Το Βελιάχοβο είναι ένα από τα 15 χωριά της επαρχίας του Μεσοποτάμου και απλώνεται στο διάσελο των βουνών Κόκκινο Λιθάρι, Δρουγάνο και Μπόγια. Βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Δελβίνου, σε υψόμετρο 340 μ. πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Είναι πάρα πολύ παλιός οικισμός. Αναφέρεται για πρώτη φορά στα οθωμανικά ντοκουμέντα το 1432 με 37 οικογένειες και το 1582 με 165 οικογένειες.
Το 1850 άνοιξε δημοτικό σχολείο στην ελληνική γλώσσα το οποίο λειτουργούσε με την οικονομική βοήθεια του ίδιου του χωριού.
Το Βελιάχοβο, επίσης φημίζεται για το Μοναστήρι του Δρουγάνου. Σύμφωνα με την παράδοση εδώ έβοσκαν πάρα πολλά λιανά ζώα (αιγοπρόβατα) και το γάλα στέλνονταν στη Φοινίκη (τότε πρωτεύουσα της Ηπείρου) με δίκτυο από κεραμικούς σωλήνες (γαλακτοσωλήνες), ερείπια των οποίων σώζονται.
Το 1852 είχε 12 σπίτια και το 1896 έφθασε τα 18.
Το Βελιάχοβο είχε πολλές φυτείες με φρουτόδεντρα και αμπέλια, τα οποία καταστράφηκαν (κάηκαν) κατά την οθωμανική αυτοκρατορία. Μαζί με την κτηνοτροφία και η φρουτοκαλλιέργεια ήταν ένας σημαντικός παράγοντας για την ζωή των κατοίκων του χωριού.
Το 1902 οι Δελβινιώτες τσιφλικάδες έδιωξαν τους κατοίκους από τη δική τους γη και όλη την επιφάνεια την μετέτρεψαν σε λιβάδια. Το Δεκέμβριο του 1912 το χωριό κάηκε από τον οθωμανικό στρατό και μερικούς φανατικούς ντόπιους τσιφλικάδες.
Σύμφωνα την στατιστική του Καζά Δελβίνου το 1913 αριθμούσε 80 κατοίκους όλοι ελληνικής καταγωγής , φαινόμενο όπου το παρατηρούμε σε όλα τα ελληνικά χωριά της Βορείου Ηπείρου. Το 1918 είχε 15 οικογένειες, το 1927 είχε 80 κατοίκους και το 1935 ξεπέρασε τους 100 κατοίκους.
Το Βελιάχοβο είναι μια κοινότητα με αυτόχθων ελληνικό πληθυσμό. Είναι χωριό φιλομαθές.
Η κυριότερη κατεύθυνση της οικονομίας είναι η κτηνοτροφία και η δεντροκομία. Είναι, όμως, φημισμένο για το φασκόμηλο και το τσάι στις πλαγιές των βουνών με μεγάλες θεραπευτικές αξίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου