ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ: Ένας αληθινά μεγάλος Ηπειρώτης!

Με αφορμή τις εκδηλώσεις Μνήμης για τον Ήρωα Μακεδονομάχο στον Παρακάλαμο

Της ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΝΤΟΤΗ, Εκπαιδευτικού

*  Ο Οκτώβριος, μπορούμε να πούμε, είναι ο μήνας της Ηπείρου και της Μακεδονίας. Της Ηπείρου, γιατί στα χώματά της θριάμβευσε η ελληνική ψυχή με το ηρωικό «ΟΧΙ» της 28ης Οκτωβρίου του 1940. Της Μακεδονίας, για την απελευθέρωσή της από τον τουρκικό ζυγό στις 26 Οκτωβρίου του 1912 και για τη θυσία του ήρωα του Μακεδονικού αγώνα στις 13 Οκτωβρίου του 1904.

Μιλάμε για τον Μακεδονομάχο Παύλο Μελά, το βλαστάρι της Ηπείρου, καθότι οι γονείς του κατάγονται από την Παΐδονιά (Άνω Παρακάλαμο) Ιωαννίνων. Ο Μιχάηλ Μελάς, ο πατέρας του Παύλου Μελά, εκτός από μεγαλέμπορος της Αθήνας ήταν και μεγάλος πατριώτης που διακαώς επιθυμούσε και εργαζόταν για την απελευθέρωση της σκλάβας Ηπείρου, γι’ αυτό όταν ο Παύλος επέτυχε στη Σχολή Ευελπίδων του ευχήθηκε: «Προκοπή στα μαθήματα, πειθαρχία, χωρίς φούριες. Υποταγή στο καθήκον. Ακούς Παύλο; Έτσι θα πάρουμε τα Γιάννενα…» του είπε ο Ηπειρώτης πατέρας.

Τον Παύλο όμως τον πρόλαβε η Μακεδονία που βρισκόταν σε πιο δεινή θέση, αφού κινδύνευε από το «Βουλγαρικό εξαρχάτο» που ιδρύθηκε το 1870 με υποκίνηση της Ρωσίας και υπόθαλψη της Τουρκίας, με σκοπό ν’ αποσπάσουν το μεγάλο αυτό κομμάτι από τη Μάνα Ελλάδα (Εγκ. Ήλιος). Η ανελέητη καταδίωξη από τους Βούλγαρους κομιτατζήδες και οι σφαγές του Μακεδονικού πληθυσμού ξεσήκωναν τον νεαρό αξιωματικό να αγωνιστεί για της Μακεδονίας την σωτηρία. Και η ώρα ήρθε…

Στη Μακεδονία

Τον Φεβρουάριο του 1904, με απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης, το αρχοντόπουλο της Αθήνας εστάλη με άλλους τρεις αξιωματικούς να οργανώσει τον αγώνα στα δύσβατα και άγνωστα εδάφη της Μακεδονίας. Δεν περιγράφονται οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι της αποστολής του Καπετάν Ζέζα (πολεμικό ψευδώνυμο του Μελά). Προσπαθούσε να τα περιγράψει στις επιστολές προς τη γυναίκα του Ναταλία Δραγούμη, Μακεδόνισσα από ρίζα αγωνιστών και Φιλικών, που την άφησε στην Αθήνα με τα δύο ανήλικα παιδιά τους. Το όνειρο της λευτεριάς το μοιραζόταν με το Θεό και τη γυναίκα του, αλλά δεν πρόλαβε να το δει πραγματοποιημένο, γιατί τα μάτια του έκλεισαν για πάντα στα 34 χρόνια του από τούρκικο βόλι στη Σιάτιστα, προδομένος από τον οδηγό της αποστολής, Θανάση Βάγια, στις 13 Οκτωβρίου του 1904. Το αγνό ελληνικό αίμα του πότισε το δέντρο της ελευθερίας, του οποίου οι καρποί έθρεψαν και γιγάντωσαν τους ήρωες Μακεδονομάχους εναντίον της Βουλγαρικής απειλής και της τουρκικής κυριαρχίας που έληξε νικηφόρα για τους Έλληνες το 1912.

Προς τιμήν του το χωριό όπου θυσιάστηκε ονομάστηκε «Μελάς» και στον τόπο καταγωγής του, στον Παρακάλαμο, στήθηκε επιβλητικός ανδριάντας όπου, στις 13 Οκτωβρίου ψάλλεται τρισάγιο και κατατίθενται στεφάνια παρουσία των τοπικών αρχών και της μαθητιώσας νεολαίας.

Καύχημα για τον τόπο μας

Αποτελεί σέμνωμα και καύχημα ο Παύλος Μελάς για τον τόπο μας και μας θυμίζει το χρέος μας να κρατάμε αναμμένη τη φλόγα της φιλοπατρίας και της πίστης και να τη μεταδίδουμε στα νιάτα που είναι πλασμένα για μεγάλα και τρανά ιδανικά…

Ο Παύλος Μελάς υπήρξε μεγαλειώδης και στη ζωή και στο θάνατο. Ξεψύχησε προφέροντας τα ονόματα των παιδιών του, αφού προηγουμένως έβγαλε το σταυρό του από το λαιμό και είπε στον σύντροφό του Νίκο Πύρζα: «Να τον δώσεις στη γυναίκα μου και το ντουφέκι στον Μίκη (τον γιο του). Και να τους πεις ότι το καθήκον μου έκαμα».

«Το καθήκον μου έκαμα…». Έτσι απλά… Καθώς πρέπει στους αληθινά μεγάλους!

Λοιπόν, του απόκειται ο της δικαιοσύνης στέφανος παρά του δικαιοκρίτου Θεού, όπως και σε κάθε αγωνιστή που «το καθήκον του κάμει» όπου τον τάζει ο Θεός. Στην οικογένεια ή στην κοινωνία, σε καιρό πολέμου ή ειρήνης, η πατρίδα μας καλεί αντί οποιασδήποτε θυσίας και αυτής ακόμη της ζωής να «κάνουμε το καθήκον μας» σαν αγνοί πατριώτες, όπως ο αληθινά μεγάλος Ηπειρώτης Παύλος Μελάς.

Καθήκον όλων μας

Στις τόσο δύσκολες ημέρες που περνάει η πατρίδα μας και αγωνιούμε όλοι οι Έλληνες για το τι μέλλει γενέσθαι, θαρρώ πως το παράδειγμα των ηρώων και των εθνικών μας ευεργετών μας καλεί στο δρόμο της θυσίας και της αλληλεγγύης. Ας κάνουμε όλοι το καθήκον μας απέναντι της Πατρίδας και των συνανθρώπων μας.

Αν σωθεί η Ελλάδα θα σωθούμε και εμείς… Αυτό ήταν το πνεύμα του Μακεδονικού αγώνα και του συμπατριώτη μας ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ: να κάνουμε το ΚΑΘΗΚΟΝ μας…

ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

Ο Πύργος των Μελάδων, όπως σώζεται σήμερα, στον οικισμό Παηδονιά, του Δήμου Πωγωνίου Ιωαννίνων, μνημείο που μαρτυρά την ηπειρωτική καταγωγή του μεγάλου Μακεδονομάχου.