Η Ελληνικότητα των Βλάχων
(απόσπασμα από το βιβλίο του γνωστού διάσημου Βαλκανολόγου και Βλαχολόγου κ. Αχιλλέα Λαζάρου).
Περίτρανα πλέον επαληθεύεται ο Κωνσταντίνος Κούμας χαρακτηρίζοντας τους Βλάχους «Έλληνες το γένος». Αποκορύφωμα δε του επιτεύγματός του αποτελεί και η ακόλουθη διευκρίνιση, κατά την οποία οι Βλάχοι και οι Γραικοί είναι ένα και το αυτό: «Συμπεριφέρονται αδελφικώς με τους Γραικούς ως Γραικοί και δεν δείχνουν καμία εθνική διαφορά προς αλλήλους, καθώς είναι αμφότεροι οι λαοί μιας πατρίδος τέκνα και των αυτών προγόνων απόγονοι».
Την ελληνικότητα των Βλάχων, την οποία πρώτος διατύπωσε ο Κούμας, κατά την καθηγήτρια Ιωαννίνων Ελευθερία Ι. Νικολαϊδου, υποστηρίζει σθεναρά και ο Απ. Βακαλόπουλος και επαναβεβαιώνει με σοβαρά επιχειρήματα ο Αχιλλέας Λαζάρου.
Η καθηγήτρια Ελευθερία Νικολαϊδου προσθέτει: « Στις εργασίες του Λαζάρου δημοσιεύεται πλήρης ελληνική και ξένη βιβλιογραφία γύρω από κάθε πτυχή του Κουτσοβλαχικού ζητήματος, όπως καταγωγή και επίτομη ιστορία των Βλάχων της Αλβανίας κλπ.».
Ευθύς ως καταδείχθηκαν η αυτοχθονία και η ελληνικότητα των Βλάχων , εξυπακούεται ότι και ο πολιτισμός τους είναι ελληνικός. Ως προς μεν τα στοιχεία του λαϊκού πολιτισμού, τα οποία αποδείχθηκαν κοινά στους μονογλώσσους και διγλώσσους, ελληνοφώνους και βλαχοφώνους. Ελληνική δε διαπιστώνεται και η παιδεία τους.
Ενωρίς από Έλληνες και ξένους καταγράφεται και η αξιοθαύμαστη πολιτισμική κατάσταση των Βλάχων. Κατά τον Ηπειρώτη, δάσκαλο του Γένους Αθανάσιο Ψαλίδα, οι Βλάχοι « στόλισαν τα χωριά τους με οικοδομές καλές, με σχολεία ελληνικά. Βρίσκεις ανθρώπους απ’ αυτούς έμπειρους της Ιταλικής και Γαλλικής γλώσσης, χρυσικούς ονομαστούς και τεχνίτες μάλλινων υφασμάτων. Οι έμποροι τούτοι ξενιτεύονται εις Ιταλία, Ισπανία, Ρωσία και Τουρκία. Είναι και ποιμένες πολλοί ακόμη και πλούσιοι καθώς και αγωγιάτες.
Άλλη βιβλιογραφία για τους Βλάχους
(επιμέλεια εκδότη Θόδωρου Βεζιάνη)
Οι Βλάχοι / Αρμάνοι είναι γηγενείς κάτοικοι των ελληνικών χωρών της Βαλκανικής, με κέντρο έναν χώρο ευρύτερο του Θεσσαλο-Ηπειρωτο-Μακεδονικού.
Μετά την νίκη των Ρωμαίων επί του τελευταίου αυτοκράτορα της Μακεδονίας Περσέα (178-168π.Χ), το ρωμαϊκό κράτος επεκτάθηκε στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία και σε χρονική περίοδο 50 ετών κατέλαβε ολόκληρη σχεδόν την Ελλάδα.
Οι Ρωμαίοι για να διασφαλίσουν τη φύλαξη των συγκοινωνιών τους στα κατεχόμενα εδάφη, υιοθέτησαν το μακεδονικό θεσμό, των κλεισουροφυλάκων (φύλακες των επικίνδυνων σημείων), και εγκατέστησαν στρατιωτικές φρουρές στους οδικούς άξονες σύνδεσης της Ρώμης με την Ανατολή.
Αναμφίβολα, η κατάκτηση των ελληνικών χωρών από τους Ρωμαίους επί 800 χρόνια περίπου, συνοδεύτηκε από γλωσσικό εκρωμαϊσμό ή εκλατινισμό των κατοίκων τους. Όπου το πολιτιστικό επίπεδο των αυτόχθονων κατοίκων ήταν χαμηλό (π.χ χωριά στην επαρχία) ο γλωσσικός εκλατινισμός επεκτάθηκε, ενώ εκεί που το πολιτιστικό επίπεδο ήταν υψηλό (π.χ πόλεις της εποχής) υπήρξε- αντιθέτως- γλωσσικός εξελληνισμός των Ρωμαίων που ήταν εγκατεστημένοι εκεί.
Μεικτή γλώσσα: Οι Ρωμαίοι λεγεωνάριοι των ρωμαϊκών στρατιωτικών φρουρίων, ερχόμενοι σε επιμιξία με τους αυτόχθονες κατοίκους των ορεινών κυρίως περιοχών, γίνονταν φορείς του γλωσσικού εκλατινισμού των ντόπιων. Στο γλωσσικό εκλατινισμό των ορεινών όγκων της κεντρικής Βαλκανικής -στα ευρύτερα όρια της μείζονος Μακεδονίας- συνέβαλε σημαντικά η κατάταξη των αγοριών ως μισθοφόρων στις ρωμαϊκές λεγεώνες για περίοδο μεγαλύτερη από 20-25 χρόνια. Μετά από μια τέτοια μακρόχρονη «στρατιωτική θητεία» αναγκάζονταν οι γηγενείς μισθοφόροι να μάθουν τη λατινική γλώσσα.
Μετά την αποστρατεία τους και επιστρέφοντας στους τόπους καταγωγής τους οι «μισθοφόροι» μετέδιδαν στις οικογένειές τους τις ξένες λέξεις που είχαν μάθει, δημιουργώντας έτσι μια ελληνολατινική διάλεκτο ή γλώσσα που σήμερα είναι γνωστή σαν βλάχικη γλώσσα, αρμάνικη ή αρωμουνική, ή κουτσοβλάχικη στο λεξιλόγιο της οποίας υπάρχει σημαντικός αριθμός λέξεων της αρχαιομακεδονικής και της γλώσσας του Ομήρου.
Οι απολυόμενοι λεγεωνάριοι, κάνοντας χρήση του δικαιώματος που είχε παραχωρηθεί πριν από την περίοδο του αυτοκράτορα Καρακάλλα (212μ.Χ), άρχισαν να αποκαλούν τιμητικά τους εαυτούς τους Romanus, δηλ. Ρωμαίους πολίτες.
Το συμπέρασμα που βγάζει κανείς διατρέχοντας την ελληνική βιβλιογραφία για τους βλάχους είναι ότι πρόκειται για αυτόχθονες Έλληνες που γλωσσικά είχαν εκλατινιστεί από τους Ρωμαίους. Έχουν πλούσια ιστορική παράδοση, που οι ρίζες της φτάνουν στην εποχή των κλασσικών χρόνων. Βαθύτατα θρησκευόμενοι και διατηρώντας ισχυρούς οικογενειακούς δεσμούς έχουν συμβάλλει ουσιαστικά στην οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ανάπτυξη της Ελλάδας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου