Ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός, εκλεκτό κομμάτι του Ελληνικού Έθνους

του δάσκαλου και δημοσιογράφου Χρήστου Σπ. Ντρίτσου

     Πρόβαλε  μπροστά μου ο Βορειοηπειρώτης   απ΄ τα πανάρχαια χρόνια σ΄ αυτά τα  μέρη, να καλλιεργεί τη γη, να ταξιδεύει στη θάλασσα, να ανεβαίνει  στα βουνά, να χτίζει τείχη, κάστρα κι αμφιθέατρα,  να λατρεύει θεούς...

Μήπως δεν ήταν εδώ το μαντείο της Δωδώνης προς τιμή του μεγάλου Δία ή ο Αχέρωντας ποταμός, απ όπου κατέβαιναν οι ψυχές στον Άδη; Εδώ ήταν  οι Σελλοί,  μετόχι των οποίων ήταν το χωριό Σελλειό στη Δερόπολη, απ΄ όπου  προέρχονται  και οι ονομασίες Έλληνες και Ελλάδα: Σελλοί-Ελλοί- Έλληνες- Ελλάδα. Και γράφει ο κ. Μιχάλης Κιτσάκης: «Εδώ υψώνονταν η πόλη των Σελλών,την οποία επέλεξαν για ασπίδα οι προγονοί μας οι Σελλοί». Κι έγραφε κάποτε για τα μέρη αυτά τον 4ο αιώνα π.Χ ο μεγάλος Αριστοτέλης «Ελλάδα την  αρχαίαν», ενώ ο Πτολεμαίος ο Κλαύδιος τον 2ο αιώνα μ.Χ. έλεγε:«Αρχέγονος Ελλάς Ήπειρος». Κι έζησε εδώ και μεγαλούργησε ο Ελληνισμός στο διάβα των αιώνων.

Κι όταν μιλάμε για την Ήπειρο εννοούμε, βέβαια, και την Βόρειο Ήπειρο, σαν  αναπόσπαστο και  εκλεκτό  κομμάτι της Ηπείρου και όλου του ελληνισμού. Και φέρνουμε στο νου μας  τη Φοινίκη, το Βουθρωτό, την Αντιγόνεια, τον Ορικό, την Αδριανούπολη, την Αντιπάτρεια, την Απολλωνία, την Επίδαυρο... Η  σκαπάνη των αρχαιολόγων μαρτυρεί πειστικά την ελληνικότητά τους.

Από  τα μέρη αυτά ξεκινούσαν κάθε τέσσερα χρόνια  οι αθλητές στους Ολυμπιακούς αγώνες, όπου συμμετείχαν μόνον  Έλληνες, κι από δω έπλευσαν οι εφτά τριήρεις για τον Πελοποννησιακό Πόλεμο τον 5^ο αιώνα π.Χ.  

Από τα μέρη αυτά ήταν οι μεγάλοι ευεργέτες της Ελλάδας, όπως ο Ζωγράφος, ο Αρσάκης, οι αδερφοί Σίνα, οι αδερφοί Ζάππα κ.ά.. Και γράφει  ο Ηπειρώτης μελετητής Αλέξανδρος Φαρμάκης: «Κανένα κομμάτι της  ελληνικής γης δεν γέννησε τόσους ευεργέτες  όσο η Ήπειρος».Και λέει στην μητέρα Ελλάδα ο Βορειοηπειρώτης:

Κι  εκείνοι οι  ευεργέτες σου οι γνήσιοι πατριώτες,

όπως κι εμείς, λεγότανε...  Βορειοηπειρώτες...

 Από δω ήταν και τα παλικάρια για την απελευθέρωση  της Ηπείρου. Και σύρανε το χορό τραγουδώντας:

Πάνε της σκλαβιάς οι χρόνοι,

 παν, τα βάσανα κι οι πόνοι,

 Πάνε ΄παν οι τεμενάδες

 πού  ΄καναμε στους αγάδες.

  Σ΄ αυτά τα μέρη ξέσπασε η γενική απεργία το 1934 για ελληνικά  σχολεία., φτάνοντας  μέχρι το δικαστήριο της Χάγης,  Εδώ άνοιξαν διάπλατα τις  αγκάλες τους οι Βορειοηπειρώτες στους Έλληνες φαντάρους το 1940 κι από αυτά τα μέρη ήταν εκείνα τα  παλικάρια  που δραπέτευσαν από τον τότε αλβανικό στρατό, ντύθηκαν στο χακί και τρέξανε να πολεμήσουν στα  απόκρημνα και χιονισμένα βουνά του Τεπελενιού για να σηκώσουν πιο ψηλά το ΟΧΙ και την δόξα της Ελλάδας. Ναι,  από  δω ήταν, όπως ήταν  και  κείνοι οι μεγαλόκαρδοι Βορειοηπειρώτες που στα χρόνια της μεγάλης  πείνας του ΄43 δέχτηκαν  και φιλοξένησαν στα  σπίτια  τους τ΄ αδέρφια  τους. Και τους βάλανε κοντά στο τζάκι  να ζεσταθούν. Και μοιράσανε την μπουκιά τους. Και κοιμήθηκαν μαζί.   Φτωχοί σε φτωχούς.  

  Αυτοί είναι κι εκείνοι που  άντεξαν στα μετέπειτα, επί περίπου πενήντα χρόνια, το βαρύ ζυγό της δικτατορίας, στις φυλακές και στις εξορίες, βαστώντας με τα δόντια  την ελληνικότητά τους. Να πως έγραφε εκείνα τα χρόνια της μεγάλης αντοχής ο Βορειοηπειρώτης ποιητής Μηνάς Λέκκας:

          Πάνω στις πέτρες χτίσανε τα σπίτια τους,

          με πέτρες και με πέτρες τα σκεπάσαν,

          πέτρες κι αυτοί γινήκανε κι αντέξανε

          όσες φουρτούνες πάνω τους περάσαν,

Από εδώ είναι και αυτοί που και το 1994  διέσχισαν τους δρόμους του Αργυροκάστρου, του Δελβίνου και των Αγίων Σαράντα  βροντοφωνάζοντας και ζητώντας Ελληνικά Σχολεία. Και μέτρησαν τις  δυνάμεις τους οι εδώ Βορειοηπειρώτες, έχοντας μπροσταρηδες τους «Πέντε» -τους γνωστούς στη ΔΙΚΗ των 5 ηγέτες του Ελληνισμού και της Ομόνοιας  που το έβαλαν με ένα ολόκληρο κράτος, αναγκάζοντάς το να παραδεχτεί αργότερα δημοσίως τα λάθη του για την άδικη πράξη και λέγοντάς του πως δεν είναι μαθημένοι να ζητιανεύουν τα δικαιώματά μας.  

Ναι, εδώ έγιναν όλα αυτά. Και πρέπει να ξέρουν  όλοι πως εδώ υπάρχει ένα εκλεκτό κομμάτι του ελληνικού έθνους, με ελληνικό πολιτισμό και ελληνικές παραδόσεις, με ελληνική ψυχή και  ελληνική περηφάνια, που άντεξε  σαν βράχος, τους κατατρεγμούς και τις αδικίες,  τις φουρτούνες των καιρών και  των χρόνων.

Εδώ ομιλείται η καθαρότερη ελληνική γλώσσα. Το 1917, στο Ελληνικό Κοινοβούλιο , τονίστηκε πως αν αναζητούμε καθαρή ελληνική γλώσσα, θα πρέπει να πάμε στη Βόρειο Ήπειρο.

Οι Βορειοηπειρώτες έχουν αρκετά ψυχικά αποθέματα, που αποτελούν το προζύμι της συνεχούς αναβάθμισης και ανάπτυξης.

Κι όλα αυτά τα πέρασε ο λαός μας από στόμα σε στόμα.. Τα ΄γραψε, τα τραγούδησε και τα ΄κλαψε   σε  γιορτές, γάμους, γλέντια και μοιρολόγια. Γιατί τα  ‘βγαλε από τα σπλάχνα του,   με το  χτυποκάρδι του. Γιατί   ο λαός  και το τραγούδι ταξιδεύουν  πάντα μαζί σε χαρές και σε λύπες. Κι έγραψε έτσι την αυτοβιογραφία του. Και τώρα  στα χρόνια της μεγάλης μετανάστευσης, της μεγάλης ερήμωσης και του πόνου έχοντας ο ξενιτεμένος τον καημό του γυρισμού στη γενέτειρά του, απευθύνεται στον ήλιο και του λέει:

          Κι εγώ που χρόνια σέρνομαι στα άχαρα τα ξένα,

          πως ήθελα να γύριζα, ήλιε μου, σαν εσένα...

          Και τι δεν τραγούδησε και δεν έκλαψε ο Βορειοηπειρώτης; Την ανδρεία, την τιμιότητα, την ειλικρίνεια, την εργατικότητα, τη φιλοτιμία, τη   φιλοξενία, τη φιλομάθεια, την ξενιτιά, τη φτώχεια;...Όλα τα έχει μέσα του και τα τραγούδησε. Γιατί τέτοιον τον είδαν και τον έκαμαν τα  χρόνια. Και πάνω από όλα πατριώτη. Και τα  ΄ριξε όλα αυτά  στο τραγούδι  και στο κλάμα, στη λαογραφία του. Για να  μένουν αθάνατα και να τα  βρίσκουν οι γενιές που θα ΄ρχονται. Και να καμαρώνουν. Να βαδίζουν στα χνάρια, Και να λένε, όπου και να ΄ναι:

                    Και μόνο να σε στοχαστώ,

πατρίδα μου, ψηλώνω.

          «Ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός, πράγματι, είναι ένα από τα εκλεκτότερα κομμάτια του Ελληνικού Έθνους....Είμαστε περήφανοι για τους Βορειοηπειρώτες ...Υποκλινόμαστε μπροστά στην προσφορά τους στην πατρίδα, μπροστά στις θυσίες τους», είπε πρόσφατα ο Τομεάρχης Εξωτερικών της Ν. Δ., Βουλευτής Β΄ Αθηνών και  Υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος.