Η ΠΟΛΥΤΣΙΑΝΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1943-44

του Ηλία Παπαντώνη


 Όπως όλα τα  χωριά του χώρου μας, έτσι  και η Πολύτσιανη στα χρόνια  του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου,  και ιδιαίτερα την περίοδο  του 1943-44,έγραψε ιστορία.       
  
 Μετά την αποχώρηση των Ιταλών και την άφιξη των Γερμανών καταχτητών, με τους οποίους ενώθηκαν και οι μπαλίστες, οι Πολυτσιανίτες έζησαν σκληρές μέρες και ιστορικά γεγονότα.   
      
 Τότε πολλά  παιδιά από την Πολύτσιανη  που εργάζονταν στην Αυλώνα, Φίερι, Τίρανα κτλ. αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στο χωριό λόγω των δύσκολων συγκυριών.          
  Στο χωριό λόγω  της τοποθέτησής  του, εγκαταστάθηκαν, επίσης, και οικογένειες  καθοδηγητών του  παρτιζάνικου κινήματος,  όπως η οικογένεια 
του Μπεντρί Σπαχίου, του Μεχμέτ Σιεχου κ.ά.         


 Το χωριό μας, όντας ορεινό και  απομονωμένο από την πόλη, γνώρισε φτώχεια και στερήθηκε πολλά, όπως τρόφιμα, πετρέλαιο κ.ά.         
  Οι  χωριανοί πικράθηκαν. Δύο παιδιά του χωριού, ο Βαγγέλης Σάββας και ο Τέλιος Παναγιώτης σκοτώθηκαν, γυρίζοντας στις οικογένειές τους απ΄ τα μέρη που δούλευαν. Ενώ μερικοί άλλοι: Χρήστος Παπίγγης, Βασίλης Παπίγγης, Δημήτρης Οικονόμου  στάλθηκαν όμηροι στη Γερμανία, για να μη ξαναγυρίσουν ποτέ.     
    
 Ο φόβος και  ο τρόμος των κατοίκων μας από τις βαρβαρότητες του εχθρού ήταν καθημερινό φαινόμενο, γιατί εδώ ήταν και κέντρο των παρτιζάνων, οι οποίοι διαμέσου της Ζαγοριάς και του βουνού Δεμπέλι μετακινούνταν προς την Πρεμετή, την Κορυτσά, το  Σκραπάρι…          
 Οι Γερμανο-μπαλίστες  αγρίεψαν περισσότερο το χειμώνα  του 1943-44 και τότε εξαπέλυσαν  τη λεγόμενη «Επιχείρηση του  χειμώνα» για την εξόντωση  των αγωνιστών της λευτεριάς  και τον εκφοβισμό του λαού.          


 Επί τρεις  μέρες συνέχεια στην Πολύτσιανη κατέστρεψαν, λεηλάτησαν, έσφαξαν ζώα και έκαψαν κοινοτικά κτίρια, την κομούνα, τα καφενεία, το ταχυδρομείο, το τριώροφο σχολείο, καμάρι του χωριού κι όλης της περιοχής, καθώς και μερικά σπίτια.         


  Το Δεκέμβρη του 1943 στην Πολύτσιανη  διοργανώθηκε το Συνέδριο της Νεολαίας, το Συνέδριο των Δασκάλων, ιδρύθηκε η τοπική αυτοδιοίκηση των παρτιζάνων της περιοχής, το παρτιζάνικο νοσοκομείο κ.ά.  
       
 Κάποια μέρα  φιλοξενήθηκαν στο σπίτι μου  μερικοί παρτιζάνοι. Διαπιστώθηκε  ότι ένας απ’  αυτούς φορούσε τα παπούτσια του εθνομάρτυρα Β. Σαχίνη, ο οποίος είχε εκτελεστεί στο Αργυρόκαστρο.         


 Αυτές είναι  μερικές ζωντανές  αναμνήσεις που έζησα ως παιδί, τότε, στα χρόνια μιας σκληρής πολεμικής περιόδου που εύχομαι να μη δοκιμάσουν ποτέ οι νεότερες γενιές.