- Του καθηγητή Δημήτρη Παππά -
Κάθε άνθρωπος αισθάνεται περήφανος για το έθνος του.
Οι Έλληνες δικαιούνται να είναι πιο περήφανοι απ’όλους για την πλούσια εθνική, προγονική κληρονομιά τους, για το λαμπρό πολιτισμό τους, που έδωσε πολλά στην ανθρωπότητα. Στην Ελλάδα εμφανίστηκαν οι ιδέες της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας.
Τι να πρωτοπείς γι’αυτά σ’ ένα τόσο σύντομο γραφτό; Αναφέρω μόνον τι είπαν και τι έγραψαν περιεκτικά δύο επιφανείς Ευρωπαίοι. Ο Γκαίτε: «Ό,τι είναι ο νους και η καρδιά για τον άνθρωπο, είναι και η Ελλάδα για την ανθρωπότητα» και ο Σέλεϊ «Όλοι είμαστε Έλληνες! Οι νόμοι, η φιλοσοφία, η τέχνη, η θρησκεία μας έχουν τις ρίζες τους στην Ελλάδα…».
Εγκωμιαστικά τα λόγια αυτά, μας χαροποιούν, αλλά μας επιβάλλουν και υποχρεώσεις.
Εμείς, ως Έλληνες Βορειοηπειρώτες, φέρουμε και βαστάμε επάξια το βάρος της προγονικής μας κληρονομιάς;
Είναι προφανές ότι σε δύσκολες περιστάσεις κάναμε, μέχρι ενός σημείου, τα πρέποντα. Έτσι, λ.χ.,στα χρόνια της κομμουνιστικής δικτατορίας, ίσως ξεθώριασε και πάει να στραγγαλιστεί ο πολιτισμός μας, όμως οι διανοούμενοι, προπάντων οι δάσκαλοι, έκαναν ό,τι μπορούσαν για την διάσωσή του.
Αργότερα, στα χρόνια της μεταπολίτευσης δραστηριοποιηθήκαμε σύσσωμοι και με ενθουσιασμό για την τόνωση και την ανάπτυξη του Ελληνορθόδοξου Πολιτισμού στο χώρο μας.
Και σήμερα, ασφαλώς, οι προσπάθειες συνεχίζονται. Πολλοί είναι οι επώνυμοι ή ανώνυμοι που ενσαρκώνουν τα ιδανικά μας, ο καθένας με τον τρόπο του και από το δικό του μετερίζι. Ποιοί είναι αυτοί;
- Ο δάσκαλος που προσπαθεί, ώστε τα παιδιά να μάθουν όσο πιο καλά Ελληνικά και να εμπνευστούν από το μεγαλείο της φυλής μας.
- Ο επιχειρηματίας που χαρίζει στην επαρχία του κάποια οικονομική ευρωστία και συμβάλλει στη φιλοπατρία.
- Αυτοί που οργανώνουν δραστηριότητες,αξιοποιώντας την πολιτιστική μας κληρονομιά, όπως οι: Λ. Κοντός, Κ. Λώλης, Μ. Κιτσάκης, Χρ. Κόλιας, Κ. Νούσιας, Α. Τούνης, Κ. Τσιάβος κ.α.
- Αυτοί που στην περιοχή ή στο χωριό τους φτιάχνουν ένα μουσείο, όπως οι συνταξιούχοι δάσκαλοι, στους δύο νομούς μας, με επικεφαλής τους ακούραστους προέδρους Γ.Ανδρούτσο και Γ.Ζαφειράτη, όπως ο Ν.Τσιόκας στο Κλεισάρι, ο Κ.Τσιάβος στα Βρυσερά, που μετέτρεψε το σπίτι του σε πραγματικό μουσείο.
- Αυτοί που κάνουν τηλεοπτικές εκπομπές στα Ελληνικά, όπως ο Χρ.Τζιάς και Β.Τσιούκλας, η Ε.Καλούδη…
- Αυτοί που με το σεμνό συγγραφικό τους έργο, στον πεζό ή ποιητικό λόγο, εγείρουν προβλήματα της προγονικής μας λάμψης, ξεθάβουν αρετές και γράφουν Ιστορία, όπως ο Σύνδεσμος των Συναταξιούχων Ελληνοδιδασκάλων Αργυροκάστρου, που πραγματοποιεί την έκδοση του πέμπτου βιβλίου.
- Αυτοί που εκκλησιάζονται τακτικά, αξιοποιούν τα ωραία θρησκευτηκά μας ήθη και έθιμα και παραδειγματίζουν τους νέους.
- Αυτοί που διαβάζουν ό,τι το καλύτερο υπάρχει για την προγονική μας κληρονομιά και την Ορθοδοξία, όπως ο Π. Ζήσης, που όχι μόνον διαβάζει τις βιογραφικές αναφορές του μακαριστού γέροντα Παϊσιου, αλλά και τις μεταφράζει για τους Αλβανούς ορθόδοξους της Αθήνας και αλλού.
Ωστόσο, συζητώντας και με έμπειρους και έντιμους ανθρώπους, φρονώ ότι μερικές φορές αλαργεύουμε κάπως:
o Από το αξιοζήλευτο παρελθόν και τις προγονικές μας αρετές.
o Από την φιλία και την αγάπη του Αχιλλέα με τον επιστήθιο φίλο του τον Πάτροκλο.
o Από την πειθαρχία και την υπακοή του φιλόσοφου Σωκράτη στους νόμους.
o Από τη δικαιοσύνη του Αριστείδη.
o Από τη φιλοπατρία του Μιλτιάδη, του Θεμιστοκλή, του Παπαφλέσα, του Καραϊσκάκη…
o Από την αυταπάρνηση του Θεμιστοκλή («Χτύπα με, αλλά άκουσέ με»), του Λεωνίδα («Μολών λαβέ») και άλλα παραδείγματα.
* Από τους καλούς παππούδες και γονείς μας, που έζησαν δίκαια, ειρηνικά και με αξιοπρέπεια.
Ενώ σ’ εμάς σήμερα ξεχειλίζει πολλάκις η κακία, η αδικία, η ανυποταξία στους κρατικούς και ηθικούς νόμους. Περισσότερο αυτό στα χωριά, όπου «παίρνουν ν’ανθίσουν τα κλαριά κι η πάχνη δεν τ’ αφήνει».
Δεν λείπουν και οι τάσεις «απόχριστιανισμού». Η προσέλευση των πιστών στην εκκλησία μειώνεται. Ο αρχιεπίσκοπός μας κ.κ.Αναστάσιος στο πασχαλινό του μήνυμα αναφέρθηκε στην ολιγοπιστία και τόνισε αρκετές φορές το «Χριστός Ανέστη».
Όμως ελπίζουμε και αισιοδοξούμε. Την νύχτα της Ανάστασης πλημμύρισε η εκκλησία από νέους και νέες, παρά από μεσόκοπους. Οι περισσότεροι νέοι μας δεν είναι διαβολεμένοι. Εξαρτάται όμως από το πώς τους χειριζόμαστε και πως δουλεύουμε μ’ αυτούς.
Συμπερασματικά θα’ λεγα ότι πρέπει να εγκύψουμε σοβαρά στο προγονικό παρελθόν μας, στον αξετίμητο πολιτισμό μας, να μειώσουμε το χάσμα ανάμεσα στην υλική και πνευματική ζωή και να προσεγγίσουμε όσο πιο πολύ το αρχαίο γνωμικό «Γνώθι σαυτόν».
Και για όλα αυτά πρέπει να στηριχτούμε στον άνθρωπο, στον νέο άνθρωπο, στον καλλιεργημένο. Χωρίς αυτόν τον άνθρωπο η πορεία μας προς τα μπρος θα είναι δύσκολη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου