Γράφει ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΡΑΤΖΙΟΣ
* Η ιστορία είναι γεμάτη δράματα, εντάσεις, πολιτικές παρεμβάσεις, συνδικαλιστικές ακρότητες της εγχώριας Κρατικής Τηλεόρασης, η οποία κατ’ ουσίαν ουδέποτε κατάφερε να λειτουργήσει ως «δημόσια», αφού παρέμεινε και παραμένει εξαρτημένη από το εκάστοτε κυβερνητικό κόμμα, αλλά και δέσμια των κομματικών νοοτροπιών ολοκλήρου του πολιτικού φάσματος με προεξέχουσα την Αριστερά. Το ότι στις εκάστοτε αρχαιρεσίες η προσκείμενη στην ευρύτερη Αριστερά κομματική παράταξη ελάμβανε ποσοστά Υπαρκτού Σοσιαλισμού, ανερχόμενα στο 96%, επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.
Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς! Τα πρώτα φιλόδοξα σχέδια που ήθελαν την Ελληνική τηλεόραση να γίνεται BBC, αφού διαμορφωνόταν ο κατάλληλος νόμος; Ουδέποτε διαμορφώθηκε. Αντιθέτως, πλησιάζοντας οι πρώτες εκλογές άρχισε η ενδοκομματική «φαγωμάρα», ότι η κρατική τηλεόραση δεν ανταποκρίνεται στο «ύψος των περιστάσεων», για την ακρίβεια στις κομματικές επιδιώξεις, μέχρι που έρχεται το περιστατικό με τον προεκλογικό λόγο του Κων/νου Καραμανλή στη Θεσσαλονίκη, που από τεχνικό λάθος (;) στη μαγνητοσκόπηση δεν εγγράφεται φωνή και το φιλοθεάμον κοινό βλέπει μόνο πλάνα του συγκεντρωμένου πλήθους και ακούει βραχνούς ήχους. Το Πρωθυπουργικό γραφείο αναζητεί τον Παύλο Μπακογιάννη, ο οποίος απουσίαζε στην Κρήτη και έτσι έγινε η πρώτη καρατόμηση για να ακολουθήσει και η παραίτηση του Δημητρίου Χορν.
Αλήστου μνήμης εποχές; Θα ακολουθήσουν πολλές παρόμοιες. Πάντως αναλαμβάνουν το τιμόνι της ΕΡΤ ο Άγγελος Βλάχος με τον Αλέξη Σολωμό και ο έλεγχος της προεκλογικής περιόδου ανατίθεται σε επίλεκτα στελέχη του BBC, που κλήθηκαν ειδικώς γι’ αυτόν τον λόγο, από τον Άλαν Πρόοθου και την Τζοάνα Σπάισερ. Η καλή δουλειά των στελεχών του BBC και η νίκη στις εκλογές της Νέας Δημοκρατίας έφεραν τέτοιο ενθουσιασμό, που μπήκαν σε προτεραιότητα οι σκέψεις για τη δημιουργία μιας υπερκομματικής ραδιοτηλεόρασης στα πρότυπα του BBC, για την υλοποίηση των οποίων κλήθηκε προσωπικά από τον Κων/νο Καραμανλή ο πρώην γενικός διευθυντής της Βρετανικής τηλεόρασης σερ Χιού Γκριν.
Θρύλος η έλευσή του και το πόνημά του, που εντόπιζε ακριβώς τα ίδια προβλήματα, τα οποία έκτοτε εντόπιζε και πλήθος εκθέσεων εγχωρίων και ξένων μελετητών και που παρά την αποσπασματική κατά καιρούς αντιμετώπισή τους, ενίοτε θεσμική, όπως η κατάργηση της ΥΕΝΕΔ, νυν ΝΕΤ και η δημιουργία ενιαίου φορέα των τριών καναλιών, σύρθηκαν επί τέσσερις δεκαετίες και έφθασαν να αποτελούν τα προβλήματα που επικαλέστηκε η κυβέρνηση για το κλείσιμο της ΕΡΤ. Γιατί η γραφειοκρατία, η δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία, η έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού, οι πελατειακές νοοτροπίες και ιδιαίτερα η αγυρτεία της αριστερής συνδικαλιστικής ηγεσίας δεν εγκατέλειψαν την ΕΡΤ, με την περιβόητη «έκθεση του Χιού Γκριν» να μετατρέπεται σε κάτι σαν τη χαμένη της κιβωτό, την οποία αναζητούσαν όλες οι διοικήσεις και αυτή παρέμεινε χαμένη στο συρτάρι που την τοποθέτησε η τότε διοίκηση.
Για να είμαστε ακριβείς, μετά την ψήφιση του Συντάγματος του 1975, που διατηρούσε υπό τον άμεσο έλεγχο του κράτους τη Ραδιοτηλεόραση, ψηφίστηκε και ο νόμος ίδρυσης ενιαίου φορέα και ένταξης σ’ αυτόν της ΥΕΝΕΔ, αλλά αυτό το τελευταίο θα χρειαζόταν ακόμη επτά χρόνια και μια αλλαγή κυβέρνησης για να εφαρμοστεί, καθώς εκείνη τη στιγμή θεωρήθηκε άκαιρη μια σύγκρουση Καραμανλή – Αβέρωφ, αφού ο δεύτερος είχε αναγάγει τη διατήρηση του στρατιωτικού καναλιού σε προσωπική υπόθεση. Το έτος 1982 η τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ απεφάσισε την διάλυση της ΥΕΝΕΔ, την απογραφή των περιουσιακών στοιχείων της και την επαναλειτουργία της ως Νέα Ελληνική Τηλεόραση (το δεύτερο κρατικό κανάλι).
Ο υποφαινόμενος υπηρετώντας τότε στις Ένοπλες Δυνάμεις με τον βαθμό του Συνταγματάρχη Μηχανικού και ως διοικητής της Σχολής Τεχνικής Εκπαιδεύσεως Αξιωματικών Μηχανικού (ΣΤΑΑΜΧ) ωρίσθη με εγκύκλιο του τότε υπουργού Εσωτερικών Αγαμέμνονα Κουτσόγιωργα, πρόεδρος 15μελούς επιτροπής (εξ ανωτέρων υπαλλήλων των εμπλεκομένων υπουργείων, συν δύο ορκωτοί λογιστές) για την πλήρη απογραφή της περιουσίας της ΥΕΝΕΔ στο Λεκανοπέδιο Αττικής, περιοχή Νομού Θεσσαλονίκης και αλλαχού, καθώς και τον οικονομικό απολογισμό για τις διάφορες δαπάνες μισθοδοσίας, προμηθειών υλικών – μηχανημάτων και κατασκευής έργων.
Η επιτροπή εγκαταστάθηκε στο Διοικητήριο της ΥΕΝΕΔ. Τα όσα διαπιστώσαμε σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του προσωπικού (μονίμου και επί συμβάσει, κλπ.), δικαιολογούν απόλυτα την απόφαση της σημερινής κυβερνήσεως και κυρίως του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά να διαλύσει την τωρινή ΕΡΤ και να επαναλειτουργήσει με νέα δεδομένα και νοοτροπία. Σε ενίσχυση όλων αυτών ο Ανδρέας Δρυμιώτης σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» (Κυριακή 23-6-2013), υπό τον τίτλο «Η ΕΡΤ υπό άλλη σκοπιά», γράφει τα εξής: «Παραμονές εκλογών 1981, όπου για πρώτη φορά θα χρησιμοποιούσαμε ηλεκτρονικούς υπολογιστές για τη συγκέντρωση και μετάδοση των αποτελεσμάτων προγραμματίσαμε να κάνουμε μια πλήρη δοκιμή στην ΕΡΤ.
Συντονιστής ήταν ο εξαιρετικός δημοσιογράφος Χρήστος Παπαγεωργίου… Αφού στήσαμε το τερματικό όπου θα βγαίναν τα αποτελέσματα διαπιστώσαμε ότι χρειαζόταν ένα τραπεζάκι για να το βάλουμε πιο ψηλά. Το ξυλουργείο ήταν ακριβώς απέναντι από το studio. Ζήτησα λοιπόν από κάποιον να φέρει το τραπεζάκι. Αδύνατον. Έπρεπε να περιμένουμε να βρεθεί ο ξυλουργός για να μεταφέρει το τραπεζάκι που το βλέπαμε στο ξυλουργείο απέναντι από το studio, κάπου 30 μέτρα. Για να μην τα πολυλογώ, όταν χρειαστήκαμε επέκταση των καλωδίων πάλι περιμέναμε να βρεθεί ο ηλεκτρολόγος για να μας φέρει ένα καλώδιο επέκτασης και τέλος για να μετακινηθεί κάποιο φωτιστικό που δημιουργούσε πρόβλημα στην οθόνη περιμέναμε και πάλι τον φωτιστή. Βλέπετε τότε ήταν η παντοδυναμία του συνδικαλισμού. Όταν λοιπόν είμαστε εντελώς έτοιμοι για τη δοκιμή, οι εικονολήπτες μας ανακοίνωσαν ότι «τελείωσε η βάρδια τους και φεύγουν»!
Δοκιμή δεν έγινε. Περίπου 30 άνθρωποι χάσαμε την ώρα μας! Αυτός ήταν ο πανίσχυρος συνδικαλισμός την εποχή εκείνη, ο οποίος γιγαντώθηκε στα επόμενα χρόνια του ΠΑΣΟΚ».
Εν τω μεταξύ όμως, η πολιτική σαπουνόπερα «ΕΙΡΤ» και κατόπιν «ΕΡΤ» ξεδιπλωνόταν σε όλο της το εύρος με το δίδυμο Βλάχου / Σολωμού να εξαναγκάζεται και αυτό σε παραίτηση, λόγω μιας επετειακής εκπομπής την 28η Οκτωβρίου, επισήμως. Ανεπισήμως λέγεται ότι αντιδρούσαν σε προσλήψεις στην όντως αμαρτωλή, μέχρι μυελού οστέος, ΕΡΤ. Αναλαμβάνουν οι Λάμψας / Μανθούλης για να ακολουθήσει σκληρός πόλεμος Λάμψα κατά Χατζηδάκη. Οι καυγάδες κάνουν το ραδιομέγαρο να τρίζει, με κατάληξη την παραίτηση Χατζηδάκη. Στη συνέχεια θύελλες αντιδράσεων και για τον Ροβήρο Μανθούλη, με το γαλλικό σήριαλ «Πικρό ψωμί», που θεωρήθηκε πολύ «αριστερό» να γίνεται αφορμή και για την δική του παραίτηση. Έτσι λειτουργούσε το δίδυμο Αριστερισμού – Σοσιαλισμού.
Παραμονές των εκλογών του 1981 ακούγονται με ένταση τα «περί κομματικοποίησης» της ΕΡΤ από την αντιπολίτευση. Είναι η εποχή που η Μελίνα Μερκούρη και ο Θεόδωρος Πάγκαλος πρωτοστατούν και συμβουλεύουν να καταθέτουν οι πολίτες τους λογαριασμούς της ΔΕΗ στο Παρακαταθηκών και Δανείων, αφού αφαιρέσουν το ανταποδοτικό τέλος. Τον Οκτώβριο του 1981 ανέρχεται το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία. Πρώτος πολιτικός προϊστάμενος της ΕΡΤ ο Αγαμ. Κουτσόγιωργας, υφυπουργός Τύπου ο Δημ. Μαρούδας, των ισχυρών αντιστάσεων κατά της ιδιωτικής τηλεόρασης. Γενικός Διευθυντής της ΕΡΤ ο Γεωρ. Ρωμαίος με αναπληρωτή τον Βασίλη Βασιλικό και διευθυντή τηλεόρασης το Νίκο Αλευρά.
Τότε εμφανίζεται η φυλή των περιβόητων «πρασινοφρουρών». Η παθιασμένη σχέση κυβέρνησης – ΕΡΤ έμελλε να οδηγήσει σε αλλεπάλληλα κωμικοτραγικά επεισόδια μεταξύ των οποίων και η διάλυση της ΥΕΝΕΔ (ν. 1288) περί της οποίας προανέφερα ότι ορίσθηκα πρόεδρος επιτροπής διαλύσεως της ΥΕΝΕΔ. Οι αντίξοες συνθήκες που αντιμετωπίσαμε, ως επιτροπή, δεν περιγράφονται και δικαιολογούν πλήρως την απόφαση της σημερινής κυβερνήσεως για την διάλυση της ΕΡΤ εις τα εξ ων συνετέθη.
Με την κατάργηση της ΥΕΝΕΔ ιδρύεται η ΝΕΤ (ΕΡΤ-2) και τότε μπαίνει στο «παιχνίδι» και ο τρίτος πανίσχυρος όπως αποδείχθηκε πόλος στην υπόθεση ΕΡΤ, η αλήστου μνήμης ΠΟΣΠΕΡΤ, η οποία αρχίζει τις στάσεις εργασίας, κατά τα αριστερά / σοσιαλιστικά πρότυπα, γιατί διαφωνούσε με το νομοσχέδιο που όριζε τον ρόλο της ΕΡΤ-2. Στις εκλογές του 1985, η ΕΡΤ έχει να επιδείξει τα εντυπωσιακότερα σόου όλων των εποχών, με τη σφραγίδα του Τάσου Μπιρσίμ. Ακολουθεί στην ΕΡΤ η περίφημη «περίοδος των νομαρχών» και πρώτος στη σειρά ο Θεόδ. Χαλάτσης (1986), ο οποίος οδηγήθηκε πάραυτα στην έξοδο με τον Σωτηριάδη, όταν αρνήθηκαν την ανανέωση της περιβόητης εκπομπής (της τότε άγνωστης και νυν πασίγνωστης) κ. Δήμητρας Λιάνη «Μισό – μισό». Φυσικά η εκπομπή βρήκε στέγη, καθώς την αποδέχθηκε (εκών – άκων;) ο τότε διευθυντής της ΕΡΤ-2 Αλέκος Παπαδόπουλος.
Και ενώ συντελούνται αυτά τα θαυμαστά στην κρατική τηλεόραση, έρχονται ισχυρά μηνύματα από το εξωτερικό, που δείχνουν ότι τα θεμέλιά της ως «κυβερνητικού κάστρου» θα τρίξουν μέχρι καταρρεύσεως από την υποχρεωτική έλευση της ιδιωτικής. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η ΕΡΤ παρουσιάζει τη χειρότερη εικόνα παρακμής, με τα οικονομικά της σε εξαθλίωση, με την τηλεθέαση στο χαμηλότερο σημείο, με την ασθένεια του Α. Παπανδρέου να παρουσιάζεται σαν εντυπωσιακό σόου από τα ιδιωτικά κανάλια. Μέχρι το βράδυ της 11-6-2013, που το μαύρο των τριών καναλιών της ΕΡΤ –κατόπιν εντολής του κ. Σαμαρά- φάνηκε να δίδει ένα θεατρικό φινάλε μοναδικό στην ιστορία των ραδιοτηλεπικοινωνιακών οργανισμών της Ευρώπης…
ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ
Το σχόλιο μας: Πριν λίγες μέρες ο πρώην υπουργός και γνωστό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ Θεόδωρος Πάγκαλος μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό Βήμα FM χαρακτήρισε την ΕΡΤ «Κομμουνιστικό όργανο», σχολιάζοντας πως «κομμούνιζε από το πρωί μέχρι το βράδυ μέχρι αηδίας».
«Δεν βλέπατε ότι η ΕΡΤ που διαλύθηκε, ήταν προπαγανδιστικό όργανο, αυταρχικό και ολοκληρωτικό, ενός κόμματος που είχε το 5-10-20% του ελληνικού λαού;», συμπλήρωσε. Συνεχίζοντας, δήλωσε πως «εγώ, που είμαι και αριστερής προέλευσης, αφού έβλεπα ένα ντοκιμαντέρ για το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τους αντιφασιστικούς αγώνες των λαών, μετά έβλεπα μια συζήτηση μαρξιστών, ούτε ξέρω για ποιο θέμα και στο τέλος, μου κοπανούσε και ένα σοβιετικό φιλμ. Ούτε ο 902 δεν τα κάνει αυτά».
Κι όμως, ο νέος φορέας που αντικαθιστά την ΕΡΤ, η ΕΔΤ (Δημόσια Τηλεόραση) και μετά από λίγο ΔΤ (το Ε που σήμαινε Ελληνική το κατήργησαν μέσα σε λίγες ώρες), έκανε την εμφάνιση της στους τηλεοπτικούς μας δέκτες με ένα σήμα που είναι εμπνευσμένο από την κρατική τηλεόραση της άλλοτε ΕΣΣΔ! Μάρτυρας (αν και αμφισβητείται η γνησιότητα της) η φωτογραφία που αναρτήθηκε από χθες σε διάφορες ιστοσελίδες και παραθέτουμε, με ομιλητή τον τελευταίο πρόεδρο της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.
Πέρα απ' όλα αυτά θα θέλαμε να εκφράσουμε μία θέση για την ΕΡΤ όσον αφορά τη στάση της απέναντι στο Βορειοηπειρωτικό.
Τόσο επί κομουνιστικού καθεστώτος που υπήρχε η κατάφορη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ελευθεριών όσο και επί "δημοκρατίας" ήταν ουσιαστικά παντελώς αδιάφορη.
Θα μπορούσαμε να πούμε μάλιστα ότι επί Χότζα υμνούσε κιόλας εμμέσως πλην σαφώς την κόκκινη δικτατορία. Ως αποδεικτικό στοιχείο παραθέτουμε και ένα σχετικό αφιέρωμα που έκανε η ελληνική ραδιοτηλεόραση το 1984 για την Αλβανία και την Ελληνική Μειονότητα:
Μετά το 1991 ειδησεογραφικά, όπως και τα ιδιωτικά κανάλια άλλωστε η ΕΡΤ ασχολιόταν με την ΕΕΜ κυρίως στις εκάστοτε εκλογές, βουλευτικές και δημοτικές, αλλά κι αυτό στο πλαίσιο της διαδικασίας παναλβανικά. Επίσης μόνο με αφορμή κάποιες εντάσεις (εξέγερση 1997) ή τραγικά γεγονότα (δολοφονία Αριστοτέλη Γκούμα) έκανε ανάλογα ρεπορτάζ, άντε και σε καμία επίσκεψη υψηλού πολιτικού προσώπου, όπως του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου τον Οκτώβριο του 2005. Γενικώς δηλαδή στα αζήτητα το Βορειοηπειρωτικό...
Πολιτιστικά και λαογραφικά, υπήρξε ένα ενδιαφέρον με ντοκιμαντέρ ή αφιερώματα, όπως "Το Έπος του '40 στα αλβανικά (!!!) βουνά" και "Οι απ' έκει" στη δεκαετία του 1990, η εκπομπή "Ταξιδεύοντας" με την Μάγια Τσόκλη στη ΝΕΤ το 2005, ο "Τόπος και το Τραγούδι του" (πρώτο και δεύτερο μέρος) το 2010.
Όμως το πιο προκλητικό απ' όλα είναι ότι κάθε χρόνο στην 15λεπτη εκπομπή "Σαν σήμερα στον 20ο αιώνα" μπορεί να περιέγραφε π.χ. τι έγινε στην ημερομηνία που προβαλλόταν πριν 85 ή 105 χρόνια στο Μπαγκλαντές και την Μοζαμβίκη, αλλά δεν φιλοτιμήθηκε ούτε μία χρονιά να ενημερώσει το ελληνικό κοινό για το τι συνέβη στις 17 Φεβρουαρίου ή στις 17 Μαΐου του 1914 στη Βόρειο Ήπειρο.
Τώρα αν πούμε ότι ελπίζουμε πως ο νέος φορέας της ελληνικής τηλεόρασης θα ενδιαφερθεί περισσότερο για το Βορειοηπειρωτικό μάλλον θα ακούγεται ως ανέκδοτο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου