Νέα Δομή Δυνάμεων, συνοριακή ασφάλεια και ασύμμετρες απειλές

Μη επανδρωμένος πυργίσκος με θερμική κάμερα στα σύνορα Τουρκίας-Ιράκ. Στην Ελλάδα πότε;

Ήταν αναμενόμενο ότι η Νέα Δομή Δυνάμεων (ΝΔΔ) θα προκαλούσε την αντίδραση τοπικών, κομματικών και …εκκλησιαστικών παραγόντων στις περιοχές όπου θίγονται τα συμφέροντά τους. Δυστυχώς, η απαράδεκτη αυτή τοπικιστική νοοτροπία σε συνδυασμό με την ελλιπή ενήμερωση της κοινής γνώμης καλλιέργησε την ανησυχία σε μερίδα πολιτών ότι τα βορειοδυτικά σύνορα της χώρας λίγο πολύ εγκαταλείπονται στην τύχη τους  ή ότι απομειώνεται η δυνατότητα ταχείας αντίδρασης σε φαινόμενα ασύμμετρων απειλών στα μετόπισθεν. 

Υπενθυμίζεται ότι η ΝΔΔ, πέρα από την κατάργηση των Στρατηγείων του Α΄ και Β΄ΣΣ και της 15ης Ταξιαρχίας Πεζικού στην Καστοριά, προβλέπει μεταπτώσεις, μετασταθμεύσεις και αλλαγές στην υπαγωγή των Μονάδων και Σχηματισμών τους, με αποτέλεσμα την ισχυροποίηση της 1ης Στρατιάς, η οποία μετατρέπεται σε πραγματική στρατηγική εφεδρεία, παράλληλα με τη βελτιστοποίηση των χρόνων αντίδρασης λόγω κατάργησης ενός ενδιάμεσου επιπέδου διοίκησης. Η υλοποίηση της ΝΔΔ αποτελεί ευκαιρία για να επισημανθούν οι στρεβλώσεις που συνδέονται με την αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης και συγκεκριμένης ασύμμετρης απειλής από τις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ). Πρέπει να καταστεί σαφές ότι η στατική παρουσία των ΕΔ (βλέπε στρατόπεδα) δεν έχει καμμία αποτελεσματικότητα στην αποτροπή εισόδου λαθρομεταναστών όπως απεδείχθη άλλωστε την τελευταία δεκαετία στα ελληνοτουρκικά χερσαία σύνορα.

Ο Νομός Έβρου είναι ίσως η πιο στρατιωτικοποιημένη περιοχή της Ελλάδας όμως η ανάσχεση του κύματος λαθρομεταναστών επετεύχθη μόνο με την κατασκευή του φράκτη στον προγεφύρωμα του Κάραγατς, με την ανάπτυξη πάνω από 1.000 συνοριοφυλάκων και αστυνομικών και τον εξοπλισμό τους με σύγχρονα τεχνικά μέσα. Άλλωστε, σε όλες τις περιπτώσεις εντοπισμού ή/και σύλληψης λαθρομεταναστών από τμήματα των ΕΔ, οι αστυνομικές αρχές ήταν, είναι και θα παραμείνουν οι αποκλειστικώς αρμόδιες.

Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση της αντιμετώπισης ασύμμετρων απειλών με τη μορφή μικρών αντάρτικων ομάδων με αποστολή τις δολιοφθορές στα μετόπισθεν, όπως αποδεικνύεται από την εγκληματική δράση της αλβανικής ληστοσυμμορίας που καταδιώκεται ακόμα και σήμερα στην περιοχή της Κεντρικής Ελλάδας. Η ύπαρξη στρατοπέδων στη συγκεκριμένη περιοχή φαίνεται πως δε συγκινεί ιδιαίτερα τους πάνοπλους δραπέτες των φυλακών Τρικάλων που έχουν αφήσει πίσω τους ήδη δύο νεκρούς. 

Είναι σαφές ότι η εμπλοκή τμημάτων των Ειδικών Δυνάμεων που έχουν εκπαιδευτεί σε τακτικές αντι-ανταρτοπολέμου και μπορούν να μεταφερθούν σε οποιαδήποτε γωνιά της Ελλάδας εντός ελαχίστων ωρών δεν σχετίζεται με την… έδρα των Μονάδων τους. Αντίθετα, σχετίζεται με την εκπαίδευσή τους, με τον οπλισμό τους, με τις εντολές που θα λάβουν, με τα μέσα που θα φτάσουν στην περιοχή εμπλοκής. Ποιος θα ήταν άραγε ο αντίκτυπος αν, φερ΄ειπείν, σημειωνόταν μια καταδρομική ενέργεια αλβανών κατά του υπό κατάργηση Κέντρου Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων στο Άργος Ορεστικό (585 ΤΠ), κατά τα πρότυπα του συμβάντος στις 10/04/1994 στο αλβανικό στρατόπεδο νεοσυλλέκτων της Άνω Επισκοπής; Εχει την πολυτέλεια να διατηρεί σήμερα ο ΕΣ υποεπανδρωμένα στρατόπεδα και αποσκελετωμένους Σχηματισμούς που απομυζούν πολύτιμους πόρους και προσωπικό;

Αυτές είναι μερικές σκέψεις στις καλοπροαίρετες ανησυχίες που εκφράζει ο φίλος αναγνώστης Παναγιώτης Α. Καράμπελας, στρατηγικός και πολιτικός αναλυτής, συνεργάτης του ΕΛΚΕΔΑ, στο κείμενο που ακολουθεί (και δημοσιεύεται στο πλαίσιο του δημοσίου διαλόγου, δυστυχώς με αρκετή καθυστέρηση).

Εν κατακλείδει, απάντηση σε αυτές τις προκλήσεις μπορούν να δοθούν με την εξελισσόμενη προσπάθεια αναδιοργάνωσης της Ελληνικής Αστυνομίας, που κατά τον υπουργό Δημόσιας Τάξης, έχει στόχο να απαγκιστρωθεί η τελευταία από το στατικό μοντέλο της δεκαετίας του 1980 (που προήλθε από τη συγχώνευση της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων) και να αποκτήσει νέα οργανωτική δομή, να γίνει πιο κινητική και να αξιοποιήσει νέες δυνατότητες στους τομείς της εγκληματολογικής έρευνας, της συλλογής και διάθεσης πληροφοριών. Η δε προωθούμενη Νέα Δομή Δυνάμεων οφείλει να αποτελέσει την αφετηρία για τη δημιουργία σύγχρονων, πολυδύναμων στρατοπέδων με δυνατότητες φιλοξενίας Σχηματισμών επιπέδου Ταξιαρχίας.

Η Νέα Δομή Ενόπλων Δυνάμεων και η Εθνική μας λήθη

Είναι δεδομένο ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας επί σειρά ετών μετά την πτώση του «Υπαρκτού Σοσιαλισμού» είχαν μείνει προσκολλημένες σε δομές παρωχημένες, δαπανηρές και εν τέλει αναποτελεσματικές. Για πολλά χρόνια οι Ειδικές Δυνάμεις ήταν παραμελημένες, η έννοια της κινητικότητας και της μη στατικής άμυνας αντιμετωπιζόταν με…άγνοια στην αρχή και διστακτικότητα στη συνέχεια. Η ανάγκη για αναδιοργάνωση, λοιπόν, άρχισε να υπάρχει από πολύ νωρίς και ξοδεύτηκαν πολλά κιλά μελάνι στον ειδικό τύπο με προτάσεις, παρατηρήσεις και πιέσεις. Είναι γεγονός ότι από τα κυριότερα χαρακτηριστικά αυτών των προτάσεων ήταν η πολύ ορθή επιχειρηματολογία υπέρ του κλεισίματος πολλών στρατοπέδων και η συγκέντρωση των μονάδων τους σε λιγότερα αλλά μεγαλύτερα στρατόπεδα, όπου όσες τελούν υπό κοινή επιχειρησιακή διοίκηση να είναι -κατά το δυνατό- συγκεντρωμένες, με μεταφορά τους ταυτόχρονα στο χώρο ευθύνης της ΑΣΔΕΝ και του Δ^΄ ΣΣ. Το ιδιαίτερα, όμως, ανησυχητικό κοινό σημείο όλων των αναλύσεων βρίσκεται σε ένα μέρος της επιχειρηματολογίας αυτής. Σχεδόν όλες οι αναλύσεις, όχι μόνο του ειδικού τύπου αλλά και στρατηγικών ινστιτούτων, πολιτικών και στρατιωτικών προσωπικοτήτων, δεν παρέλειπαν να υπερτονίζουν την εξάλειψη πλέον απειλών από το Βορρά και την επιτακτική απομάκρυνση των Ενόπλων Δυνάμεων από εκεί, με την εξαίρεση ίσως κάποιων μικρών φρουρών. Έτσι, είδαμε πρόσφατα ακόμα ένα άρθρο, αυτή τη φορά του από το κ. Θάνο Ντόκο γενικό διευθυντή του ΕΛΙΑΜΕΠ, όπου ονοματίζει μάλιστα μια προς μια τις χώρες του Βορρά που ΔΕΝ αποτελούν κατ’ αυτόν καμία απειλή για την πατρίδα μας: Αλβανία,  ΠΓΔΜ, Βουλγαρία. Αν και για την τελευταία δεν έχω κανένα ιδιαίτερο πρόβλημα να παραδεχτώ ότι όντως δεν αποτελεί ιδιαίτερη απειλή, παρά το 1.000.000 τούρκων που διαβιούν αλλά και δραστηριοποιούνται πολιτικά εκεί, δεν μπορώ να πω το ίδιο για τα Σκόπια και πολύ περισσότερο για την Αλβανία.

Η ΠΓΔΜ τα τελευταία χρόνια έχει επιδείξει μια ιδιαιτέρως οξυμένη ρητορική η οποία συνοδεύεται τόσο από συμβολικές, αλλά εξόχως προκλητικές, ενέργειες με σαφή ανθελληνικό προσανατολισμό, όσο και από ανάλογες διπλωματικές κινήσεις, οι οποίες ανεξαρτήτως της επιτυχίας που έχουν, δηλώνουν την ευρύτερη στόχευση της χώρας αυτής. Σε αυτές τις κινήσεις πρωτεύοντα ρόλο έχει η σύσφιξη των σχέσεων της ΠΓΔΜ με την Τουρκία, με κύριο ρόλο να κατέχει και η στρατιωτική συνεργασία των δύο χωρών.

Στο ίδιο μήκος κύματος, αλλά με μεγαλύτερο περιεχόμενο και σαφώς περισσότερες προεκτάσεις, κινείται η στάση της Αλβανίας απέναντί μας. Η διπλωματικές σχέσεις Τιράνων – Άγκυρας αναβαθμίζονται κατακόρυφα χρόνο με το χρόνο, με πολύ καλό συντονισμό των δύο υπουργείων Εξωτερικών σε κρίσιμα σημεία εναντίον της Ελλάδας. Αρκεί να υπενθυμίσουμε την ιδιαίτερη αναφορά στην…«γενοκτονία» των Τσάμηδων από τους «κακούς» Έλληνες στην ιστοσελίδα του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, όπως και την παρέμβαση της Τουρκίας στην συμφωνία Ελλάδας – Αλβανίας για την ΑΟΖ. Την ίδια ώρα οι οικονομικές εξαρτήσεις της Αλβανίας από την Τουρκία, λόγω της μαζικής εισροής κεφαλαίων και επενδύσεων σε στρατηγικούς τομείς της οικονομίας, αυξάνονται. Στο δε στρατιωτικό σκέλος της συνεργασίας των δύο κρατών τα παραδείγματα είναι και πολλά και ενδεικτικά των προθέσεων και των δύο γειτόνων μας. Οι συνεκπαιδεύσεις, η ναυτική Βάση και η πρόθεση εγκατάστασης δυνάμεως τούρκων πεζοναυτών είναι οι κυριότερες γνωστές συμφωνίες, αλλά όχι οι μοναδικές…

Όμως το θέμα ειδικά με την Αλβανία δεν τελειώνει εδώ. Η δραστηριότητα που υπάρχει αναφορικά με το λεγόμενο «τσάμικο» ζήτημα είναι μεγάλη. Σε επικοινωνιακό επίπεδο υπάρχει η συνεχιζόμενη προπαγάνδα στο εξωτερικό με παρεμβάσεις, εκδηλώσεις και lobbying, στο δε νομικό επίπεδο υπάρχει η προσφυγή των Τσάμηδων στη διεθνή δικαιοσύνη με βρετανικό νομικό γραφείο να έχει αναλάβει την υπόθεση. Η δραστηριότητα των Τσάμηδων, βέβαια, δεν εξαντλείται εκεί. Η ύπαρξη του Απελευθερωτικού Στρατού Τσαμουριάς (UCC) είναι γνωστή στην ΕΥΠ από το 1999. Είναι γνωστό επίσης ότι στα μέσα της δεκαετίας που μόλις πέρασε, η ΕΥΠ είχε ζητήσει από την Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων την άρση του απορρήτου για άνω των 100 αλβανών για τους οποίους υπήρχαν πληροφορίες ότι ήταν οργανωμένοι εντός της Ελλάδας σε ομάδες των πέντε. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι, η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων όχι απλά αρνήθηκε το αίτημα της ΕΥΠ, αλλά το δημοσιοποίησε, προδίδοντας την πληροφορία στους αλβανούς που απενεργοποίησαν τις τηλεφωνικές τους συνδέσεις…

Επιβεβαιωτικό της οργάνωσης που έχει γίνει στο εσωτερικό της Ελλάδας από τον UCC είναι και οι συνεχείς ανακαλύψεις νέων κρυπτών με στρατιωτικό οπλισμό για τον εξοπλισμό ομάδων μάχης, στα πρότυπα της «Κόκκινης Προβιάς», στις δασικές περιοχές γύρω από τις κύριες πόλεις της Βορειοδυτικής Ελλάδας (π.χ. Αύγουστος 2008, Σεπτέμβριος 2010 κτλ.), αλλά και τα αντίστοιχα καταγεγραμμένα περιστατικά σε Αθήνα, Πάτρα και Θεσσαλονίκη.

Σε όλα αυτά πρέπει να προστεθεί η πολιτική δραστηριοποίηση των Τσάμηδων στην Αλβανική πολιτική σκηνή, την φανερή και κρυφή υποστήριξη του Αλβανικού κράτους στις διεκδικήσεις τους, όπως και την ευρύτερη άνοδο του αλυτρωτικών και ακραίων στοιχείων στη γείτονα με προεξάρχουσα την «Ερυθρόμαυρη Συμμαχία». Αυτή η πλευρά του αναπτυσσόμενου ανθελληνικού εξτρεμισμού φάνηκε με το χειρότερο τρόπο στις 13 Αυγούστου του 2010 όταν δολοφονήθηκε στη Χειμάρρα ο Αριστοτέλης Γκούμας, επειδή μιλούσε Ελληνικά! Αν και μακράν το χειρότερο περιστατικό, δεν είναι βεβαίως και το μοναδικό που καταδεικνύει την πίεση που νοιώθουν πλέον καθημερινά οι Βορειοηπειρώτες.

Τα ερωτήματα που τίθενται, λοιπόν, προς όλους αυτούς που με τόση ευκολία προσπαθούν να μας πείσουν ότι «ξεμπερδέψαμε με τους από πάνω», οπότε ας φύγει ο στρατός από εκεί, είναι πολλά:

–    Δεδομένων των στοιχείων αυτών -και όσων άλλων είτε δεν είναι γνωστά, είτε δεν πρέπει να γίνουν γνωστά…- δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας για τις προθέσεις κάποιων εκ των βορείων γειτόνων μας και ειδικότερα από την Αλβανία;

–    Σε περίπτωση μιας Ελληνοτουρκικής σύγκρουσης, πώς θα αντιμετωπίσουμε μια απόπειρα ανοίγματος δεύτερου μετώπου (υπό τη μορφή αντάρτικου, κυρίως, και όχι τόσο σε επίπεδο τακτικού στρατού) στα μετόπισθεν είτε από πλευράς ΠΓΔΜ, είτε από πλευράς Αλβανίας, είτε και των δύο ταυτόχρονα; Δεν πρέπει να υπάρχει καμία απολύτως ουσιαστική δύναμη στη περιοχή ή θα τρέχουμε τελευταία στιγμή αποσύροντας δυνάμεις από το Δ^΄ ΣΣ; Και φυσικά οι βόρειες Μοίρες Κ/Δ θα έχουν ήδη αποσταλεί σε άλλες αποστολές ανατολικά, οπότε δεν μπορούμε να υπολογίζουμε ιδιαιτέρως εκεί…

–    Επίσης, σε ποια χώρα δεν φυλάσσονται επαρκώς τα σύνορα και οι κοντινές σε αυτά πόλεις; Έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο κοντά στα σύνορα είναι π.χ. η Θεσσαλονίκη αλλά και η για ενεργειακούς λόγους στρατηγικής σημασίας τοποθεσία της Πτολεμαΐδας;

Αλλά το κυριότερο το άφησα για το τέλος, καθώς έχει να κάνει με τα φοβικά σύνδρομα της χώρας μας και την εγκληματική της εσωστρέφεια γενικότερα. Δεδομένης της ύπαρξης της Εθνικής Ελληνικής Μειονότητας της Βορείου Ηπείρου, ενός γεωπολιτικού και γεωστρατηγικού «πατήματος» που άλλες χώρες θα…σκότωναν για να έχουν, πως ακριβώς προτιθέμεθα να αντιδράσουμε στην απευκταία, αλλά όχι αδύνατη, εκείνη περίπτωση που ο εθνικισμός της Αλβανίας ξεφύγει από τα εσκαμμένα και με κάποια αφορμή -που εύκολα μπορεί να βρεθεί- ξεκινήσει μια εθνική εκκαθάριση των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου «για μια εθνικά καθαρή Αλβανία»; Σκοπεύουμε να επέμβουμε για να τους υπερασπιστούμε ή όχι; Έχουμε εθνική πολιτική επί του ζητήματος ή θα παραδεχτούμε και επίσημα ότι το Βορειοηπειρωτικό είναι απλά -και κοντόφθαλμα- ένας ακόμα πονοκέφαλος, οπότε θα…«καλοδεχθούμε» μια έστω και τόσο δυσάρεστη οριστική «επίλυση» του προβλήματος, ανοίγοντας παθητικά απλώς τα σύνορα και κατευθύνοντας τους πρόσφυγες σε κέντρα υποδοχής; Και σε μια τέτοια συγκυρία που το δευτερόλεπτο μετράει, αν τελικά επιλέξουμε να επέμβουμε, με ποιες δυνάμεις θα το κάνουμε ακριβώς; Το Δ^΄ ΣΣ θα αποδυναμώσουμε πάλι για να τρέξουμε; Και πόσες μέρες θα χρειαστεί η μετακίνηση των επιλεγέντων μονάδων όταν κάθε ώρα -κυριολεκτικά- θα ξεριζώνεται κι ένα ακόμα ελληνικό χωριό της Βορείου Ηπείρου; Τα παραδείγματα του εμφυλίου της Γιουγκοσλαβίας αλλά και του Κόσοβου είναι πολύ πρόσφατα για να τα αγνοούμε…

Δεν είμαι αντίθετος στην μείωση των μονάδων στα βόρεια σύνορα και την αναδιοργάνωσή τους με περισσότερο βάρος προς ανατολάς. Με θλίβει, όμως, και με προβληματίζει βαθύτατα η σχεδόν σε καθολικό επίπεδο έλλειψη ή έστω η ετεροβαρής γεωπολιτική, γεωστρατηγική και τελικά εθνική αντίληψη με την οποία αξιολογούνται οι δυνητικές απειλές και προτεραιότητες της χώρας μας. Αλλά ακόμα πιο πολύ με ανησυχεί, με προσβάλλει ως Έλληνα και με εντυπωσιάζει η περιφρόνηση ή άγνοια -δεν ξέρω τι είναι χειρότερο- με την οποία αντιμετωπίζεται το Εθνικό ζήτημα της Βορείου Ηπείρου από τους Έλληνες του 21^ου αιώνα… Κακές γενικεύσεις του τύπου «δεν υφίσταται στρατιωτικής φύσης απειλή από την Αλβανία, την ΠΓΔΜ και τη Βουλγαρία και άρα οι σχετικές μονάδες πρέπει να μετακινηθούν προς τη Θράκη και τα νησιά του Αιγαίου» είναι πολύ επικίνδυνες και αποτελούν το σπόρο μελλοντικών δεινών… Και πάλι θα τρέχουμε πανικόβλητοι καθώς θα αναρωτιόμαστε εξοργισμένοι «ποιος προδότης ήξερε και δεν είπε τίποτα»;;;

Παναγιώτης Α. Καράμπελας

strategyreports.wordpress.com