Παρασκευή 31 Δεκεμβρίου 2010

Εντυπώσεις από τη χρονιά που πέρασε - Δεκέμβριος: Το Ελευθεροχώρι να μην γίνει "εποικοχώρι"

του Θοδωρή Ασβεστόπουλου

Τον τελευταίο μήνα επισκέφθηκα για μία εβδομάδα το χώρο της Βορείου Ηπείρου και συγκεκριμένα τους νομούς Αγίων Σαράντα και Δελβίνου, με κυριότερη αφορμή την 20η επέτειο της δολοφονίας των τεσσάρων νέων από το Αλύκου και της πρώτης εξέγερσης που ακολούθησε ενάντια στο κομμουνιστικό καθεστώς. 
Από τη μέρα αυτή βέβαια όλοι κράτησαν την πολιτική διαμάχη που ξέσπασε στο εσωτερικό της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας γύρω από το πρωτόκολλο της εκδήλωσης. 
Προσωπικά όμως κάτι άλλο ήταν που μου έμεινε: οι συνομιλίες μεταξύ των μικρών μαθητών του τοπικού σχολείου στα αλβανικά.
Γνώριζα ήδη ότι στα ελληνικά μειονοτικά σχολεία της Βορείου Ηπείρου φοιτούν και Αλβανοί μαθητές που έρχονται από τις πόλεις των Αγίων Σαράντα, του Αργυροκάστρου αλλά και από πιο μακριά, προκειμένου να διατηρούνται ζωντανά, όπως υποστηρίζουν μερικοί.

Είναι γνωστό ότι σε κεντρικές σχολικές μονάδες όπως της Λιβαδειάς Αγίων Σαράντα και των Βουλιαρατών Αργυροκάστρου, χρόνο με το χρόνο οι Έλληνες μαθητές μειώνονται και οι Αλβανοί αυξάνονται, κυρίως στις μεγαλύτερες τάξεις. Όμως στο Αλύκο παρατήρησα ότι το πρόβλημα ξεκινάει από τις πιο μικρές τάξεις. Όμως η απογοήτευση και η ανησυχία έμελλε να γινόταν ακόμα μεγαλύτερη την επόμενη μέρα, όταν και επισκέφθηκα το Ελευθεροχώρι Δελβίνου.

Το Ελευθεροχώρι (Λευτεροχώρι στην καθομιλουμένη) και το Κακοδίκι είναι δύο όμορφα χωριά που ανήκουν απευθείας στο Δήμο Δελβίνου, αλλά ακόμα και τώρα που έφυγε το 2010 δεν έχουν αξιωθεί να δουν ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Για να φτάσουμε μάλιστα ως εκεί έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε και δεύτερο αυτοκίνητο που θα άντεχε σε αυτούς τους κακοτράχαλους δρόμους. Μπορεί μεν να μην έχουν τους πολλούς κατοίκους αλλά αυτή η κατάσταση βέβαια χαρακτηρίζεται ως εξωφρενική αν αναλογιστεί κανείς ότι από αυτά τα δύο χωριά κατάγονται προσωπικότητες που πέρασαν από θέσεις υπουργών, βουλευτών και ανώτατων κρατικών υπαλλήλων. Όταν ξέρουμε για παράδειγμα ότι το Ελευθεροχώρι έβγαλε έναν Αναστάση Ντούρο και το Κακοδίκι έναν Σπύρο Πέτση.
Οποιοσδήποτε μπορεί να αναρωτηθεί ότι κάποιος πολιτικός ανεξάρτητα από τις πολιτικές του πεπειθήσεις και την κομματική του ταυτότητα, δεν μπορεί να εξασφαλίσει την ελάχιστη έστω βοήθεια για τον τόπο καταγωγής του;

Ο Δημογέροντας του Ελευθεροχωρίου είπε ότι χτύπησε αρκετές πόρτες για αυτό το θέμα αλλά δεν βρήκε ανταπόκριση από πουθενά. Είναι αυτονόητη η σημασία που έχει ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος για τη ζωντάνια και την ανάπτυξη των ελληνικών χωριών, γιατί όπως φαίνεται οι άλλοι αρκούνται και στο τίποτα και από αυτό δημιουργούνται κάποιες άλλες καταστάσεις καθόλου ευνοϊκές για τον Ελληνισμό. 

Όταν έτυχε να περνάω λοιπόν έξω από το σχολείο του Ελευθεροχωρίου, ακούσαμε από μέσα φωνές μικρών μαθητών, κάτι που μας προκάλεσε μεγάλη χαρά, αφού δεν περιμέναμε αυτή η μονάδα που βρίσκεται σε άθλια κατάσταση να λειτουργεί ακόμα. Αφού μιλήσαμε με τον Δημογέροντα και μας είπε λίγα πράγματα για το σχολείο εισήλθαμε στο παλαιό αυτό κτίριο. 
Εκεί όμως νιώσαμε μία πολύ μεγάλη απογοήτευση. Η μόνη γλώσσα που ακουγόταν από τους δύο δασκάλους και τους δώδεκα μαθητές του ήταν η αλβανική! 

Όταν ρωτήσαμε έπειτα τον Δημογέροντα τι ακριβώς συμβαίνει η απάντηση του ήταν η εξής:
«Στο σχολείο αυτό ανήκουν τρία χωριά, τα ελληνικά μειονοτικά Ελευθεροχώρι, Κακοδίκι και το αλβανικό Βάρφαϊ. Το Ελευθεροχώρι και το Κακοδίκι παιδιά δεν έχουν, ούτε ένα. Έτσι το σχολείο λειτουργεί χάρη στους δώδεκα μαθητές που έρχονται από το Βάρφαϊ»!.
   
Πρόκειται δηλαδή για ένα μειονοτικό σχολείο, αφού βρίσκεται σε αναγνωρισμένο ελληνικό μειονοτικό χωριό, που ουσιαστικά έχασε το συγκεκριμένο χαρακτήρα αφού διδάσκοντες και διδασκόμενοι είναι αποκλειστικά αλβανικής εθνικότητας!

Είναι νόμος της φύσης ότι όπου αφήνεις κενό κάποιος άλλος θα έρθει να το καλύψει. Και αν φυσικά η απουσία σου είναι ολοκληρωτική και η πιο μικρή έστω παρουσία από την άλλη πλευρά γίνεται καταλυτική. 
Οι δώδεκα Αλβανοί μαθητές που δικαιωματικά και με το νόμο πηγαίνουν σχολείο στο Ελευθεροχώρι δεν πήραν τη θέση των Ελλήνων, απλά τα Ελληνόπουλα είναι αυτά που απουσιάζουν. 
Αφού επικρατει αυτή η κατάσταση στα σχολεία δεν θα αργήσει να επεκταθεί (και ήδη έχει αρχίσει να γίνεται σταδιάκα) και στη δημογραφική σύσταση του πληθυσμού των ελληνικών χωριών της Βορείου Ηπείρου.
   
Το άρθρο 16 της Σύμβασης - Πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης για τις Εθνικές Μειονότητες μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό αμυντικό εργαλείο:
«Τα Μέρη απέχουν από τη λήψη μέτρων, τα οποία, μεταβάλλοντας τις πληθυσμιακές αναλογίες σε μία γεωγραφική περιοχή που κατοικούν πρόσωπα που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, αποσκοπούν στην παραβίαση των δικαιωμάτων και των ελευθεριών που απορρέουν και από τις αρχές που διατυπώνονται στην παρούσα Σύμβαση - Πλαίσιο».

Αυτή την ασπίδα προστασίας όμως πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι για να την σηκώσουν αλλά και ικανοί εκπρόσωποι για να τη χρησιμοποιήσουν.


Το 2011 που έρχεται θα είναι μία πολύ σημαντική χρονιά για τη Βόρειο Ήπειρο. 
Η απογραφή  πληθυσμού στην Αλβανία, η οποία θα διεξαχθεί τον μήνα Απρίλιο, κλείνει ένα ιστορικό ραντεβού για τους Βορειοηπειρώτες.
Είναι το ραντεβού με την Ιστορία.

Θέλω να πιστεύω ότι σε αυτή την ανεπανάληπτη ευκαιρία θα σταθούν αντάξιοι των αγώνων και των θυσιών των προγόνων τους και δεν θα αφήσουν να χαθεί η μαρτυρική ιδιαίτερη τους πατρίδα.

Από την πλευρά μου εύχομαι ολόψυχα το έτος που έρχεται να είναι το καλύτερο για όλους τους Έλληνες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου