Τετάρτη 19 Οκτωβρίου 2011

Ο Ελληνορθόδοξος Πολιτισμός πυξίδα και έμπνευση για όλους μας


του καθηγητή Δημήτρη Παππά

 (Συνέχεια από προηγούμενο)            


 Είναι γεγονός  ότι ο Ελληνικός πολιτισμός  είναι στενά συνδεδεμένος με  τον Χριστιανισμό, με την Ορθοδοξία.  Έτσι ορθώνεται η οικουμενικότητα  του Ελληνικού πνεύματος, που  αποχτά σπουδαία σημασία και  ευρύτατο περιεχόμενο.           
 Είναι γνωστό, επίσης, ότι ο  πολιτισμός  αυτός προσέκρουσε, κατά περιόδους, και στο χώρο μας, σε ανθελληνικές τάσεις και εχθρικές ενέργειες.           


 Ιδιαίτερα, κατά  τη διάρκεια της κομμουνιστικής  δικτατορίας, ο ακτινοβόλος Ελληνορθόδοξος  πολιτισμός μας, η πλούσια λαογραφία μας, οι λαμπρές παραδόσεις μας και τα ζηλευτά ήθη και έθιμά μας υπέστησαν βαρύ πλήγμα, αντιμετώπισαν  ιδεολογικούς περιορισμούς και στραγγαλισμούς. Η Ορθοδοξία μας βεβηλώθηκε, αλλά θρόνιασε ανεκδήλωτη στις καρδιές των πιστών μας.                      


 Όμως, παρ’ όλα  τα δεινοπαθήματα, η πολιτισμική  μας κληρονομιά άντεξε. Κι αυτό  οφείλεται στην ελληνικότητα  και την πίστη του λαού μας,  στην διανόηση και στον κλήρο  μας, ιδίως στη γενιά εκείνη  των δασκάλων μας, που, σε  κατάλληλο τόπο και χρόνο, έκαναν το παν, για  να διαφυλάξουν την εθνική μας ταυτότητα. Και μερικοί απ’ αυτούς  βασανίστηκαν απάνθρωπα στα κάτεργα ή και οδηγήθηκαν ακόμη στο εκτελεστικό απόσπασμα.          


 Έτσι,45 χρόνια συνέχεια, ακούγαμε κρυφά τα λόγια του  ποιητή: «Και της Ανάστασης τον άγγελο προσμένω».Και πάντα υπομέναμε καρτερικά κι ελπίζαμε…          


 Και μια μέρα  ο άγγελος μας έφερε το μήνυμα  της Ανάστασης. Και ήταν φυσικό, ένας κόσμος, ταλαιπωρημένος δεκάδες  χρόνια, να ξεχυθεί στους δρόμους  και στις πλατείες, απαιτώντας αποφασιστικά τα εκπαιδευτικά και πολιτιστικά του δικαιώματα. Και τραγούδησε άφοβα τα τραγούδια της καρδιάς  του, χόρεψε τους λεβέντικους χορούς του. Και οι ασυγύριστες και κατεστραμμένες εκκλησίες μας πλημμύρισαν  από τους πιστούς, οι οποίοι έψαλλαν συγκινητικά το «Υπερμαχώ στρατηγώ τα νικητήρια…»           


 Όμως, αργότερα, η  μαζική μετανάστευση, προπάντων  των νέων μας, και οι αντίξοες  συνθήκες, σχετικά με τα πολιτικά  και κοινωνικά πεπραγμένα, επέδρασαν  αρνητικά και στις διάφορες  μορφές του πολιτισμού στο χώρο μας.            
 Πώς μπορούμε  να πούμε ότι εκφράζουμε  ελληνοπρέπεια και  πολιτισμένη συμπεριφορά, όταν δεν συνεννοούμαστε μεταξύ μας, όταν εκλείπει η αγάπη, όταν η  πνευματική ζωή ξεθωριάζει, όταν τα  κουτσομπολιά δίνουν και παίρνουν, όταν οι γκρίνιες αυξάνονται, όταν οι οικογένειες  σακατεύονται, όταν  απομακρυνόμαστε  από τα θεία, από την εκκλησία, όταν οι τάσεις διάσπασης γίνονται το μότο της καθημερινής  ζωής  μας.           



