Ημερίδα για την ιστορία και τον πολιτισμό του Πωγωνίου στα Δολιανά

Ο Δήμος Πωγωνίου, το Εργαστήριο Ιστορίας της Νεότερης Ελλάδας και του Νεοελληνικού Πολιτισμού της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και το Κέντρο Ερευνών Πωγωνίου, πραγματοποίησαν με επιτυχία στο Λύκειο Δολιανών την Β' Επιστημονική Ημερίδα με θέμα "Έρευνες στο Πωγώνι: Ιστορία, Παιδεία, Τέχνη, Πολιτισμός".

Οι εισηγητές και τα θέματα που αναπτύχθηκαν ήταν: 

1) Απόστολος Γ. Παπαϊωάννου. Γεώργιος (1786-1865) και Ιωάννης Γεννάδιος (1884-1932): Διαρκείς αγώνες για την Ελευθερία, την Παιδεία και τον Πολιτισμό.
2) Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Καθηγητής Θεολογικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας ο Α'.
3) Αρχιμανδρίτης Δημήτριος Αργυρός Λ. Καθηγητής, Πρόεδρος Δ.Ε. Ακαδημίας Βελλάς, Ο Σπυρίδων Βλάχος και η προσπάθειά τον για την ανόρθωση της Ηπειρωτικής υπαίθρου.
4) Πάνος Δ. Τζιόβας. Ιστορικός Ερευνητής, Το Συνέδριο της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Περιφέρειας Πωγωνίου  (30 Οκτωβρίου 1940).
5) Ιωάννης Ντάλλας, τ. Σχολικός Σύμβουλος, Πολυπολιτισμικότητα και Πολιτισμός.
6) Γεώργιος Τσουμάνης. Εκπαιδευτικός, Η Καταγωγή των Σαρακατσαναίων.
7) Ασπασία Θεοδοσίου, Επ. Καθηγήτρια ΤΕΙ Ηπείρου. -ΕΑΠ. Χριστίνα Χαλιγιάννη Φοιτήτρια Π.Τ.Δ.Ε. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Οι Ρομά Moυσικοί του Παρακαλάμου.
8) Δημήτριος Κουτουλίδης, σ. Εκπαιδευτικός, 
Η μουσική δημιουργία στην περιοχή μας από το χθες στο σήμερα: Φίλιππος Ρούντας (1915-1978) ένας αυθεντικός εκφραστής.

Στην εισήγηση του για τον Πολιτισμό του Πωγωνίου ο συντονιστής της εκδήλωσης κ. Ιωάννης Ντάλλας, Αντιδήμαρχος Παιδείας, Πολιτισμού, Υγείας και Πρόνοιας του Δήμου Πωγωνίου, σημείωσε ότι τα κρατικά σύνορα της Ελλάδας χαράχθηκαν υπό συγκεκριμένες διεθνείς πολιτικές και στρατιωτικές συγκυρίες αλλά δεν περιλαμβάνουν το σύνολο του Ελληνισμού. 
Έτσι και οι όροι Βόρειος και Νότιος Ήπειρος τεχνητοί πολιτικοί όροι, αφού η Ήπειρος είναι μία. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για το Πωγώνι που είναι μοιρασμένο σε δύο κράτη, μιας και ένα τμήμα του επιδικάστηκε στην Αλβανία.

Μεγάλο ενδιαφέρον είχε και η εισήγηση του Διευθυντή της Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Βελλάς Αρχιμανδρίτη Δημήτριου Αργυρού για τον Μητροπολίτη Σπυρίδωνα Βλάχο, όπου επικεντρώθηκε στην εθνική δράση του μεγάλου Ιεράρχη πριν την απελευθέρωση της Ηπείρου κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Ο Σπυρίδων Βλάχος, που χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Βελλάς και Κονίτσης το 1906 συνέβαλε στην ίδρυση του Ηπειρωτικού Κομιτάτου την ίδια χρονιά (όπου πρόεδρος ανέλαβε ο Σπύρος Σπυρομήλιος) και ανέλαβε δράση για την απόκρουση της αλβανική προπαγάνδας, που πήγαζε ειδικά από το Σαβεριανό Κολέγιο της Σκόδρας το οποίο στήριζε η Αυστρο-ουγγρική Αυτοκρατορία, ενώ εκδηλώθηκε από το συνέδριο που διοργάνωσε στο Μπεράτι ο Βησσαρίων Τζουβάνι με θέμα την δημιουργία σχολείων αλβανικής γλώσσας, από το οποίο εστάλη επιτροπή στον Αυστριακό Αυτοκράτορα.
Ως γνωστόν ο Μητροπολίτης Βελλάς και Κονίτσης Σπυρίδων πρωταγωνίστησε το 1914 στον Αυτονομιακό Αγώνα της Βορείου Ηπείρου, ως μέλος της προσωρινής κυβέρνησης υπό τον Γεώργιο Χρ. Ζωγράφο, ενώ το 1916 έγινε Μητροπολίτης Ιωαννίνων μέχρι το 1949, οπότε και ανέβηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο των Αθηνών, όπου παρέμεινε μέχρι την κοίμηση του το 1956.

Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με συζήτηση πάνω στα θέματα που αναπτύχθηκαν και τον απολογισμό, όπου ανακοινώθηκε ότι θα υπάρξει συνέχεια με παρόμοιες εκδηλώσεις. 

Η σύγχρονη ιστορία του πωγωνήσιας μουσικής έδωσε το παρόν στην ημερίδα για την ιστορία και τον πολιτισμό του Πωγωνίου στα Δολιανά. Στη φωτογραφία ο μεγάλος ερμηνευτής Σάββας Σιάτρας (αριστερά) και ο επίσης κορυφαίος κλαρινίστας Πετρο-Λούκας Χαλκιάς (δεξιά) πλαισιώνουν την κυρία Αλίκη Πάντου, κόρη του δασκάλου του πωγωνήσιου κλαρίνου Φίλιππου Ρούντα.