Τέλη τοῦ Δεκέμβρη, πρίν 67 χρόνια θά γυρίσουμε ἀγαπητοί ἀναγνῶστες μέ τή θύμιση τοῦ Νίκου Ζέρη, ἕλληνα βορειοηπειρώτη ποῦ εἶχε τήν «τύχη» νά ζήσει, ἔστω καί στά κάτεργα τοῦ Χότζα γιά πολλά χρόνια, καί νά μήν τουφεκιστεῖ ὅπως ὁ ἥρωας Γρηγόρης Λαμποβητιάδης.
«…Στίς 28 Δεκεμβρίου 1945 συνελήφθη ὁ ὀδοντίατρος Γρηγόρης Λαμποβητιάδης, ὁ ἡρωικός ἱερέας Ἀλέξανδρος Καλούδης ἀπό Πρεμετή, κ.ά. Μᾶς ἔκλεισαν ἀπανωτούς στήν τότε καθολική ἐκκλησία τῆς πόλης καί τό ἴδιο ἀπόγευμα μᾶς ἄρχισαν τά φρικτά βασανιστήρια. Γιά νά σπάσουν τό ἠθικό μας, μᾶς ἔκαναν ὁμαδικά βασανιστήρια. Θυμᾶμαι τόν μέγα βασανιστή τῶν Δροπολιτῶν τόν "Xhemal", ὁ ὁποῖος ζητοῦσε νά πιεῖ αἷμα ἀπό μας. Ἐπίσης πολύ αὐστηρός καί μέ πέτρινη ψυχή ἦταν ὁ Jashar Kasimati, διευθυντής τῆς ἀσφάλειας.
Ὁ ἀδικοκρατούμενος Γρηγόρης Λαμποβητιάδης τυραννίστηκε μέ μανία ἀπό τόν δήμιο τοῦ βορειοηπειρωτικοῦ ἑλληνισμοῦ, τόν εἰσαγγελέα Γιῶργο Κώτσια.. Θυμᾶμαι, μία καταραμένη ἡμέρα ἀφοῦ τόν ξεγύμνωσαν, τόν ἔδεσαν ἀπό τά γεννητικά του ὄργανα καί τόν τραβοῦσαν στόν δεύτερο ὄροφο τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας μέ σκοπό νά τοῦ ἀποσπάσουν μαρτυρία καί νά ἐνοχοποιήσει τούς ὑπόλοιπους συνεργάτες του.
Τό παλικάρι ὅμως δέν λύγισε. Τό μόνον ποῦ ἔκανε, φώναζε τή μάνα του τή Γιαννούλα καί ἔλεγε : "Εἴμαστε ἀθῶοι".Ὁ Γρηγόρης καί ὅλοι ἐμεῖς ἤμασταν ἀθῶοι, τό μόνο «ἁμάρτημά» μας ἦταν ἡ ἑλληνική μας καταγωγή…
Ἦρθε ἡ ὥρα τῆς μεγάλης δίκης. Πρόεδρος τοῦ στρατοδικείου ὁ συνταγματάρχης Bexhet Mema ἀπό Μπολένα Κουρβελεσίου. Ἀπό τούς 13, ὁ Γρηγόρης καταδικάστηκε σε θάνατο.
Τό μόνον ποῦ ζήτησε ὁ θανατοποινίτης πλέον ἀπό τούς δήμιους ἦταν νά πάρει ἀγκαλιά τό μικρό γιό του Γιῶργο, τόν ὁποῖο ἕσφιξε στήν ἀγκαλιά του καί τοῦ ἄφησε ὑποθήκη :
«Ὅταν μεγαλώσεις, νά πάρεις τό αἷμα μου πίσω»…
Ὁ πρῶτος πού βγῆκε ἀπό τό δικαστήριο ἦταν ὁ Γρηγόρης γιά τόν ὁποῖο τό πλῆθος ζητοῦσε νά τόν λιντσάρουν ἐνῶ ἐμᾶς πού βγήκαμε ἁλυσοδεμένοι ὅλοι μαζί, μᾶς ἔλουσαν μέ μαῦρα νερά καί ἀνθελληνικά συνθήματα οἱ γύφτοι τοῦ κάστρου. Μᾶς πῆγαν ὅλους στόν Καλιά ὕστερα ἀπό 20 βασανιστικές ἡμέρες στήν δικαστική αἴθουσα.
Καταδικαστήκαμε μέ βαριές ποινές, πολλά χρόνια φυλάκισης, ἐνῶ ὁ ἱερέας Ἀλέξανδρος Καλούδης ἐκτελέστηκε μετά τόν Γρηγόρη… Ὁ Λαμποβιτιάδης ἔμεινε μόνος ὥσπου ἦρθαν ἕνα βράδυ, τόν πῆραν ἀπό τό κελί του καί δέν τόν ξαναείδαμε…»
Συστρατιῶτες μαζί μέ τό γιό τοῦ ἥρωα Γιῶργο, συναγωνιστήκαμε τήν περίοδο πού ἦταν πρόεδρος στήν ΟΜΟΝΟΙΑ. Ἡ παρακαταθήκη τοῦ πατέρα του τόν ὤθησε σέ δύσκολους ἐθνικούς ἀγῶνες γι’ αὐτό καί ἐγκατέλειψε τήν οἰκογένειά του ἐρχόμενος στή Βόρειο Ἤπειρο μήπως καί πάρει τό αἷμα τοῦ πατέρα του πίσω…
Δυστυχῶς τό ἑλληνικό κέντρο δέν θέλει πατριῶτες καί γρήγορα μεθόδευσε τήν ἀντικατάστασή του μέ πιόνια πού θά μπορεῖ νά χειραγωγήσει…. Ἦταν ὁ πρόεδρος τῆς ΟΜΟΝΟΙΑΣ μέ τήν πιό σύντομη θητεία (2 χρόνια). Τυχαῖο, δέ νομίζω …
Κρίσιμα χρόνια τότε, μιάς καί τό ἀλβανικό κράτος εἶχε διαλυθεῖ καί χωριστεῖ στά δύο μέ τίς ταραχές ἐξαιτίας τῶν πυραμίδων καί οἱ Ἕλληνες τῆς Βορείου Ἠπείρου μέ ὁμάδες περιφρούρησης ὁπλισμένες ἤλεγχαν τά χωριά τους μέ τήν γαλανόλευκη νά κυματίζει ἀπ’ ἄκρου εἰς ἄκρο, ὄχι καί τόσο ἀρεστό στήν ἀπό δῶ πλευρά.
Ἴσως ἦταν ἡ τέταρτη ἀπελευθέρωση, πού δέν κράτησε γιά πολύ, εἶχε όμως μερίδιο δημιουργίας σ’ αὐτή και ὁ γιός τοῦ ἥρωα, Γιῶργος Λαμποβιτιάδης.
ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟ ΒΗΜΑ
Στήλη "Θυμάμαι..."