 Εξάλλου, δεν  υπάρχει πνευματικός  πολιτισμός, όταν, λ.χ., μας καλούνε, ή πάμε μόνοι μας, σε μια νεκρώσιμη ακολουθία και, αντί να μπούμε στην εκκλησία να τιμήσουμε το νεκρό, στεκόμαστε στον αυλόγυρο, και όχι ευλαβικά, αλλά συζητώντας μεγαλοφώνως σαν να μην έχει συμβεί τίποτε. Τότε  γιατί  πηγαίνουμε;            


 Έλλειψη πολιτισμού υπήρξε και τις τελευταίες μέρες, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής καμπάνιας. Ένιωθες δυσφορία και αγανάκτηση διαβάζοντας μερικά γραφτά, στα  οποία βρίζονταν, στηλιτεύονταν, κατακρίνονταν δριμύτατα, κάποιοι υποψήφιοι αδίκως και παραλόγως. Αντίθετα, κάποιοι άλλοι  δοξάζονταν υπερβολικά, όχι με αντικειμενικότητα. Ο λαός είναι ο καλύτερος κριτής, κάνει ο ίδιος τις επιλογές του και αξιολογεί, πρώτ’ απ’ όλα την ηθική προσωπικότητα του ατόμου.           


Και τέλος, δεν  υπάρχει πολιτισμός ,όταν η διαφθορά ακμάζει και ο κόσμος στενάζει. 
Επομένως, η φωνή του τόπου πάλλει τις  καρδιές μας λέγοντας:                       
 Με μέρα  φθινοπώρου μοιάζω τώρα,                       
 σύννεφα στον  ορίζοντα κι ίσως να φέρουν  μπόρα.                         
 Ένα πουλί, κάθε  πρωί, με  πίκρα κελαηδάει                       
 και κλαίει την  κατάντια  μου κι ανήσυχο πετάει.                         
 Πληγώνομαι απ’  τις γκρίνιες, τα  πάθη και τα μίση,                       
 βάλσαμο εγώ  γυρεύω, βρείτε το, υπάρχει λύση.                          
 Σαρώστε την  αδιαντροπιά, δώστε μου λίγη  ελπίδα                       
 και τον πολιτισμό  μας να έχετε ασπίδα.              


 Συνεπώς, εκείνοι  που  πονούν  για τον  ταλαιπωρημένο αυτό τόπο μας, νιώθουν μια  ενδόμυχη πικρία και συνιστούν   περισσότερη ευαισθητοποίηση και σύνεση. Και, ασφαλώς, υπάρχουν υγιείς δυνάμεις, όπως διάφοροι φορείς, ομοσπονδίες, αδελφότητες, που κατά περιόδους, διοργανώνουν στις περιοχές και στα χωριά τους πολιτιστικές και άλλες δραστηριότητες, που σχετίζονται με την  προγονική μας κληρονομιά.           
 Επίσης, αρκετοί  δάσκαλοι, άνθρωποι της πένας,  δημοσιογράφοι,  καλλιτέχνες προσπαθούν να διατηρήσουν το λαογραφικό μας πλούτο  και τις παραδόσεις μας.           


 Είναι  ευχής έργο, που μερικοί άνθρωποι των γραμμάτων, ζηλωτές του Ελληνορθόδοξου πολιτισμού μας, αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και ανιχνεύουν  τρόπους και δυνατότητες, ώστε να παράγουν πολιτιστικό και πνευματικό έργο. Απτό παράδειγμα αποτελούν ο Χρ.Τζιάς,, ο Β.Τσιούκλας, η Ε.Καλούδη…,οι οποίοι στις τηλεοπτικές εκπομπές τους, στα Ελληνικά, ασχολούνται επιμελώς και με θέματα που έχουν σχέση με τις διάφορες πτυχές της εκπαιδευτικής και πολιτιστικής ζωής στο χώρο μας.           


 Και άλλοι, που  πονούν για  τον τόπο, αν και ερασιτέχνες στα πολιτιστικά θέματα, κάνουν ό,τι μπορούν, αφιλοκερδώς, για να προβάλλουν τα τραγούδια και τους χορούς μας, τα ήθη και έθιμά μας. Αξίζει να  αναφέρουμε την άνευ αμοιβής προσπάθεια της καθηγήτριας Κωστάντως Ξέρρα-Μπαρούτα και του δασκάλου Μιχ. Μαλιούκη, διοργανώνοντας πρόσφατα αξιόλογο χορευτικό και τραγουδιστικό συγκρότημα, το οποίο εντυπωσίασε το κοινό στα Γιάννενα.           


 Αξιέπαινη και  η δουλειά των συνταξιούχων  δασκάλων του χώρου μας, αποσκοπώντας  να διασώσουν τα πολιτισμικά  μας στοιχεία και να διατρανώσουν ότι ο ελληνικός βορειοηπειρωτικός πληθυσμός είναι αυτόχθων. Έτσι ,οι Έλληνες συνταξιούχοι του Νομού Αργυροκάστρου, με πρόεδρο τον Γιάννη Ανδρούτσου, θα δημοσιεύσουν στο εγγύς μέλλον το πέμπτο βιβλίο, ενώ εκείνοι των Αγίων Σαράντα, με πρόεδρο τον Γιώργο Ζαφειράτη, διεξάγουν ποικίλες σημαντικές δραστηριότητες.           


 Και σε μια  περίοδο που υπάρχουν τάσεις  αποχριστιανισμού, είναι πολλοί  εκείνοι που σκέφτονται και  αδημονούν για την Ορθοδοξία,  η οποία δεν είναι μόνον  θρησκεία αλλά και πολιτισμός, εμψυχωτής για μια  χριστοκεντρική ζωή. 
Αυτοί,όπως οι: Φ. Γιανόρας, Γ. Τζουχάνος, Τ. Λέγκος, Κ. Μάνος, Α.Πετρίδης (οικογενειακώς), Γ. Γκίκας και άλλοι(είναι αδύνατο να αναφερθούν όλοι)είναι πιο κοντά στην εκκλησία, πιο κοντά στη ρήση του Αγίου Κοσμά:»Ψυχή και Χριστός σας χρειάζεται».           


 Ο τόσο λαμπρός  και ακτινοβόλος πολιτισμός μας  είναι η πυξίδα, ο εμπνευστής μας, για να προσανατολιζόμαστε  και να πράττουμε σωστά σε  κάθε βήμα της ζωής μας.           
 Πρέπει, λοιπόν, να  μην ξεχνάμε το ένδοξο παρελθόν  μας και να θυμόμαστε πάντοτε εκείνους τους σοφούς προγόνους μας, που έγιναν  το σύμβολο της δόξας και ακτινοβόλησαν στην Οικουμένη, εκείνους που ήπιαν το αθάνατο κρασί του ’21, εκείνους που ύψωσαν περήφανα το φλάμπουρο του Έθνους, εκείνους που βρήκαν το κλειδί της ευτυχίας στην εντιμότητα και στην ανθρωπιά.           

 Τοιουτοτρόπως  θα γίνουμε πιο καλοί, πιο  ικανοί, ώστε να αντιμετωπίσουμε  τα δύσκολα που περνάμε και  να μεταλαμπαδεύσουμε στους μεταγενέστερους  ηθικές αξίες, χριστιανική πίστη,  προσόντα και αρετές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου