Μεταξᾶ. Ὅμως, ὅταν ἐξεδηλώθη ἡ Ἰταλικὴ ἐπίθεση, ἄφησαν πίσω τους τὶς πολιτικὲς ἀντιθέσεις. Καὶ ὅλοι μαζί, σὰν ἕνας ἄνθρωπος, πολέμησαν καὶ συνέτριψαν τοὺς ἐπιδρομεῖς. Καὶ ὑποχρέωσαν ὅλο τὸν κόσμο νὰ διακηρύξῃ μὲ τὸ στόμα τοῦ Ἄγγλου Πρωθυπουργοῦ Οὐΐνστων Τσῶρτσιλ, ὅτι στὸ ἑξῆς δὲν θὰ λέμε πὼς οἱ Ἕλληνες πολεμοῦν σὰν ἥρωες, ἀλλ’ ὅτι οἱ ἥρωες πολεμοῦν σὰν Ἕλληνες.

  Αὐτά, τότε. Τώρα, ὅμως, βλέπουμε ὅτι ἡ Ἱστορία δὲν ἐδίδαξε τοὺς Ἕλληνες τῆς Βορείου Ἠπείρου. Ἡ διχόνοια ἐργάζεται ἤδη τὸ καταστρεπτικὸ ἔργο της. Κι’ ἐμεῖς, ποὺ μὲ θλίψη βαθειὰ βλέπουμε καὶ παρακολουθοῦμε αὐτὸν  τὸν θλιβερὸ διχασμό, ρωτᾶμε, χωρὶς  νὰ γνωρίζουμε ἄν θὰ λάβουμε ἀπάντηση:

Ἀδέλφια, γιατί;

  Γιατὶ δὲν βλέπετε ὅτι ἀντίδικός σας δὲν εἶναι οἱ συμπατριῶτες σας, ἀλλ’ ὁ ἀλβανικὸς σωβινισμὸς;
  Γιατὶ δὲν βλέπετε ὅτι ὁ διχασμὸς τῶν Παλαιστινίων ἀπομακρύνει τὴν ἵδρυση Παλαιστινιακοῦ κράτους;    
Καί, ἐπὶ τέλους, γιατὶ δὲν ἀκοῦτε τὴν προτροπὴ τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ: «ΙΣΧΥΣ ΕΝ ΤΗ ΕΝΩΣΕΙ»

 Ἐμεῖς, ὁ ΠΑΣΥΒΑ καὶ ἡ ΣΦΕΒΑ δηλαδή, ἀπευθύνουμε θερμοτάτη ἔκκληση στοὺς Βορειοηπειρῶτες ἀδελφούς μας,σ’ αὐτοὺς ποὺ μένουν στὴν πατρογονική τους γῆ καὶ σ’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἔλθει στὴν Ἑλλάδα, καὶ τοὺς λέμε: 
«Ὅλοι μαζί, ἑνωμένοι καὶ μονοιασμένοι, ἀγωνιστῆτε γιὰ τὴν ἱερὴ γῆ τῆς Βορείου Ἠπείρου, ἀφήνοντας κατὰ μέρους τὰ ψευδοφιλότιμα καὶ τοὺς καταστροφικοὺς ἐγωϊσμούς. Καὶ ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης, τῆς ἀγάπης καὶ τῆς καταλλαγῆς θὰ εἶναι μαζί σας.
                                                         

«ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ ΒΗΜΑ»

Τα Μουσεία του Βούρκου

Περιοχή χωρίς Μουσείο μοιάζει σαν ξεριζωμένο δέντρο


Είχαμε γράψει  μερικές φορές για το μουσείο  του Συλλόγου Συνταξιούχων Δασκάλων  των Νομών Αγίων Σαράντα και Δελβίνου. 
Ο δραστήριος Πρόεδρος του Συλλόγου κ. Γιώργος Ζαφειράτης, βέβαια μαζί με το Συμβούλιό του, τον διδασκαλικό κόσμο και όχι μόνο, έχουν κάνει μια αξιέπαινη εργασία. Έστησαν στην έδρα του Συλλόγου, στο Ντερμίσι, το μουσείο παράδοσης, που ο κάθε επισκέπτης, νομίζω, θα μείνει έκπληκτος με τον πλούτο του.

Πέρα απ’  αυτό το μουσείο του Συλλόγου, έχουμε στο Αλύκο, στο Κάστρο του Ελληνισμού, ένα άλλο μουσείο φτιαγμένο κι αυτό με πολύ  μεράκι σε δύο αίθουσες.
Παρατηρώντας το με προσοχή αναρωτιέται κανείς, τι θέλει να κάνει αυτός ο άνθρωπος εδώ; 
Και η απάντηση είναι σοφή. Θέλει ν’ απαθανατίσει το παρελθόν, τα εργαλεία της δουλειάς των διαφόρων εποχών, τις ενδυμασίες, όπως και τους αγώνες των Ελλήνων του τόπου αυτού, για να ζήσουν ελεύθεροι.
Όλο αυτό το μουσείο είναι έργο του  σοφού και μελετημένου δασκάλου, ανθρώπου που χαίρει μεγάλη  εκτίμηση στην ευρύτερη περιοχή.


Συγχαίρουμε τους ανθρώπους αυτούς που οργάνωσαν αυτά τα μουσεία,  όπως και τους ανθρώπους που έδωσαν υλικό γι’ αυτά.

Η σημασία των μουσείων, όπως είναι γνωστό, είναι μεγάλη. Οι νέες γενιές θα βλέπουν σ’ αυτά το παρελθόν, τους πρόγονούς τους, θα συνεχίζεται να καλλιεργείται η αγάπη για την πατρίδα και τον τόπο τους. Το μουσείο είναι ένας καθρέφτης της ζωής μας. Δίνει μια ζωντανή εικόνα στους φίλους και επισκέπτες μας για την περιοχή αυτή. Χωρίς την επίσκεψη στο μουσείο όλα είναι στον αέρα. Γι’ αυτό και σ’ όλο τον κόσμο τα μουσεία έχουν την πρώτη τιμητική τους θέση στην ιστορία.


Δημοσιεύουμε το γραπτό αυτό με τα μουσεία  του Βούρκου, για να γίνουν παράδειγμα και στις υπόλοιπες περιοχές, όπως στη Δερόπολη, στο Πωγώνι κλπ., γιατί τα μουσεία στον Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό έχουν ιδιαίτερη σημασία, τη στιγμή που πολλά πράγματα μας αμφισβητούνται και τα μουσεία μας είναι οι παντοτινοί μάρτυρες.

Λάμπρος Τζαβέλας: « Ας θυσιαστεί και το παιδί μας, Μόσχω, για την πατρίδα»

Από την πρώτη στιγμή ο Αλή Πασάς αποφάσισε να ξεριζώσει αυτό το «αγκάθι», το Σούλι. Και αντί να τους επιτεθεί, με πονηριά, κάλεσε τους Σουλιώτες δήθεν  για βοήθεια στην εκστρατεία κατά του Αργυροκάστρου. Οι Σουλιώτες κατάλαβαν τον δόλο και πήγαν λίγοι, μόνον 70, με αρχηγό τον Λάμπρο Τζαβέλα και το παιδί του τον Φώτο. Λίγο έξω από τα Γιάννενα όμως, κατόρθωσε, ξανά με δόλο, ν’ αφοπλίσει τους Σουλιώτες και να φυλακίσει τον Λάμπρο και τον γιο του και μετά επιτέθηκε στο Σούλι.
  
Οι Σουλιώτες δεν άφηναν ποτέ αφύλαχτα τα χωριά τους. Έτσι όταν έφτασε  ο Αλής εκεί τους βρήκε πανέτοιμους στα ταμπούρια τους να πολεμήσουν. Για να μη πάθει την προηγούμενη πανωλεθρία, ξαναγύρισε άπραχτος στα Γιάννενα και έδωσε διαταγή να φέρουν μπροστά του τον Λάμπρο Τζαβέλα.


- Όπως βλέπεις, του είπε, και εσύ και ο γιος σου βρίσκεστε στα χέρια μου και τίποτα δεν μπορεί να σας σώσει. Υπάρχει ένας μονάχα τρόπος να σώσετε τη ζωή σας. Να μου υποσχεθείς ότι θα προσπαθήσεις να πείσεις τους Σουλιώτες να σταματήσουν τον πόλεμο εναντίον μου. Να δηλώσουν υποταγή κι εγώ σου δίνω το λόγο μου ότι θα σας ανταμείψω πλουσιοπάροχα, με θέσεις και χρήματα.

Ο Λάμπρος  έκανε τάχα πως σκεφτόταν .
- Λοιπόν, τον ρώτησε ανυπόμονος ο Αλή Πασάς.
- Εντάξει, πήρε την απόφασή του ο Λάμπρος. Και τώρα άφησέ μας ελεύθερους  να γυρίσομε στο Σούλι.
- Θ’ αφήσω μονάχα εσένα ελεύθερο, του αποκρίθηκε ο Αλής. Ο γιος σου θα μείνει όμηρος στα χέρια μου. Έτσι και αν με κοροϊδέψεις, θα τον σκοτώσω.
- Σύμφωνοι, δέχτηκε ο Λάμπρος.

Ο Λάμπρος μ’ ένα γοργοπόδαρο άλογο φτάνοντας στο Σούλι, συγκέντρωσε τους  πατριώτες του και αντί να  τους ζητήσει να δηλώσουν υποταγή στον Αλή, έκανε το αντίθετο. Τους ζήτησε να ετοιμαστούν  για να πολεμήσουν με όλες τις δυνάμεις τον τύραννο των Ιωαννίνων.

- Και το παιδί μας; τον ρώτησε με αγωνία η Μόσχω, η γυναίκα του.
- Ο γιος μας θα  θυσιαστεί για  το Σούλι. Αλλά  το αίμα του  παιδιού μας θα  το πληρώσει πολύ  ακριβά.

Και αμέσως έστειλε ένα γράμμα στον παμπόνηρο Αλή. Τον πληροφορούσε πως οι Σουλιώτες δεν θα δηλώσουν ποτέ υποταγή σε οποιονδήποτε τύραννο της πατρίδας τους και ότι από τη στιγμή αυτή ήταν έτοιμοι να υπερασπίσουν μέχρι θανάτου τα άγια χώματά τους.  

« Όσο για τον γιο μου τον Φώτο - τελείωνε το γράμμα του ο Λάμπρος Τζαβέλας - αν δεν δεχτεί με χαρά και υπερηφάνεια να θυσιαστεί για την πατρίδα του, σημαίνει ότι δεν είναι γιος μου, ούτε Σουλιώτης και θα του αξίζει να πεθάνει άδοξα. Μα, αν δεχτεί περήφανα τη θυσία του, να είναι βέβαιος ότι οι Σουλιώτες δεν θα την ξεχάσουν ποτέ και θα εκδικηθούν τον θάνατό του».
 
Αυτό το συγκλονιστικό γράμμα μόνον ένας  Σουλιώτης μπορούσε να το γράψει, μόνον ένας Έλληνας...

Ο Αλής  λύσσαξε από το κακό του, όταν έλαβε το γράμμα του Τζαβέλα και αμέσως ετοίμασε το στρατό του και ξεκίνησε αποφασισμένος να κυριεύσει το Σούλι.

Ήταν Ιούλιος του 1792, όταν οι χιλιάδες Τουρκαλβανοί με επικεφαλής τον ίδιο τον Αλή, πολιόρκησαν τα Σουλιωτοχώρια. Οι Σουλιώτες δεν πτοήθηκαν από την τρομερή δύναμη των αντιπάλων τους. Μπήκαν με θάρρος στη μάχη, αποφασισμένοι να αντισταθούν και να πεθάνουν αν χρειαζόταν όλοι στα ταμπούρια τους με το όπλο στο χέρι. 
Οι βράχοι, τα καταράχια και οι ρεματιές γέμισαν από τον αχό των πυροβολισμών και τις άγριες κραυγές των πολεμιστών. Οι στρατιώτες του Αλή έκαναν το ένα γιουρούσι πίσω από το άλλο, μα οι Σουλιώτες καρφωμένοι στις θέσεις τους, τους υποδέχονταν με βροχή από βόλια σκοτώνοντας τους μισούς και αναγκάζοντας τους άλλους να υποχωρήσουν. 

Μέρα και νύχτα, μέσα στη φοβερή κάψα του ήλιου, οι γυναίκες τους πήγαιναν το λιτό φαγητό τους στα ταμπούρια κι ώσπου να φάνε και να ξαπλώσουν λίγο οι άντρες τους, έπαιρναν εκείνες τα όπλα τους και συνέχιζαν τη μάχη. 
Πρώτη απ’ όλες η Μόσχω, πότε πολεμούσε στο ταμπούρι του άνδρα της, πότε έτρεχε δεξιά και αριστερά και έδινε θάρρος και συμβουλές στις άλλες γυναίκες. Και όταν σε μια στιγμή είδε τους εχτρούς ν’ ανηφορίζουν στις πλαγιές και τους Σουλιώτες να μη πυροβολούν, φοβήθηκε πως οι άντρες τους είχαν αποκάμει και φώναξε:

- Γυναίκες οι άντρες μας κουράστηκαν, γρήγορα κοντά μου…! 
Κι άρχισαν όλες μαζί να σπρώχνουν θεόρατες πέτρες από τις κορφές των λόφων. Σε λίγο μια πέτρινη βροχή έπεσε πάνω στους εχθρούς. Αμέσως οι Σουλιώτες έκαμαν γιουρούσι και σε λίγο οι Τουρκαλβανοί τόβαλαν στα πόδια για να γλυτώσουν.

Ο Αλή Πασάς βλέποντας τον τρομερό κίνδυνο που τον απειλούσε, πήδησε στο άλογό του, αφήνοντας τη μάχη, τους πανικόβλητους πολεμιστές του και έτρεξε να μπει στα Γιάννενα για να γλυτώσει.

Συνέντευξη του απογόνου της οικογένειας των Ζαππαίων, Απόστολου Μπαμίχα στο ΡΑΔΙΟ ΑΣΤΥ

Συνέντευξη του απογόνου της οικογένειας των Εθνικών Ευεργετών Ευαγγέλου και Κων. Ζάππα, Απόστολου Μπαμίχα,
στην εκπομπή του ΡΑΔΙΟ ΑΣΤΥ «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR» με τους Σπύρο Ιωάννου και Αθηνά Κρεμμύδα, την Παρασκευή 25 – 6 – 2010.


ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Στην άλλη άκρη της γραμμής έχουμε τον κο Απόστολο Μπαμίχα, απόγονο της οικογένειας των Ζαππαίων. Κύριε Μπαμίχα καλησπέρα σας.

Απ. Μπαμίχας: Καλησπέρα στα παιδιά της Βορείου Ηπείρου.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Αυτό που συζητούσαμε πριν από λίγο εδώ στην εκπομπή, είναι ότι το περασμένο Σάββατο, 19 Ιουνίου, συμπληρώθηκαν 145 χρόνια από το θάνατο του Ευάγγελου Ζάππα και δεν είδαμε καμμία εκδήλωση, που να οργανώθηκε από τη Ζάππειο Επιτροπή ή από κάπου αλλού, για την επέτειο αυτή...

Απ. Μπαμίχας: Αυτό που σκέπτομαι είναι ότι ευτυχώς που υπάρχουν παιδιά σαν κι εσάς που σκέπτονται την πατρίδα, αγαπάνε τον τόπο τους και τιμούν εκείνους που πρέπει να τιμούν, γιατί δυστυχώς το ελληνικό δημόσιο δεν τιμάει εκείνους που το ευεργέτησαν. Εκείνο που θέλω να πω είναι ότι η Ελλάδα, που την υπόσταση της γενικά, ακόμη και σαν κράτος, τη χρωστάει και σε όλους αυτούς τους Βορειοηπειρώτες, που μεταξύ τους έναν πρωταρχικό ρόλο έπαιξαν και οι Ζαππαίοι, ίσως θα έπρεπε να σεβαστεί λίγο περισσότερο όλη αυτή την προσφορά και να τιμήσει όλους αυτούς τους Ευεργέτες με ανάλογες εκδηλώσεις. Ας έχουν και μικρότερη επιτυχία από τα ροζ DVD που κυκλοφόρησαν τελευταία. Τέλος πάντων ας είχανε και μια υπόσταση εθνική στο χώρο, ούτως ώστε να θυμούνται οι Έλληνες, οι σημερινοί, αυτοί που ταλαιπωρούνται τόσο πολύ από την κατάσταση που βιώνουμε...

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Είναι θέμα κράτους δηλαδή; Θέμα δημοσίου;

Απ. Μπαμίχας: Το πιστεύω σαφώς. Αυτή τη στιγμή βασικά, η Ζάππειος Επιτροπή είναι ακέφαλη μετά το θάνατο του τελευταίου προέδρου της και όπως καταλαβαίνετε θα ήταν λίγο δύσκολο να αποφασίσει τη διοργάνωση εκδηλώσεων. Από την πλευρά σας κάνετε πολύ καλά που προβάλλετε το θέμα, γιατί έτσι προκαλείτε τους απόγονους της οικογενείας να σκεφτούν ότι κι αυτοί έχουν μια υποχρέωση, αφού το κράτος δεν είναι πολύ συνεπές στις υποχρεώσεις του απέναντι στους Ευργέτες. Ίσως θα’ πρεπε και σεις τα νέα Βορειοηπειρωτόπουλα, τα σωματεία των νέων Βορειοηπειρωτών να έπερναν την πρωτοβουλία για μία τέτοια εκδήλωση, εκεί μπροστά στο χώρο του Ζαππείου, τον οποίο αυτή τη φορά ευελπιστώ ότι η Επιτροπή Ολυμπίων και Κληροδοτημάτων, μία Επιτροπή στην οποία συμμετείχα κατά το παρελθόν, δεν θα μας χρεώσει για να κάνουμε αυτή την εκδήλωση δημόσια, στη μνήμη των Ζαππαίων, μπροστά στα αγάλματα τους.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Να θυμίσουμε κε Μπαμίχα, ότι οι νέοι Βορειοηπειρώτες έχουν αρχίσει να παίρνουν τέτοιες πρωτοβουλίες. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η πραγματοποίηση για πρώτη φορά στη Βόρειο Ήπειρο, εκδήλωσης στη μνήμη των Αγωνιστών της Αυτονομίας του 1914, από τη Νεολαία Βορειοηπειρωτών Αχαϊας και τον Τομέα Βορειοηπειρωτικού της ΝΕ.Ο.Σ., με αφορμή την επέτειο του Πρωτοκόλλου της Κερκύρας.
Επειδή όμως αναφερθήκατε στη διοργάνωση εκδήλωσης στο Ζάππειο, υπάρχει ένα παράδειγμα, όχι και τόσο ελπιδοφόρο. Τότε που το 2007 η Ένωση Καλλιτεχνών Βορείου Ηπείρου και το Βορειοηπειρωτικό Φόρουμ για να τους παραχωρηθεί ο εξωτερικός χώρος για τη διεξαγωγή του Λαογραφικού Φεστιβάλ, τους ζητήθηκε ένα πολύ μεγάλο χρηματικό ποσό...

Απ. Μπαμίχας: Βεβαίως τους ζήτησαν και όχι μόνο αυτό, αλλά με παρέμβαση Δημάρχου από τα περίχωρα της Αθήνας μειώθηκε το κόστος από τον πρόεδρο του Ζαππείου Μεγάρου, τον κο Δομάγερ. Δυστυχώς έτσι έγιναν τα πράγματα. Θα πρέπει να σας πω ότι αυτή τη φορά, εάν προγραμματιστεί πάλι μία τέτοια εκδήλωση, θα κάνω μία προσωπική παρέμβαση στη Ζάππειο Επιτροπή, όπου ταμίας και ισόβιο μέλος είναι ο αδερφός μου, ώστε να παραχωρηθεί ο χώρος προκειμένου να εορτασθεί και να τιμηθεί η μνήμη αυτών των ανθρώπων, που στο κάτω κάτω είναι και αυτοί που το δημιούργησαν.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Το θέμα είναι να μην ξεχνάμε και τον τόπο από τον οποίο κατάγονταν οι Ζαππαίοι...

Απ. Μπαμίχας: Και να μην ξεχνάμε ότι ο τόπος αυτός είναι ελληνικός. Αυτό να το θυμούνται όλοι. Γιατί η Ήπειρος είναι μία. Απλώς ένα κομμάτι της αυτή τη στιγμή δεν ανήκει στο ελληνικό κράτος.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Ευχαριστούμε πολύ κύριε Μπαμίχα για αυτήν την παρέμβαση και από την πλευρά μας εδώ θα είμαστε και θα περιμένουμε την εκπλήρωση αυτής της υπόσχεσης.

Απ. Μπαμίχας: Πολύ ευχαρίστως να έρθουμε και σε μια συνεννόηση μαζί, για να δώσουμε πραγματικά μία μορφή ζωντανή σε αυτό που είπαμε από ραδιοφώνου. Σας ευχαριστώ πολύ που μου δώσατε μια ευκαιρία να μνημονεύσω και γω τους προγόνους μου.

Συνέντευξη της πρώην Υπ. Παιδείας της Κύπρου Kλαίρης Αγγελίδου στο ΡΑΔΙΟ ΑΣΤΥ

Συνέντευξη της πρώην Υπουργού Παιδείας της Κύπρου και αγωνίστριας της ΕΟΚΑ
Κλαίρης Αγγελίδου στην εκπομπή του ΡΑΔΙΟ ΑΣΤΥ «ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR»,
με τους Σπύρο Ιωάννου και Αθηνά Κρεμμύδα, την Παρασκευή 25 – 6 – 2010.


ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Έχουμε την τιμή να φιλοξενούμε σήμερα στην εκπομπή μας μία γυναίκα εκπαιδευτικό, φιλόλογο, ποιήτρια, πρώην Υπουργό Παιδείας της Κύπρου, αγωνίστρια της ΕΟΚΑ, βραβευμένη για την προσφορά της στον Αγώνα για την Ανεξαρτησία της Κύπρου. Έχουμε λοιπόν στην άλλη άκρη της γραμμής την κυρία Κλαίρη Αγγελίδου. Κα Αγγελίδου καλησπέρα.
Σας ευχαριστούμε πολύ που είσαστε σήμερα μαζί μας.

Κ. Αγγελίδου: Καλησπέρα, είναι μεγάλη χαρά για μένα γιατί η Βόρειος Ήπειρος είναι μέσα στην καρδιά μου.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Θα εκμεταλλευτούμε την διπλή ιδιότητα σας ως εκπαιδευτικού και ως πολιτικού. Παρατηρείται τα τελευταία χρόνια όσον αφορά τα σχολικά βιβλία, μία παραποίηση της ιστορίας στο όνομα της παγκοσμιοποίησης και στο όνομα της φιλίας και της ειρήνης μεταξύ των λαών. Από την άλλη πλευρά για να αναφερθούμε και στο δικό μας το θέμα, το Βορειοηπειρωτικό, παρατηρούμε ότι τα σχολικά βιβλία στην Αλβανία είναι τόσο προκλητικά που ουσιαστικά ζητούν την άλλη μισή Ήπειρο, αφού την προβάλλουν ως αλβανική περιοχή. Θα ήθελα κα Αγγελίδου να σας ρωτήσω τι επιπτώσεις θα έχει αυτό στο μέλλον για την πορεία ενός έθνους, δεδομένου ότι η Παιδεία είναι το απαραίτητο στοιχείο για την συνέχεια του;

Κ. Αγγελίδου: Θα είναι πολύ μεγάλες οι ανακατατάξεις που θα γίνουν και θα είναι πολύ προβληματική πλέον η κατάσταση. Έχει δημιουργηθεί εδώ και χρόνια μία διαβαλκανική επιτροπή για την μελέτη των βιβλίων της Ιστορίας και προσωπικά είχα πολλές συγκρούσεις μαζί τους γιατί στις έντεκα χώρες που περιλαμβάνονται μέσα σε αυτή την ομάδα, θέλουν να τους αλλάξουν το περιεχόμενο των βιβλίων με το σκεπτικό τάχα ότι οι λαοί θα συμφιλιωθούν αν παραβλεφθούν οι πόλεμοι και τα προβλήματα που υπήρχαν παλαιότερα.
Η δική μου αντίδραση ήταν ότι δεν μπορούν να παραλειφθούν τα ιστορικά γεγονότα. Φυσικά μπορείς να τα περιγράψεις με έναν ηπιότερο τρόπο, μπορείς να κάνεις υποδείξεις ότι σήμερα είναι ανάγκη να υπάρχει φιλία μεταξύ των λαών. Όμως ο κάθε λαός πρέπει να διατηρεί την ιδιαιτερότητα του, την πολιτιστική του παράδοση, τα ήθη, τα έθιμα και τη γλώσσα του.
Δεν μπορείς να τα διαγράψεις αυτά, όπως και την ιστορία του και υπάρχουν λαοί που είναι πολύ περήφανοι για την ιστορία τους όπως ο ελληνικός. Δεν μπορείς να παραγράψεις το 1821 ή το 1940. Δεν μπορείς να παραγράψεις από την Κύπρο τον Αγώνα της ΕΟΚΑ επειδή θα πρέπει να είμαστε συμφιλιωμένοι με τους Τούρκους. Εξάλλου ο Αγώνας αυτός δεν έγινε κατά των Τούρκων αλλά ενάντια στην αγγλική αποικιοκρατία.
Όπως και στην Ελλάδα, όπου οι Έλληνες δεν ξεκίνησαν να κάνουν πόλεμο κατακτητικό αλλά απελευθερωτικό ή για να αποκρούσει εχθρούς που επιβουλεύονταν τα εδάφη της. Δεν θα πρέπει κανείς να παραγνωρίζει τα ιστορικά δεδομένα και να τα παραποιεί επειδή πρέπει τάχα να έχουμε πολυπολιτισμικότητα. Μα τι σημαίνει αυτό; Άλλωστε η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση μιλάει για τη διατήρηση του πολιτισμού, της ιστορίας και της γλώσσας του κάθε λαού. Δεν καταργούνται όλα αυτά παίρνοντας μέρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αντίθετα παραμένουν και κατοχυρώνονται.
Γι’ αυτό πιστεύω ότι η αλλαγή και η παραποίηση των ιστορικών γεγονότων και η αλλοίωση της γλώσσας του κάθε λαού είναι πολύ άσχημη εξέλιξη και σίγουρα θα υπάρξουν δυσάρεστες επιπτώσεις σε όλους τους λαούς και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, γιατί η πατρίδα μας περιβάλλεται από λαούς οι οποίοι κάποτε την επιβουλεύτηκαν και την επιβουλεύονται ακόμα.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Θα μπορούσαμε να πούμε κα Αγγελίδου ότι Κύπρος και Βόρειος Ήπειρος έχουν βίους παράλληλους;

Κ. Αγγελίδου: Είναι ακριβώς βίοι παράλληλοι. Η αγάπη που έχουμε εδώ στην Κύπρο για την Βόρειο Ήπειρο είναι σε σημείο που τη θεωρούμε δίδυμη αδερφή μας και θέλουμε πάντα να της συμπαραστεκόμαστε. Όπως θέλουμε και μεις τη συμπαράσταση των αδερφών μας Βορειοηπειρωτών. Σαν Υπουργός Παιδείας είχα κάνει τότε έναν έρανο για τη Βόρειο Ήπειρο και στείλαμε στον Αρχιεπίσκοπο Αναστάσιο οικονομική και υλική βοήθεια. Ως Υπουργός Παιδείας είχα φέρει επίσης δασκάλους από την ιδιαίτερη πατρίδα σας και εκατό παιδιά όπου τους μετεκπαιδεύσαμε εδώ σε εθνικές σχολές και μετά τους εφοδιάσαμε με τα αντικείμενα που θα χρειάζονταν για να εφαρμόσουν τον κλάδο τον οποίο ακολούθησαν. Πραγματικά πιστεύω ότι Κύπριοι και Βορειοηπειρώτες είμαστε δίδυμα αδέλφια που υποφέρουμε άδικα. Δεν έχουμε κάνει τίποτα σε κανέναν για να δεχόμαστε όλη αυτή την αδικία.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Μία τελευταία ερώτηση κα Αγγελίδου. Τι σημαίνει για σας αλλά και για ολόκληρο τον Κυπριακό Ελληνισμό η Αμμόχωστος;

Κ. Αγγελίδου: Για ’μένα η Αμμόχωστος είναι μετά τα παιδιά μου ότι ιερότερο υπάρχει και για την οποία αγωνίζομαι πολλά χρόνια τώρα. Και το μόνο όπλο που έχω είναι να τραγουδώ για την ιστορία, την παράδοση, τη δόξα της. Την ομορφιά της, τους θρύλους και τους αγώνες της, γιατί από την Αμμόχωστο αναδείχθηκαν πολλοί από τους Αγωνιστές της ΕΟΚΑ, όπως ο Γρηγόρης Αυξεντίου , ο οποίος αποφοίτησε από το Ελληνικό Γυμνάσιο της πόλης, ο Κυριάκος Μάτσης και πολλοί άλλοι. Έχει για όλους μας ιδιαίτερη σημασία επειδή πρόκειται για μια πόλη φάντασμα, που πρέπει να τη δείτε. Στα σπίτια εκεί οι πόρτες και τα παράθυρα είναι ανοικτά, μέσα από τα σπίτια φυτρώνουν δέντρα. Είχα φέρει μάλιστα εκεί 200 κυρίες από 23 χώρες - μέλη του Διεθνούς Δικτύου και όταν τους είπα ότι το σπίτι μου είναι ένα τέταρτο από εδώ και μπορώ να πάω με τα πόδια, δάκρυσαν. Έπαθαν σοκ, δεν μπορούσαν να το δεχθούν αυτό το πράγμα. Μία πόλη να είναι ακατοίκητη για 36 χρόνια, να κυκλοφορούν εκεί μέσα μόνο φίδια και αρουραίοι και όχι άνθρωποι. Είναι τρομερό κάτι τέτοιο, δεν έχει ξανασυμβεί στην ιστορία. Η Αμμόχωστος ξαναλέω είναι πραγματικά ότι πολυτιμότερο έχω.

ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ.GR: Κυρία Αγγελίδου να σας ευχαριστήσουμε πάρα πολύ για τη συμμετοχή σας και να ευχηθούμε καλή επιτυχία στον αγώνα που κάνετε.

Κ. Αγγελίδου: Και γω ευχαριστώ από την πλευρά μου και θέλω να σας δώσω κουράγιο. Να διαβεβαιώσω τους Βορειοηπειρώτες ότι είμαστε στο πλάι τους. Σας αγαπούμε και θέλουμε να πορευτούμε μαζί για να αποκτήσουμε την ελευθερία που τόσο πολύ προσδοκούμε.